فرارو- آب مروارید، نوعی مشکل چشمی است که بدون درد در عدسی چشم ایجاد می‌شود. آب مروارید، عبور نور را کاهش می‌دهد و همین امر فرد را از داشتن تصویری واضح از اطراف خود محوم می‌کند. هنگام بروز این عارضه در بینایی انجام کار‌هایی مانند مطالعه، رانندگی (به ویژه در شب) دشوار شود.
این عارضه معمولا به تدریج پیشرفت می‌کند و در حتی می‌تواند موجب نابینایی فرد شود.
آب مروارید اغلب در بزرگسالان اتفاق می‌افتد، اما ممکن است برای افراد جوان نیز رخ بدهد، در حقیقت آب مروارید (
کاتاراکت) نوعی بیماری چشمی با دلایل گوناگون است که با تارشدن عدسی چشم آغاز می‌شود و با افزایش تیرگی و کدر شدن عدسی و در نهایت مختل شدن بینایی چشم خاتمه می‌یابد.
در مراحل اولیه که تنها بخش کوچکی از عدسی کدر شده است، شاید آب مروارید مشکلی ایجاد نکند، اما در بیشتر مواقع این روند ادامه می‌یابد و بخش بزرگی از عدسی کدر می‌شود و بینایی را مختل می‌سازد. سرعت پیشرفت آب مروارید در بین افراد مختلف متفاوت است.
نشانه و علائم ایجاد آب مروارید عبارتند از:
• دید ابری، تاری دید، بینایی کم
• اختلال دید در شب؛
• ناراحتی در مواجهه با نور
• نیاز به نور بیشتر برای مطالعه و سایر فعالیت‌ها
• دیدن هاله در اطراف نور‌ها
• تغییر مداوم شماره عینک یا لنز تماسی
• محو شدن یا زرد شدن رنگ‌ها
• دوبینی‌ای بیماری
در مراحل اولیه ممکن است که دید ابری شکلی که در اثر ابتلا به آب مروارید به وجود آمده است، تنها بخش کوچکی از عدسی چشم را تحت تأثیر قرار دهد و شخص از وجود ضایعه‌ای در بینایی خود مطلع نشود، اما به مرور زمان و با پیشرفت بیماری، بخش بیشتری از عدسی چشم تار می‌شود و نوری که از عدسی چشم عبور می‌کند دچار اختلال بیشتری شود. در نهایت منجر به علائم قابل توجه شایانی شود.
چه زمانی باید یک پزشک را ملاقات کنید؟
اگر تجربه هر گونه تغییر در بینایی، نظیر دو بینی، دیدن هاله، درد ناگهانی چشم یا سر درد‌های ناگهانی را داشتید فورا به پزشک مراجعه کنید.
چرا به آب مروارید مبتلا می‌شویم؟
اغلب آب مروارید‌ها همراه با افزایش سن یا آسیب دیدگی‌هایی که سبب تغییر در بافت عدسی چشم می‌شوند، پیشرفت می‌کنند.
برخی از اختلالات ژنتیکی و ارثی که خود باعث بروز سایر مشکلات سلامتی می‌شوند، عواملی مانند جراحی چشم در گذشته یا بیماری‌هایی مانند دیابت، ریسک ابتلا به آب مروارید را افزایش می‌دهند. از طرفی استفاده بلند مدت از دارو‌های استروئیدی ممکن است موجب پیشرفت آب مروارید شود.
بیشتر بخوانید
آب مروارید چگونه ایجاد می‌شود؟
زمانی که که آب مروارید به وجود می‌آید، عدسی چشم در قسمت عقبی عنبیه یعنی بخش رنگی چشم قرار می‌گیرد.
عدسی، نور را به صورت دقیق روی شبکیه یعنی غشایی حساس به نور در چشم که مانند فیلمِ دوربین عمل می‌کند متمرکز می‌کند تا تصویر شفاف و واضحی روی شبکیه ایجاد شود.
همانطور که سن افزایش پیدا می‌کند، عدسی چشم دچار کاهش انعطاف پذیری و شفافیت شده و همچنین ضخیم‌تر می‌شود. افزایش سن و دیگر شرایط پزشکی، موجب ایجاد توده و نقاط کوچک و تیره‌ای در بافت عدسی چشم می‌شوند.
با پیشرفت آب مروارید، مناطق تیره متراکم‌تر می‌شوند و بخش عظیمی از عدسی را در گیر می‌کنند. با گسترش و پیشرفت بیماری، دیگر عبور نور از عدسی امکان پذیر نخواهد بود و در نتیجه دید فرد تار می‌گردد.
ایجاد آب مروارید معمولا در هر دو چشم اتفاق می‌افتد، اما این امکان نیز وجود دارد که همیه این چنین نباشد. برخی مواقع ممکن است که آب مروارید در یک چشم پیشرفته‌تر از چشم دیگر باشد و باعث اختلافِ دید بین چشم‌ها شود.
عوامل خطرعواملی که موجب افزایش خطر ابتلا به آب مروارید می‌شوند:
•
افزایش سن•
دیابت• قرارگرفتن در معرض نور خورشید
• استعمال دخانیات
•
چاقی یا افزایش وزن
•
فشار خون بالا• التهاب یا آسیب دیدگی‌های قبلی چشم
• جراحی قبلی چشم
• استفاده طولانی مدت از
دارو‌های کورتیکواستروئید• مصرف بیش از حد الکل
تشخیص پزشک برای تشخیص اینکه آیا یک فرد به آب مروارید مبتلا شده است یا خیر، سابقه پزشکی بیمار را بررسی و چشم‌ها را معاینه کند. امکان دارد که پزشک انجام چند آزمایش مختلف را تجویز کند، این آزمایش‌ها عبارتند از:
• آزمایش دقت بینایی. در این تست برای تشخیص میزان توانایی فرد در خواندن حروف و علائم، از جدولی با علائم بینایی سنجی که به ترتیب کوچک می‌شوند، استفاده می‌شود. هر یک از چشم‌ها در شرایطی تست می‌شود که چشم دیگر بسته است و یا با یک چشم بند پوشیده شده است. پزشک در این وضعیت تشخیص می‌دهد که آیا نمره بینایی چشم فرد ۲۰ از ۲۰ است یا دارای نواقصی است.
• آزمایش Slit-lamp. این تست برای چشم پزشک این امکان را فراهم می‌آورد که بتواند ساختار پیشین چشم را با میکروسکوپ مشاهده کند. این میکروسکوپ که
Slit-lamp نام دارد، با استفاده از یک خط نور شدید در قرنیه، عنبیه، عدسی و فضای بین عنبیه و قرنیه شکاف ایجاد می‌کند تا موجب روشن شدن آن نواحی شود. این شکاف نور، شرایطی را برای پزشک ایجاد می‌کند تا اجزای چشم را چندین برابر بزرگ‌تر از حالت عادی مشاهده کند، در نتیجه امکان تشخیص نا هنجاری‌ها و نقص‌های کوچک برای پزشک ساده‌تر می‌شود.
درمان
زمانی که عینک‌های تجویزی هم قادر به بهبود میزان دید فرد نباشند، تنها درمان موثر برای آب مروارید، جراحی خواهد بود.
چه زمانی برای جراحی باید اقدام کنید؟
با چشم پزشک خود مشورت کنید که آیا جراحی برای تان مناسب است یا خیر. اکثر چشم پزشکان زمانی جراحی را پیشنهاد می‌دهند که آب مروارید شروع به اثر گذاشتن بر کیفیت زندگی بیمار کند و موجب اختلال در انجام کار‌های روزمره‌ای همچون مطالعه یا رانندگی در شب شود.
برای تصمیم گیری در مورد زمان مناسب برای جراحی به خود شما و پزشک تان بستگی دارد. اکثر افراد نیاز فوری به جراحی ندارند، زیرا معمولا آب مروارید صدمه جدی به چشم نمی‌زند. اما معمولا پیشرفت بیماری در افراد مبتلا به دیابت با سرعت بالاتری اتفاق می‌افتد.
تأخیر در انجام جراحی معمولا تأثیر قابل‌توجهی بر روند بهبود بینایی نخواهد داشت؛ بنابراین اگر تصمیم به جراحی دارید، برای بررسی مزایا و خطرات این جراحی، وقت کافی بگذارید و با پزشک خود مشورت کنید.
اگر تصمیم دارید که زمان جراحی را به تعویق بیندازید و به این زودی اقدام به جراحی نکنید، ممکن است که چشم پزشک از شما بخواهد تا به طور مرتب آزمایشات دوره‌ای را برای بررسی روند پیشرفت آب مروارید، انجام دهید.
در حین عمل جراحی آب مروارید چه اتفاقی می‌افتد؟جراحی آب مروارید شامل حذف عدسی کدر چشم و جایگزینی آن با یک عدسی مصنوعی شفاف است. عدسی مصنوعی چشم، عدسی داخل چشمی نامیده می‌شود که با دقت و درست در جای عدسی طبیعی قرار می‌گیرد و به عنوان بخشی دائمی در چشم باقی مانده و جا گذاری می‌شود.
برای برخی از افراد، وجود سایر مشکلات چشم، سبب می‌شود تا آنها قادر به استفاده از لنز مصنوعی نباشند. در چنین مواردی بعد از بر طرف شدن آب مروارید، می‌توان میزان دید را با عینک یا لنز‌های تماسی بهبود بخشید و افزایش داد.
عموما جراحی آب مروارید به صورت سر پایی انجام می‌شود و بعد از عمل، نیاز به بستری شدن فرد وجود ندارد. در طی عمل جراحی، دکتر برای بی حس کردن چشم از داروی بی حسی استفاده می‌کند و شخص بیمار در طول انجام عمل بیدار است.
عمل جراحی آب مروارید معمولا ایمن و بی خطر است، اما در برخی از موارد نادر، خطر عفونت و خونریزی وجود دارد. جراحی آب مروارید می‌تواند خطر پارگی شبکیه را افزایش دهد.
همچنین تا چند روز پس از عمل، فرد ممکن است اندکی احساس ناراحتی در چشم‌ها داشته باشد. بهبودی کامل معمولا طی ۸ هفته رخ می‌دهد.
درصورت نیاز به عمل جراحی آب مروارید در هر دو چشم، پزشک پس از بهبودی چشم اول، عمل جراحی را برای حذف آب مرواریدِ چشم دوم برنامه ریزی می‌کند.
منبع:
mayoclinic
