کارشناس مسائل سیاسی، علت ناپایداری ارزش‌های دهه ۶۰ در مسئولان را انحراف از اصول ارزشی و آرمان‌های انقلاب دانست و گفت: در شرایط امروز با موعظه و کلاس اخلاق محال است اصلاحی صورت بگیرد و به اعتقاد من جز قانون هیچ ضمانتی برای بازگشت به یک سبک زندگی ارزشی و فرهنگ سالم اقتصادی در میان مسئولان و بعد مردم وجود نخواهد داشت.
ایکنا نوشت:
بیژن نوباوه، کارشناس مسائل سیاسی و نماینده سابق مجلس، در تشریح فضای ارزشی حاکم بر دهه ۶۰ و چرایی کمرنگ شدن این ارزش‌ها در میان مسئولان در دهه‌های بعد گفت: صحبت از ارزش‌های دهه ۶۰ در واقع صحبت از ارزش‌های اساسی انقلاب اسلامی است. شکل‌گیری انقلاب اسلامی حرکت و تحولی برخلاف ارزش‌های دنیوی، مادی و غربی بود. این ارزش‌های تحمیلی غربی سایه فقر و تبعیض گسترده‌ای را در جامعه به شکل ارباب ـ رعیت ایجاد کرده بود که با انقلاب اسلامی این ساختار ناعادلانه و غیرارزشی از بین رفت.
تخطی از اصول و آرمان‌های انقلاب؛ نقطه آغاز دور شدن از ارزش‌های دهه ۶۰
وی افزود: در دهه ۶۰ هر کس به اندازه نیازش از امکانات بهره می‌برد و هر کس به اندازه کاری که می‌کرد توقع داشت و انتظاری بیش از آن نداشت، اما متأسفانه این ارزش‌ها خیلی پایدار نماند. البته علت اصلی این ناپایداری بی‌سابقه هم نبود و در سایر انقلاب‌ها هم رخ داده بود. در انقلاب‌ها انحراف از زمانی آغاز می‌شود که نسبت به اصول ارزشی و آرمان‌های آن انقلاب تخطی صورت می‌گیرد.
نوباوه اظهار کرد: در انقلاب اسلامی، بعد از دوران دفاع مقدس که بحث سازندگی و اصلاحات به شکل غلط مطرح شد، یک سیر دنیاطلبی و برخورداری از امکانات در میان مسئولان چه در دولت و چه در خارج از دولت، شکل گرفت. در کنار این، فرهنگ مهاجم ما نیز این مسئله را به خوبی فهمیده بود و با ایجاد تغییرات اساسی در سبک زندگی مردم و بالا بردن توقعات اقتصادی، معیشتی و اجتماعی اقشار مختلف جامعه، فضایی را ایجاد کرد که به مرور ارزش‌های انقلابی رنگ باخت و این مسئله در جامعه به نوعی نهادینه شد که اگر کسی بخواهد انسان موفقی باشد باید انسانی برخوردار در همه خواسته‌های مدنظر خود و براساس تعریف تفکر غربی باشد.
کنار گذاشتن رفاه‌طلبی، توصیه همیشگی رهبری در دوران نمایندگی مجلس
این کارشناس مسائل سیاسی و فرهنگی عنوان کرد: به این ترتیب فاصله گرفتن جامعه و مسئولان از ارزش‌های دهه ۶۰ روز به روز بیشتر شد و با برنامه‌ها و نظاماتی که در دولت‌های بعد از دوران دفاع مقدس ارائه و عملیاتی شد یک مسابقه رفاه‌طلبی و برخورداری در جامعه به وجود آمد. در این قضیه، بیش از آنکه مردم تحت تأثیر این فرهنگ قرار بگیرند مسئولان تحت تأثیر قرار گرفتند و فساد در میان مسئولان کشور زیاد شد و این مسئله به توجیهی برای مردم در جهت حرکت به سمت رفاه‌طلبی بدل شد.
نوباوه ادامه داد: من به خاطر دارم در طی دو دوره نمایندگی مجلس شورای اسلامی، هر بار که به مناسبت روز تأسیس مجلس خدمت مقام معظم رهبری می‌رسیدیم، اولین جملات ایشان این بود که رفاه‌طلبی را کنار بگذارید و حداقل در زمان مسئولیت و خدمت، از مردم فاصله نگیرید تا بتوانید حرف‌تان را به مردم بیان کنید و بتوانید مشکلات را به درستی ببینید و هم راه حل آنها را توجیه کنید.
این نماینده سابق مجلس با بیان اینکه این مسئله و رویکرد در سیره حضرت امام(ره)، رهبران صدر انقلاب و مقام معظم رهبری به خوبی نمایان است، گفت: اما در رده‌های بعدی مسئولیتی این سیره و سبک زندگی تا حد زیادی رنگ باخته است تا جایی که برخی وزرا، نمایندگان مجلس و معاونان و مدیرکل‌ها وزارت‌خانه‌ها جرئت پیدا می‌کنند که بگویند چند هزار میلیارد تومان ثروت دارند. در حالی که در هیچ کجای دنیا یک مسئول نمی‌تواند بدون مدارک و اسناد متقن چنین ثروتی داشته باشد.
با درس اخلاق نمی‌توان به ارزش‌های دهه ۶۰ برگشت/ اجرای دقیق قانون؛ تنها راهکار بازگشت به سبک زندگی ارزشی در میان مسئولان
نوباوه درباره راهکارهای بازگشت به این ارزش‌های انقلابی مانند توجه به اصلاح درونی و فردی با موعظه و هشدار شنیدن و تقویت نظارت‌های بیرونی گفت: موعظه شنیدن و کلاس اخلاق رفتن زمانی خوب است که فرد به موعظه اعتقاد داشته و اساسا از پایه‌های فرهنگ مذهبی و دینی برخوردار باشد وگرنه برای کسی که اعتقادی به این مسائل ندارد و شاکله فکری و فرهنگی وی اسلامی نیست، موعظه و توصیه‌های اخلاقی تأثیری ندارد.
وی یادآور شد: در بسیاری از کشورهای غربی که موعظه و اخلاق چندان مطرح نیست، ولی در عین حال این انحرافات وجود ندارد به علت رعایت قانون و ضمانت اجرای آن است. وقتی یک وزیر مملکت می‌گوید هزار میلیارد تومان ثروت دارد قانون باید رسیدگی کند که این پول از کجا امده، مالیات آن پرداخته شده و به طور کلی شناسنامه این پول کجاست. یا زمانی که یک وزیر، هزارمیلیارد تومان سهام فروشگاه زنجیره‌ای رفاه را می‌خرد باید بگوید این پول را از کجا و به چه شکلی کسب کرده است.
نوباوه تأکید کرد: تا زمانی که قانون رعایت نشود و نظارت‌های قوی و مؤثر شکل نگیرد با تذکر و درس اخلاق نمی‌توان به ارزش‌های دهه ۶۰ بازگشت و روند فعلی را اصلاح کرد. در واقع تذکر و درس اخلاق بر روی کسی اثرگذار است که زندگی امروزش مانند دهه ۶۰ باشد. در بازار قدیم درس مکاسب به بازاریان داده می‌شد و بازاری با خواندن این درس و اعتقاد به آن، در خرید و فروش، کاسبی و تجارت مانند مجتهد عمل می‌کرد، وجوهاتش را به موقع می‌داد، یتیم‌خانه داشت و به فقرا کمک می‌کرد و لذا خودبه‌خود به کارتل تبدیل نمی‌شد.
وی افزود: اما امروز پولدار جامعه ما خودبخود یک کارتل است و باید پا بر روی جناره فقرا بگذارد و بالا برود و این واقعیتی است که متاسفانه امروز بر جامعه ما حاکم است. در چنین شرایطی غیر از قانون و اجرای دقیق ان هیچ عاملی نمی‌تواند بازگشت به یک فرهنگ ارزشی و اقتصادی سالم مانند دهه ۶۰ را برای کشور تضمین کند.
این نماینده سابق مجلس عنوان کرد: امروز هیچکس شک ندارد که بزرگترین پولشویی‌ها در ایران انجام می‌شود و این پولشویی‌ها از مسیر قاچاق‌ها، رانت‌ها و دلالی‌ها انجام می‌شود. در حالی که تعداد زیادی قانون مبارزه با فساد و دستگاه‌های نظارتی وجود دارد و بانک‌ها همگی در اختیار نظام هستند و کل نظام در این باره مسئول است. در این راستا لازم است بحث «از کجا آورده‌ای» که سال‌ها گفته شده یک‌بار در کشور اجرا شود.
نوباوه ادامه داد: امروز قاچاق‌هایی در کشور مانند قاچاق اتومبیل با کشتی و قطار صورت می‌گیرد که نشان‌دهنده اشکالات درونی سیستم نظارتی و اجرایی است. لذا اول ما باید خود را اصلاح کنیم. اساسا سیستم دولتی ما مشکل دارد و یک سیستم بیمار است واین اگر اصلاح نشود با تذکر، توصیه اخلاقی و نصیحت محال است متحول شود. لذا به اعتقاد من جز قانون هیچ ضمانتی برای بازگشت به یک سبک زندگی ارزشی و فرهنگ سالم اقتصادی در میان مسئولان و بعد مردم وجود نخواهد داشت.
