افروغ: از نظر مطهری اسلام ناظر بر عمل است

عماد افروغ در ابتدای سخنانش گفت: از نظر مطهری، اسلام صرفا یک دین الهیاتی نیست. امروز دین باید خادم به انسان باشد. ایشان بحث رافع نیاز بودن برای بشر را براساس آیه ۱۷ سوره رعد، معیار بقای دین می‌داند. امروز جای خادم و مخدوم عوض شده است. در حالی که ما می‌بینیم کلیسا به دنبال رفتن ورای دیوار کلیسا و توسل به نیاز و ضرورت‌های جدید است.

وی ادامه داد: اگر می‌خواهیم به عمل برسد، باید به فرصت مهارت‌ها و وضعیت عینی مردم توجه کنیم. ما همواره همه چیز را تفکیک می‌کنیم و دانشگاه ما رافع نیاز‌ها نیست. نظریات شهید مطهری نظری محض نیست و حتی وارد حوزه داستان می‌شود و قالب واحدی را در نظر نمی‌گیرد.

افروغ با بیان اینکه آهنگ اندیشه مطهری قرآنی است، گفت: نوشته‌های ایشان ویژگی چندژانری دارد و منحصر بودن به الهیات، تک‌آهنگی بودن و محصول تجربه‌گرایی است، از این رو باید روح اندیشه مطهری را دریافت.

افروغ با بیان اینکه مطهری ولایت فقیه را ولایت ایدئولوژیک می‌دانست، گفت: ایشان نقش فقیه را حاکم نمی‌داند و همچنین او باید نظارت کند که ایدئولوژی درست اجرا می‌شود یا خیر. وقتی استاد این بحث را رد می‌کنند، به این معنا است که ایشان انقلاب اسلامی را انقلاب ایدئولوژیک می‌داند یعنی انقلاب اسلامی همه چیز را در بر می‌گیرد.

این استاد دانشگاه تهران تصریح کرد: جامعه ما فقهی اداره نشده است، مشکلات حاضر را چه کار باید کرد؟ فقه باید مشکلات ما را حل کند، نمی‌توان به مشکلات جواب اجباری داد، احکام نیازمند موضوع‌شناسی هستند.

وی ادامه داد: اگر بخواهیم به ولایت ایدئولوژیک رهبری برسیم، باید نظرات اخلاق‌شناسان، معرفت‌شناسان و فقها جمع شود. تفکر منظومه‌ای در حال حاضر وجود ندارد و برای رسیدن به تجلی غائی باید به آیجاد آن اهتمام کنیم.

افروغ در پایان گفت: از نظر مطهری نقش اساسی روحانیت نظارت است، در حالی که امروز روحانیت بیشتر به تصدی‌گری می‌پردازد. امروز نظارت و نظریه‌پردازی مغفول واقع شده است. باید به دو اصل فقهی که مرحوم مطهری تاکید می‌کرد، یعنی جهاد و امر به معروف و نهی از منکر و تفکر منظومه‌ای توجه شده و وارد حوزه اجتماعی شود.

علی زمانی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در ادامه این نشست با بیان اینکه دو نگاه به فلسفه وجود دارد و ما هیچ کم نداریم، گفت: ما راه مطهری را ادامه نداده‌ایم و باید به دنبال وجه تمایز ایشان باشیم. مطهری در بحث ذیل بدبینی فلسفی حرف‌های شپنهاور و نیچه را بیان می‌کند و به مباحث امروز توجه دارد در حالی که امروز فیلسوفان ما به این مباحث توجه کمی دارند.

وی ادامه داد: اگر چه امروز در قم تغییرات زیادی را می‌بینیم، اما متاسفانه برخی رسما و علنی لعن مولانا را تجویز می‌کند این در حالی است که به نظر شهید مطهری و علامه طباطبایی مولانا اهمیت زیادی دارد.

وی ادامه داد: مطهری بنا بر وظیفه، شپنهاور، نیچه و کامو را می‌خواند و امام مانیفست انقلاب را اندیشه مطهری قرار می‌دهد، زیرا مطهری با جهان امروز به گفت‌وگو می‌پردازد. مطهری فیلسوف گفت‌وگو است و آگاهی و درد، دو عنصر اندیشه مطهری را شکل می‌دهد.

علی زمانی در پایان گفت: تفکر بدون گشودگی است و همین گشودگی است که مطهری را مطهری دردمند کرده و از همین جهت می‌توانست به درمان بپردازد. آقای مطهری به همان اندازه که ماتریالیسم را نقد می‌کرد، حقوق بشر و اختلافات طبقاتی را مورد توجه قرار می‌داد.