باب "گفت و گوی ملی" بسته نشده است

فرارو- صادق زیباکلام معتقد بیانات روز گذشته رهبر انقلاب  درباره "آشتی ملی" به معنا بستن باب "دیالوگ ملی" نیست.

به گزارش فرارو، رهبر معظم انقلاب دیروز در سخنانی به بحث "آشتی ملی" که چندی است فضای سیاسی و رسانه ای کشور را فراگرفته است واکنش نشان دادند و طرح این بحث را رد کردند. ایشان تاکید کردند که "مگر مردم با هم قهر هستند که بخواهند آشتی کنند؟"

این سخنان رهبر انقلاب امروز در فضای رسانه ای بازتاب وسیعی داشته و تفسیرهای مختلفی را در پی داشته است. بحث آشتی ملی چندی پیش از سوی رییس دولت اصلاحات مطرح شد.

او به تهدیدهای دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا علیه ایران اشاره کرد و گفت: «معتقدم الان بهترین موقعیتی است که می توان فضای آشتی ملی را در کشور حکم‌فرما کرد.»

رییس دولت اصلاحات گفته بود: «ممکن است حتی افرادی در ایران میانه خوبی با انقلاب یا نظام هم نداشته باشند، اما... وقتی اصل کشور و نظام و منافع ملی و حیثیت ایران تهدید می‌شود... همه در یک خط در مقابل کسی که می خواهد تجاوز بکند، می‌ایستند و ما ایستاده‌ایم. باید بگذاریم همه بیایند و در صحنه حضور داشته باشند و سیاست‌ها و رویکردها به جانب چنین آینده‌نگری باشد.»

پس از این سخنان فعالان سیاسی اصلاح طلب به تکاپو افتادند تا بحث را روشنتر کنند. به گونه ای رییس دولت اصلاحات قائل به یک پیش فرض است و آن این است که ایران اکنون برای مقابله با تهدید خارجی نیاز به "آشتی ملی" دارد.

اما روز چهارشنبه رهبر انقلاب طرح "آشتی ملی" را از آن جهت که بین نیروهایی که نظام را قبول دارند قهری نیست، رد کردند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله خامنه‌ای به تعبیر مطرح‌شده در روزهای اخیر با عنوان «آشتی ملی» اشاره و و با بی‌معنی دانستن این تعبیر و انتقاد از پر و بال دادن به آن در روزنامه‌ها، گفتند: «مگر مردم با هم قهر هستند که بخواهند آشتی کنند؟ قهری وجود ندارد، البته مردم ما با کسانی که در سال ۸۸ به روز عاشورای حسینی اهانت کردند و با قساوت و لودگی و بی‌حیایی، جوان بسیجی را در خیابان لخت کردند و کتک زدند، قهر هستند و با آنها آشتی هم نمی‌کنند.»

ایشان افزودند: "البته کسانی که با اصل انقلاب مخالف بودند و می‌گفتند «انتخابات بهانه است و اصل نظام هدف ماست»، عده‌ای معدودند و در مقابل اقیانوس عظیم و پر طراوت ملت ایران، فقط یک قطره کوچک هستند."

رهبر انقلاب اسلامی خاطرنشان کردند: «مردم ایران در جایی که پای اسلام، ایران، استقلال و ایستادگی مقابل دشمن در میان است، با همه وجود ایستاده و با یکدیگر متحد و مجتمع هستند، البته ممکن است در فلان قضیه سیاسی دو نفر با هم اختلاف‌نظر داشته باشند، اما این چیز مهم و مؤثری نیست و مسئله‌ای عادی و طبیعی به‌شمار می‌رود.»

این سخنان رهبر انقلاب به شکل های مختلفی تفسیر شده است، بی بی سی فارسی در تحلیل خود اینگونه القا کرده است که رهبر انقلاب "ضرورتی برای باز کردن فضا برای نیروهای وفادار به نظام" نمی بینند.

اما صادق زیباکلام تحلیلگر مسائل سیاسی و استاد دانشگاه تهران در این باره نظر دیگری دارد.

او در گفت و گو با فرارو در ارزیابی سخنان رهبر انقلاب گفت: «اگر چه بسیاری سخنان مقام معظم رهبری را اینگونه تفسیر کرده اند که که ایشان در را به روی  وفاق و "دیالوگ ملی" بسته اند اما  من این استباط را از سخنان ایشان ندارم.»

زیبا کلام گفت: «معتقدم آنچه که مقصود رهبر معظم انقلاب بوده، این است که ایشان انتظار دارند مسائل اتفاقات 88 روشن تر شود. مواضع گروه های منتقد و معترض مشخص شود. معترضان مشخص کنند که چه نگاهی به برخی رفتارهای روز عاشورای  و اتفاقاتی شبیه به آن در جریان اعتراضات دارند. به نظر می رسد ایشان انتظار دارند اصلاح طلبان و معترضان مرز خود را با اتفاقات ساختار شکن روشن کنند.»

او اظهار کرد: «من یقین دارم هیچ اصلاح طلب و منتقدی برخی اتفاقات روز عاشورای سال 88 و پیش از آن را تائید نمی کند. شاید اصلا عده ای عامدانه برای گسترش اختلافات و شکاف در آن زمان دست به این اقدامات زده باشند. تا دو جریان درگیر را بیشتر به سمت رویارویی سوق دهند.»

زیباکلام معتقد است "باید روشن شود که  معترضان چقدر در برخی حوادث سال 88 نقش داشتند. در  همه جوامع اتفاقاتی شبیه به اتفاق سال 88 رخ می دهد ولی پس از آن وقایع شفاف می شود، این اتفاق در ایران رخ نداده است. مسائل مبهم حول حوادث 88 نباید به غده چرکین تبدیل شود."

این استاد دانشگاه گفت: «ابتدا باید  بستر "رسیدگی ملِی" به مسائل مبهم نامشخص سال 88 فراهم شود و یکبار برای همیشه ابعاد آن روشن شود. بعد از گذشت هفت سال هنوز این پرونده با تمام سوال هایش باز  است. شاید بتوان بیانات رهبری را نقطه عطفی برای "رسیدگی ملی" به این موضوع بدانیم.»

زیباکلام در پاسخ به این سوال که آیا سخنان رهبری باب مذاکره را بسته است گفت: «من این نتیجه گیری را نداشتم. گفت و گو ملی یک ضرورت تاریخی و ضرورت منافع ملی است. هر گونه وحدتی نیازمند گفت و گو است. اما پیش از تمام این ها باید حوادث 88 کالبد شکافی شود.»

زیباکلام  با بیان این که که روز چهارشنبه لحن رهبر معظم انقلاب نسبت به حوادث 88  متفاوت بود، افزود: «به اعتقاد من این تصادفی نیست که مقام معظم رهبری برای اولین بار وقتی صحبت از آن وقایع می شود، لفظ "فتنه" را به کار نبردند و از ساختارشکنی و حرکات زشت در روز عاشورا انتقاد کردند.»

این استاد دانشگاه با اشاره به طرح بحث" گفت و گوی ملی" از سوی برخی فعالان سیاسی اظهار کرد: «الان شرایط مناسب ایجاد کارزار  گفت و گو های ملی فراهم است. این گفت و گو ها باید با محوریت حوادث 88 آغاز شود.»

او معقتد است پس از درگذشت آیت الله هاشمی ناطق نوری و رییس دولت اصلاحات می توانند در جایگاه آیت الله هاشمی ظاهر شوند و رابطی برای ایجاد فضای گفت و گو میان منتقدان و حاکمیت باشند.

به اعتقاد زیباکلام افرادی همچون علی لاریجانی و حتی غلامرضا مصباحی مقدم نیز می توانند در این میان برای ارتباط دو طرف کمک کنند.