فرارو- روابط عربستان و آمریکا در دوره ترامپ بخصوص پس از امضای قراردادهای میلیاردی بین دو کشور، شاهد یک جهش بود. اما اکنون یک رسانه عربی به نشانههایی از تغییر در روابط واشینگتن و ریاض اشاره میکند.
به گزارش فرارو، وبگاه شبکه خبری الجزیره طی گزارشی به روابط بنسلمان و ترامپ پرداخت و نوشت: پس از چند ماه از ارسال پیامهای متناقض، واشینگتن موضع قویتری علیه ریاض اتخاذ میکند.
از ۱۴ مارس گذشته که اولین دیدار بین دونالد ترامپ و محمد بنسلمان در آن صورت گرفت تا ۲۰ می یعنی تاریخ سفر ترامپ به ریاض و امضای قراردادهایی به ارزش ۴۵۰ میلیارد دلار، روابط سعودی - آمریکایی جهش بزرگی را تجربه کرد به طوری که پس از دورهای از اختلاف نظر بین دو کشور، منابع سعودی این جهش را تاریخی قلمداد کردند.
از آن تاریخ، تحولات زیادی در روابط دو کشور اتفاق افتاد. در اوایل، آمریکاییها از سیاستها و سیاستمداران عربستان بسیار ستایش میکردند. اما این اواخر، لحن هشدارآمیز و شاید توبیخآمیز بر روابط این دو کشور حاکم شده است. از نظر بسیاری از ناظران و سیاستمداران غربی، شاید این امر نتیجه سیاستهای بیپروای عربستان باشد.
چراغ سبز آمریکایی
پس از دیدار بنسلمان و ترامپ در مارس گذشته، یکی از مشاوران ولیعهد عربستان در گفتوگو با خبرگزاری رویترز، از همکاری بیسابقه بین دو کشور و اخبار خوشحالکنندهای که در آینده، آنها را اعلام خواهد کرد، سخن گفت. وی افزود همکاری بین دو کشور پس از آن دیدار تاریخی، به بالاترین سطح خواهد رسید و اخبار مثبت زیادی وجود دارد که در مرحله آینده به اطلاع خواهد رسید.
کسی دقیقا نمیدانست که این اخبار مثبت چیست. اما دو ماه بعد، ترامپ در اولین سفر خارجی خود به ریاض رفت و قراردادهای صدها میلیاردی امضا کرد. هنوز مرکب قلم بیانیه نشست اسلامی - آمریکایی خشک نشده بود که کشورهای خلیجی و در رأس آنها عربستان، نزاع عجیب و غریبی با همسایه قطری آغاز کردند. این نزاع هنگامی که رسانههای غربی از تلاش عربستان برای کودتا در قطر پرده برداشتند، به اوج خود رسید.
علیرغم اینکه رسانههای غربی تاکید کردند که ترامپ اقدام نظامی قریب الوقوع علیه قطر را منع کرد، اما عربستان پس از نشستهای متعدد و قراردادهای میلیاردیاش با ترامپ، گمان میکرد که اختیار انجام هر کاری را دارد.
در نتیجه این گمان، عربستان با وجود محکومیتهای جهانی، جنگش در یمن را تشدید کرد. علاوه بر این، به درخواستهای رفع محاصره قطر وقعی ننهاد. سومین اقدام، اجبار حریری به استعفا بود که احساسات اکثر لبنانیها از جمله شخصیتهای همپیمان عربستان را جریحهدار کرد.
نگرانی فزاینده از اقدامات عربستان
اکثر محافل تصمیمگیری در آمریکا و نیز محافل رسانهای و سیاسی با همراهی مطلق ترامپ با سیاستهای عربستان در ماههای اخیر هماهنگ نشدند. این محافل، گلهمندی و شکایت را ادامه و نسبت به تاثیر پیامدهای بسیار سلبی بر ثبات سیاسی و امنیتی منطقه هشدار دادند.
ژنرال جان آلن، فرمانده سابق نیروهای آمریکایی در افغانستان گفت سیاستهای ولیعهد عربستان به ایجاد شکاف و بیثباتی در منطقه منجر شد. وی هشدار داد درگیر شدن این شاهزاده جوان در چندین جبهه ممکن است تبعات خطرناکی داشته باشد.
سیاستمداران آمریکایی از ماهیت روابط بنسلمان و جارد کوشنر، داماد و مشاور ترامپ، نیز ابراز نگرانی کردند. چند روز پیش، تد لو، نماینده دموکرات کنگره از کوشنر انتقاد کرد و او را به نداشتن تخصص در سیاست خارجی متهم کرد. لو، ماهیت روابط بین کوشنر و عربستان را زیر سوال برد و افزود که کوشنر به عربستان برای محاصره قطر چراغ سبز نشان داده است.
پاتریک کوبیرن، طی یادداشتی در وبگاه کانترپانچ، کوشنر و بنسلمان را دو تهدید بزرگ برای منطقه دانست. زیرا درک غیر واقعگرایانه از جهان اطرافشان دارند.
برنی سندرز، سناتور مستقل آمریکایی و نامزد سابق انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، در گفتوگویی با وبگاه اینترسپت گفته عربستان متحد آمریکا نیست و این کشور را یک کشور غیر دموکراتیک و حامی تروریسم دانست.
انتقاد از عربستان صرفا به چهرههای سیاسی و رسانهای محدود نمیشود. روزنامه نیویورکتایمز تاکید کرد که مقامات وزارت خارجه، وزارت دفاع و اطلاعات آمریکا، ناخشنودی خود از بیپروایی ولیعهد عربستان را ابراز کردند. آنها ابراز نگرانی کردند که رفتارهای او منطقه را بیثبات میکند.
هشدار و توبیخ
به نظر میرسد که لحن هشدارآمیز و صریح آمریکا به وزارت خارجه و کاخ سفید نیز رسیده است. کاخ سفید از عربستان خواست تا محاصره یمن را پایان دهد. پس از چندین ماه نزاع و بحران، این موضعگیری، بزرگترین نشانه تغییر در دیدگاههای محافل رسمی آمریکا نسبت به سیاست عربستان است.
وبگاه بلومبرگ معتقد است که سلسله توبیخهای هفته گذشته عربستان از سوی دولت ترامپ، نشان دهنده این نکته است که واشینگتن پس از ارسال پیامهای متناقض در ماههای گذشته، اتخاذ موضع قویتر علیه عربستان را آغاز کرده است.
بلومبرگ ادامه داد که روز چهارشنبه گذشته، ترامپ یک سخن دو جملهای گفت که در آن از عربستان خواسته بود فورا محاصره یمن را پایان دهد. روز جمعه، رکس تیلرسون عربستان را به فکر کردن درباره عواقب اقداماتش در یمن دعوت کرد.
تیلرسون، عربستان را دعوت کرد که در یمن، قطر و لبنان سنجیدهتر عمل کند.
به طور کلی، در اثر تغییرات سریع و بحرانهای طوفانیِ داخل و خارج این دو کشور، نشانههای افزایش تنش در روابط آنها بیشتر شده است.