یک استیضاح؛ چهار سناریو

وکس- متیو یگلسیاس؛ همزمان با افزایش تلاش‌های مجلس نمایندگان آمریکا برای فراهم کردن زمینه استیضاح ترامپ و افشای اطلاعات جدید که هر روز در روزنامه‌ها به چاپ می‌رسد، مردم عادی یک پرسش در ذهن دارند و آن اینکه در نهایت چه خواهد شد؟ بدون تردید کسی نمی‌داند پاسخ این پرسش چیست، اما چند سناریوی محتمل وجود دارد که از لحاظ قانونی و طبق قانون اساسی ممکن است رخ دهد. در عالم سیاست نمی‌توان با قطعیت گفت: چه اتفاقاتی در آینده رخ خواهد داد. برای مثال سه ماه پیش هیچ‌کس پیش‌بینی نمی‌کرد یک تماس تلفنی بین ترامپ و رئیس‌جمهوری اوکراین، در مرکز تحولات سیاست در آمریکا قرار گیرد. در ادامه به چند سناریو در زمینه موضوع استیضاح ترامپ اشاره می‌کنیم.

یک استیضاح؛ چهار سناریو

سناریوی اول این است که ترامپ استیضاح نشود. مجلس نمایندگان مشغول تحقیق است و هنوز به استیضاح ترامپ رای نداده است. در حال حاضر تمایل به استیضاح ترامپ وجود دارد؛ اما فعلا تحقیقات در این حوزه آغاز شده است و با آنکه بر تعداد هواداران استیضاح در بین مردم افزوده شده، اما هنوز اکثریت خواستار این امر نیستند. در نظرسنجی‌های جدید ۵۴ درصد مردم درباره عملکرد ترامپ ابراز نارضایتی کرده‌اند. البته اگر در ادامه تحقیقات حقایق شوک‌آور فاش شود، ممکن است بر تعداد طرفداران استیضاح ترامپ افزوده شود.

سناریوی دوم، وادار شدن ترامپ به کناره‌گیری از قدرت است. ریچارد نیکسون تنها رئیس‌جمهوری آمریکا بود که نه به علت مرگ، بلکه به علت یک رسوایی از قدرت کنار رفت. البته او از سوی مجلس نمایندگان استیضاح نشد، بلکه یک هیات از اعضای جمهوری‌خواه کنگره به کاخ سفید رفتند و به نیکسون گفتند دیگر کنگره از او حمایت نمی‌کند. نیکسون نیز با درک شرایط ترجیح داد استعفا دهد. او یک سیاستمدار باتجربه و وفادار به حزب جمهوری‌خواه و آمریکا بود که برای منافع بلندمدت حزب و آمریکا اولویت قائل بود. اما اصلا نمی‌توان مطمئن بود، ترامپ چنین دیدگاه‌هایی داشته باشد، در نتیجه بعید است، او تحت تاثیر عواملی نظیر آنچه برای نیکسون مهم بود استعفا دهد. اما اگر تحقیقات ادامه یابد و واقعیت‌های جدید و شوک‌آور درباره اقدامات ترامپ برملا شود، احتمال این اقدام از سوی او وجود دارد.

سومین سناریو، بروز شکاف در حزب جمهوری‌خواه و کنار گذاشته شدن ترامپ است. در صورتی که تحقیقات درباره رسوایی اوکراین و رسوایی‌های احتمالی دیگر که ممکن است در آینده فاش شود، سبب تغییر دیدگاه جمهوری‌خواهان و چنددستگی در بین آن‌ها شود، احتمال تحقق این سناریو زیاد است. برای مثال اگر آشکار شود که ترامپ با رهبران دیگر کشور‌ها صحبت‌هایی کرده که از لحاظ قانونی جرم تلقی می‌شود، شرایط به زمستان سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ باز خواهد گشت. در آن زمان ترامپ در بین رای‌دهندگان جمهوری‌خواه محبوبیت داشت، اما میزان حمایت‌ها زیاد نبود. بسیاری از شخصیت‌های جمهوری‌خواه که اکنون جزو طرفداران ترامپ هستند در آن زمان منتقد او بودند. در این سناریو ترامپ طرفدارانی خواهد داشت، اما جایگاه خود را در بین جمهوری‌خواهان از دست می‌دهد و از قدرت کنار گذاشته می‌شود. احتمال تحقق این سناریو زیاد نیست، زیرا با آن که ترامپ اقداماتی انجام داده که جمهوری‌خواهان به آن انتقاد دارند، اما به وعده‌های خود به آن‌ها عمل کرده و مادام که این وضعیت ادامه پیدا کند آن‌ها چنین رفتاری با ترامپ نخواهند کرد. شاید ترامپ به این نتیجه برسد که استعفا دهد و در انتخابات آینده بار دیگر نامزد شود. اما اگر مجلس سنا به این نتیجه برسد که او شایستگی ریاست‌جمهوری بر آمریکا را ندارد، طبق قانون اساسی می‌تواند از نامزد شدن او جلوگیری کند.

چهارمین سناریو برکناری ترامپ و مایک پنس است. در ادامه تحقیقات این احتمال وجود دارد که مشخص شود مایک پنس به شکلی در رسوایی اوکراین دخالت و مشارکت داشته است. در این حالت ممکن است سنا او را نیز مانند ترامپ کنار بگذارد. در این حالت احتمال به ریاست‌جمهوری رسیدن نانسی پلوسی وجود دارد. وقتی یک رئیس‌جمهوری قبل از پایان دوره ریاست‌جمهوری‌اش از قدرت خارج می‌شود معاون او جانشین وی می‌شود، اما طبق قانون اساسی اگر هر دو نفر از سمت خود کنار گذاشته شوند، اولویت ایفای نقش رئیس‌جمهوری تا زمان برگزاری انتخابات با رئیس مجلس نمایندگان است. پس از او به ترتیب رئیس اکثریت سنا، وزیر خارجه و دیگر اعضای دولت در این سمت قرار می‌گیرند. اما مشکل رئیس‌جمهور شدن پمپئو این است که او از پیش درگیر پرونده اوکراین است و احتمال انتخاب وی به‌عنوان رئیس‌جمهوری کم است. این احتمال وجود دارد که وزیر دارایی به‌عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شود. تاکنون واکنش ترامپ به پیشرفت روند تحقیقات چندان عاقلانه نبوده است. او به اتهام‌زنی و توهین اقدام و مخالفان را به خیانت و توطئه متهم کرده است. سرنوشت ترامپ به بسیاری از عوامل از جمله میزان افشاگری‌ها، واکنش ترامپ، بزرگ بودن رسوایی‌های احتمالی، تصمیم جمهوری‌خواهان مجلس سنا و دیدگاه عمومی درباره ترامپ وابسته است.