همزمان با برگزاری سیزدهمین نمایشگاه بین المللی معدن، صنایع معدنی، ماشین آلات و تجهیزات (ایران کانمین ۲۰۱۷) در تهران، نشست تخصصی «زنجیره فولاد در افق ایران ۱۴۰۴» با سخنرانی دکتر بهرام سبحانی مدیرعامل گروه فولاد مبارکه برگزار شد.
در این کارگروه تخصصی که محمدرضا بهرامن، رئیس خانۀ معدن ایران، بهرام شکوری، عضو هیئتمدیرۀ خانۀ معدن و رئیس بخش معدن اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی و جمعی از مدیران، کارشناسان معدن و صنایع معدنی کشور و اصحاب رسانه حضور داشتند، دکتر سبحانی طی سخنانی با ارائۀ گزارش کاملی دربارۀ وضعیت برنامۀ تولید ۵۵ میلیون تن فولاد، الزامات موازنۀ ظرفیت در زنجیرۀ تولید فولاد را تبیین کرد.
وی با اشاره به انگیزههایی که پیشازاین باعث شده بود هنگام تنظیم سند چشم انداز، تولید ۵۵میلیون تن فولاد در نظر گرفته شود، مصرف سرانۀ فولاد کشور را حدود ۲۱۵ کیلوگرم اعلام کرد و افزود: اگر تا سال ۱۴۰۴ جمعیت کشور به حدود ۹۰میلیون نفر و مصرف سرانه به حدود ۳۳۰ کیلوگرم افزایش یابد، در این حالت برای مصرف داخلی فقط به ۳۰ میلیون تن فولاد نیاز خواهیم داشت و مابقی ظرفیت تولیدی بایستی در بازارهای صادراتی به فروش رسد. این در حالی است که مزیت هایی نظیر گاز، انرژی، معدن و نیروی انسانی مستعد در ایران شرایطی فراهم آورده است تا با استفاده از این ظرفیتها تولید ۵۵میلیون تن فولاد در دستور کار قرار داده شود که البته دستیابی به این هدف درصورت برطرف شدن چالشهای فرارو چندان هم بلند پروازانه و دور از دسترس نیست.
وی بر تولید اقتصادی و افزایش توان رقابت با سایر رقبا تأکید کرد و ضمن تشریح زنجیرۀ تولید، ضریب بهره برداری پایین از ظرفیت نصب شده، پراکندگی جغرافیایی واحدهای تولیدی فعال و در دست اقدام، ظرفیتهای غیراقتصادی، ناقص بودن و عدم موازنه در زنجیرۀ تولید، تکنولوژی تولید، بهرهوری پائین نیروی کار و بی توجهی به نیاز بازارهای صادراتی به عنوان اساسیترین چالشهای موجود در زنجیرۀ تولید یادکرد.
دکتر سبحانی در همین خصوص خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه هزینههای مربوط به حملونقل را نیز باید به این مشکلات اضافه کرد، بهخوبی واضح است که نتیجۀ همۀ این کاستیها نداشتن توان لازم برای رقابت است.
دکتر سبحانی با اشاره به وضعیت فعلی واحدهای فولادسازی کشور و علل زیاندهی آنها و با تأکید بر اینکه فولاد مبارکه در تمامی بخشهای خود هم اکنون با تمام ظرفیت و ضریب ۱۰۰درصدی در حال کار و تولید است، اظهار کرد: ظرفیت بالقوۀ فولادسازیهای کشور ۳۰میلیون تن و ظرفیت بالفعل آن ۲۰میلیون تن و متأسفانه ضریب بهکارگیری ۶۶ درصد است و این باعث میشود واحدهای تولیدی زیانده شوند.
وی با اشاره به میزان آهن اسفنجی، چدن، گندله، کلوخه، کنسانترۀ سنگآهن فعلی کشور و سایر مواد لازم برای تولید ۵۵میلیون تن فولاد افزود: با احتساب میزان تولید در طرحهای فعال و در حال احداث در همۀ این بخشها با کمبود مواجه هستیم. چنانچه این کمبودها هم برطرف شود، همانگونه که اشاره شد با مشکل پراکندگی مواجه هستیم؛ بهنحویکه فقط سه واحد بالای ۲میلیون تن در کشور داریم و ۵۱ واحد در کشور وجود دارند که میخواهند در مجموع ۵میلیون و ۸۰۰ هزار تن فولاد تولید کنند و همۀ این واحدها به پست برق، جاده، آب و سایر ملزومات لازم برای تولید احتیاج دارند و این پراکندگی باعث میشود مزیت تولید رقابتی از بین برود.
دکتر سبحانی در بخش دیگری از سخنان خود پایین بودن بهرهوری نیروی کار را یکی دیگر از معضلات تولید رقابتی دانست و با بیان اینکه میانگین جهانی در این بخش ۲ نفر ساعت بر تن تولید است گفت: در کشورهای آسیای میانه این مورد وضعیت نامطلوبی دارد؛ بهنحویکه در این کشورها این میزان حدود ۶ نفر ساعت بر تن تولید است. این در حالی است که در شرکت فولادمبارکۀ اصفهان که بالاترین ظرفیت را نسبت به تعداد کارکنان دارد، این میزان حدود ۵ نفر ساعت است که نسبت به سایر بخشهای کشور بهترین شرایط را دارد ولی همچنان از متوسط جهانی فاصله دارد.
وی خاطرنشان کرد: برای رفع همۀ این معضلات باید به دنبال فناوری روز باشیم تا بتوانیم محصول باکیفیت تولید کنیم؛ باید با نگاه به بازارهای جهانی و تعریف و شناسایی بازارهای هدف، محصولاتی منطبق با نیاز بازارهای جهانی تولید کنیم و به خاطر داشته باشیم کشورهای توسعه یافته دوران ساختوساز خود را سپری کردهاند و ازاینپس به فولادهای ویژه و کیفی نیاز بیشتری دارند.
مدیرعامل فولادمبارکه در تکمیل سخنان خود توجه به شرایط اقلیمی کشور را یکی دیگر از شروط اساسی برای موفقیت در تولید ۵۵میلیون تن فولاد ذکر کرد و در این خصوص افزود: در این زمینه باید به وجود زیربناهای لازم و هزینههای مربوط به جابهجایی مواد بین بخشی و ارسال تولیدات به بازارهای هدف داخلی و جهانی توجه کنیم و ببینیم اگر این واحدها در کجا و با چه ظرفیتی ساخته شوند، قیمت تمامشدۀ رقابتی ایجاد میکنند.
به گزارش خبرنگار فولاد در ادامۀ این نشست مدیرعامل فولادمبارکه در پاسخ به سؤال یکی از حاضران در جلسه مبنی بر اینکه برای تأمین مواد اولیه از منابع خارج از کشور در زنجیرۀ فولاد آیا راهکاری در نظر گرفته شده است یا خیر گفت: همانگونه که اشاره شد بهطور قطع واردات سنگآهن و مواد اولیه برای شرکتهایی که مزیت دسترسی به آبهای آزاد را دارند، میتواند مقرونبهصرفه باشد و در نظر نیز گرفته شده است.
وی در پاسخ به این سؤال که دلیل افزایش نرخ تعرفه بر روی محصولات فولادی از سوی اتحادیۀ اروپا چه بوده است گفت: امروزه وضع تعرفه بر روی واردات محصولات بهدلیل حمایت از تولید داخل و برای این است که واحدها بتوانند روی پای خود بایستند؛ ضمن اینکه وضع تعرفه از سوی اتحادیۀ اروپا بر روی کشوری خاص نبوده و همه شرکتهای صادرکننده به اروپا را شامل شده است.
سخنران نشست تخصصی «زنجیرۀ فولاد ایران ۱۴۰۴» در پاسخ به این سؤال که چه موانعی پیش روی توسعه قرار دارد، تصریح کرد: یکی از بزرگترین این موانع سرمایهگذاری است. منابع مالی در کشورهای دیگر با کمترین بهره و حتی بدون بهره بهصورت درازمدت در اختیار تولید و توسعه قرار داده میشود. در کشور ما نیز با تشویق بخش خصوصی و کاهش ریسک برای سرمایهگذاران خارجی و یا استفاده از منابع مالی آنها میتوان به این بخش کمک کرد.
وی در جواب این سؤال که در چه صورت تولید در کشور ما موفق خواهد بود، گفت: با نگاه بینالمللی و داشتن استراتژی مدون در توسعه میتوان شرایطی فراهم کرد که بتوان در چرخۀ رقابت باقی ماند.
مدیرعامل فولاد مبارکه دربارۀ اینکه چرا صادرات فولادمبارکه بهویژه در ماههای اخیر کاهش یافته است تصریح کرد: با توجه به اینکه کشور ما در حال خارج شدن از رکود است، بهطور طبیعی به هر میزان که رونق اقتصادی حاصل شود، به همان مقدار نیاز به محصولات فولادی ازجمله ورق افزایش مییابد؛ در این حالت فولاد مبارکه به دلیل حمایت هرچه بیشتر از تولید داخل ضمن حفظ بازارهای صادراتی، بخش بیشتری از محصولات خود را به بازارهای داخلی عرضه کرده است.
دکتر سبحانی درخصوص چرایی و لزوم ادغام واحدهای کوچک تصریح کرد: این اقدامی است که حتی بزرگترین تولیدکنندگان فولاد جهان نیز بهمنظور افزایش توان رقابتی خود با کشور چین انجام دادهاند. بدون شک انجام این کار در کشور ما نیز به بقا و سوددهی واحدهای کوچک کمک خواهد کرد.
وی در ادامه به سؤالات مطرحشدۀ دیگر درخصوص اینکه چرا در کشور ما همانند کشور ترکیه از قراضه به میزان بیشتری در تولید فولاد استفاده نمیشود؛ هدف ایجاد کنسرسیوم فولاد در بندرعباس و نقش فولادمبارکه در ایجاد این کنسرسیوم؛ نقش شرکتهای تولیدی زیرمجموعۀ فولادمبارکه در چرخۀ تولید این شرکت و نحوۀ قیمتگذاری محصولات فولادی پاسخهای کاملی ارائه کرد که موردتوجه حاضران قرار گرفت.
گفتنی است در سیزدهمین نمایشگاه بینالمللی معدن، صنایع معدنی، ماشینآلات و تجهیزات در تهران که با هدف عرضه و ارائۀ ظرفیتهای موجود و توانمندیهای کشور، ایجاد فرصت برای جذب سرمایهگذار داخلی و خارجی و همچنین ایجاد زمینه برای انتقال فناوری به مدت ۴ روز از ۱۳ تا ۱۶ آبان در محل برگزاری نمایشگاههای دائمی تهران برگزار شد، شرکت فولادمبارکه با برپایی غرفه، پذیرای بازدیدکنندگان داخلی و خارجی حاضر در نمایشگاه بود و آخرین دستاوردهای خود در تولید و طرحهای توسعه را معرفی کرد.
