فرارو- سال‌ها بود که از صدا و تصویر شجریان خبری در صدا و سیما نبود. حتی اسمش تنها در مناظرات انتخاباتی از تلوزیون به گوش می‌رسید. اما شنبه ۱۰ فروردین شبکه افق در اقدامی کم‌سابقه دوباره نام محمد رضا شجریان را بر سر زبان‌ها انداخت. به قول محمد مهاجری، شجریان در صدا و سیما بعد از چندین سال بایکوت، احیا شد.
به گزارش فرارو، مستند «شجریان از سپیده تا فریاد» بخش‌هایی از زندگی محمدرضا شجریان و فراز و نشیب‌های زندگی او را در گفتگو با هنرمندان صاحب نامی، چون حسین علیزاده، داریوش پیرنیاکان و حمید نوربخش بررسی می‌کند.
بخش اول مستند به مسائل پیش از انقلاب و تمجید از فعالیت هنری او می‌پردازد و حتی بر استعفای گروه شیدا از رادیو در اعتراض به کشتار مردم توسط حکومت پهلوی تاکید می‌کند.
اما قسمت جنجالی مستند بخش دوم است که واکنش‌های بسیاری برانگیخت. گوینده با مطرح کردن حوادث سال ۸۸ و سخنان شجریان به اجرای قطعه «تفنگت را زمین بگذار» اشاره می‌کند و هم‌زمان مصاحبه‌های شجریان با شبکه‌های خارجی فارسی زبان پخش می‌شود. گوینده از انتقاد به "شخصیت پرهیاهوی سیاسی" او پارا فراتر می‌گذارد و خواننده ربنا را "ضد مذهب" معرفی می‌کند.
پس از پخش این مستند بسیاری از چهره‌ها و همچنین کاربران فضای مجازی به مسائل مطرح شده واکنش نشان دادند. بسیاری از کاربران با بازنشر آهنگ ها و تصاویر شجریان از او حمایت کردند.
هادی حیدری، روزنامه نگار و کاریکاتوریست در واکنش به این مستند پرتره محمدرضا شجریان را بازنشر کرد که این تصویر بار‌ها در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد. همچنین برخی از چهره‌ها هم به کنایه به مقایسه محمد رضا شجریان و امیر تتلو پرداختند. امیر سیدین، روزنامه نگار اصلاح‌طلب با اشاره به حواشی کنسرت امیر تتلو در تفلیس نوشت: «ویدیو‌های کنسرت خواننده مطلوب و موثوق شما در تفلیس هنوز دارد می‌چرخد؛ برای شما بزرگ و زود است که درباره شجریان لقمه بردارید»! حسام الدین آشنا مشاور رسانه‌ای رییس جمهور هم در صفحه شخصی خود در مورد ساخت مستندی در مورد تتلو نظر سنجی گذاشت!
محمد مهاجری، روزنامه نگار با انقاد شدید از این مستند نوشت: «به گمانم سازندگان برنامه به زعم خود خواسته بودند با استفاده از جمله دکترشریعتی، بجای حمله خوب به شجریان، از او بد دفاع کنند تا کوبیده شود. اما ناشی‌گری کرده بودند و به او بد و پراشتباه حمله کرده بودند. در واقع نه تنها نتوانستند شجریان را نزد هواخواهانش تخریب کنند (حتی با انتشار فیلم او در جشن هنر شیراز یا پخش عکس‌های خوانندگان زن قدیمی) که برای مخالفان شجریان هم جز دوسه مشت شعار نچسب، چیزی نداشتند».
عبدالله رمضان زاده، سخنگوی دولت اصلاحات و فعال سیاسی هم در توییتی نوشت: «مستند "علیه شجریان"؟ با کدام منطق؟ پول مردم را هدر می‌دهید برای مقابله با افراد محبوب مردم، آنگاه انتظار دارید مردم شما را به شبکه‌های خارج نشین ترجیح دهند؟ بر شاخه نشسته اید و بن می‌بُزید!
اما عطا الله مهاجرانی، وزیر ارشاد دوران اصلاحات این مستند را " علیه شجریان" نمی‌داند. او می‌نویسد: «مستند شبکه افق در باره داود هزاره ما، شجریان را دیدم. برخلاف کسانى که این مستند را علیه شجریان تلقى کرده اند، به نظرم مستند کارى سنجیده، و هوشمندانه بود. سخنان علیزاده، پیرنیاکان و نوربخش دقیق و عالى بود. کارگردان و نویسنده متن منصفانه عمل کرده اند. مى توان نکته هایى هم گرفت!»
امید مهدی نژاد، روزنامه نگار و طنزنویس هم نظر مشابه‌ای داشت: «از سپیده تا فریاد، اگرچه مستند ضعیفیه و سردستی ساخته شده، اما علیه شجریان نیست. اتفاقا علیه امثال شما سیاست‌سوارانِ قدرت‌مرامه، که از شجریانِ محبوبِ ما مردم (لااقل من و امید حسینی) که یه چهره درجه یک فرهنگیه، یه چهره درجه سه سیاسی ساختید و حالا زبون‌تون هم درازه».
مهدی قاسمی، عکاس خبری هم نوشت: «فکر میکردم قراره یک مستند کاملاً تخریبی ببینم، ولی نتیجه برعکس بود، یک مستند بیطرف دیدم. بنظرم بیشتر شبیه دراز کردن دست دوستی بود از سمت به مردمی که مخاطبش نیستن اصولاً.
پی‌نوشت: شجریان رو دوست دارم، ولی پیغمبرم نیست؛ بیداد و سپیده و خیام رو هم تا آخر عمر گوش خواهم داد.»
برخی از واکنش ها به دنبال بررسی نقاط قوت و ضعف مستند بودند.
حسین دهباشی، فعال رسانه‌ای و مستندساز نوشت: «دیشب مستندی از صداوسیما درمورد استاد محمدرضاشجریان پخش شد. غیرمنصفانه بود؟ بله! چون رسانه مذکور امکان پاسخگویی نمی‌دهد. توهین‌آمیز؟ نه ظاهرا! اثر می‌گوید استادشجریان (که مقام بی‌همتای هنری‌شان آشکار است) پس از عمری پرهیز از سیاست در سال۸۸ جوگیر شد. این ادعا ولو نادرست، وهن نیست!»
سهند ایرانمهر، روزنامه‌نگار هم نوشت: «در مورد مستند افق همه چیز به اختلاف تعاریف برمی‌گردد. شما می‌گویید شجریان سیاسی نبود ما می‌گوییم به جز تصنیف سپیده، شهریاران را چه شد؟ یابه میخانه امامی مست خفته، سیاسی است. شما می‌گویید ۸۸ موضع همسو با شورش، ما می‌گوییم "تفنگت را زمین بگذار" یعنی نفی‌خشونت».
محمد قوچانی، سردبیر روزنامه سازندگی پیشنهاد می‌کند پاسخ این مستند با ساخت یک مستند دیگر داده شود. او در ایسنتاگرامش نوشت: «سال گذشته روزنامه‌ی سازندگی به نقد روایت اصولگرایان از استاد شجریان پرداخت و آن را مستندی تحریف شده از زندگی هنری و اجتماعی بزرگترین هنرمند زنده ایران خواند. با وجود این، فیلم نشان می‌دهد شجریان چندان بزرگ هست که قابل انکار نیست و حتی اصولگرایان هم ناگزیرند در ظاهر جامه بی طرفی بپوشند و دامان خویش را از هتک شجریان مبرا سازند و اصلاح طلبان را به سواستفاده از استاد متهم کنند و ناشیانه بکوشند هاشمی و خاتمی و موسوی را خصم شجریان بنمایند؛ و این اشتباهی است که در چند مستند اخیر مانند" قایم مقام "، " هاشمی زنده است" و " راه طی شده " درباره بزرگانی، چون آیت الله منتظری، آیت الله هاشمی و مهندس بازرگان انجام داده اند.
برخی دوستان هم دیر به فکر تکریم بزرگان خویش افتاده‌اند و حتی این مستند را دیر دیده اند و اصولا در تاریخ نگاری انتقادی جا مانده اند و فقط تابع جو‌های زمانه و توفان‌های مجازی اند و از نقد خویش می‌هراسند و جفای چپ گرایان به بازرگان‌ها و منتظری‌ها و غفلت از شجریان‌ها را از یاد برده اند و هنوز هم در مستند سازی، غفلت میکنند و با وجود امکانات نسبی، عرصه را به اصولگرایان جوان واگذار کرده اند. در نزاع انحلال طلبان و اصولگرایان، جای خالی اصلاح طلبان در روایت‌های تاریخی و سینمایی خالی است. به نظرم جواب مستند، مستند است و نه توئیت ...»
