فرارو- گفت‌وگوی اخیر
اردشیر زاهدی داماد محمدرضا پهلوی و وزیر خارجه رژیم شاه با شبکه بی بی سی فارسی بازتاب گسترده در افکار عمومی ایرانیان داشته است. بسیاری از نظرات زاهدی متعجب‌اند. عده‌ای عقاید او را زیر سوال می‌برند و بسیاری هم عقاید او را تحسین می‌کنند.
به گزارش فرارو، اردشیر زادهدی در گفت و گوی روز گذشته خود به دفاع از ایران پرداخت و به شدت از تحریم‌های غرب به ویژه امریکا انتقاد کرد. او از عبارات تندی علیه سلطنت‌طلبان و براندازان استفاده کرد. سخنان مشابه این اظهارات از سوی زاهدی بی‌سابقه نبوده اما این باره او با ادبیاتی و لحن متفاوتی دیدگاه‌های خود را مطرح کرده است.
زاهدی درباره تحریم‌ها علیه ایران گفت: "در این موضوع عقیده‌ام بوده و هست درحالی که ما در اینجا [خارج]خوش می‌گذرانیم و خوب می‌خوریم، دلم با ایرانی‌هایی است که در ایران شرایط اقتصادی مساعد و حتی دارو ندارند. آنها را برادران و خواهران خودم می‌خوانم."
او افزود: «دیپلمات‌های ایران الحق و الانصاف ۵ سال زحمت کشیدند و توافقنامه‌ای را امضا کردند، اما رئیس جمهور آمریکا [ترامپ]آمد گفت، چون رئیس‌جمهور قبلی [اوباما]که امضا کرده سیاه پوست من آن را قبول ندارم؛ این چیز‌ها در دنیای امروز قابل قبول نیست.»
وزیر خارجی ایران در دوران پهلوی درباره موضع ایرانیانی که در خارج از کشور پول می‌گیرند و علیه ایران اقدام می‌کنند همچنین خواستار حمله نظامی به ایران هستند، گفت: «به نظرم آنها دیگر ایرانی نیستند و شرافتشان را فروختند.»
او درباره انتقادات به حمایتش از سردار شهید قاسم سلیمانی گفت:" بگذارید هرکسی هرچیزی دلش می‌خواهد بگوید این سربازان و افسران و به بالا [فرماندهان] به قرآن و مملکتشان قسم خوردند و برای مملکتشان مقابل اسرائیل جنگیدند و از مملکتشان دفاع کردند. من به او [ قاسم سلیمانی] افتخار میکردم، افتخار می‌کنم و افتخار خواهم کرد، کسی که جان خودش را در راه مملکتش فدا کرد نه کسانی که خودشان را به پول فروخته‌اند."
زاهدی تاکید کرد: «دولت ایران امروز مال مردم ایران است. آن جوانان هستند که برای خودشان تصمیم می‌گیرند. ما کسانی که از ایران رفتیم پول هم برای خودمان برداشتیم و آوردیم حق نداریم بگوییم لنگش کن! این خلاف شرف است.»
این اولین بار نیست که اردشیر زاهدی اظهارات اینچنین مطرح میکند. او سال ۹۷ با یادداشتی در نیویورک تایمز بسیاری را غافلگیر کرد. زاهدی در آن یادداشت به شدت به سیاست‌های دولت ترامپ علیه ایران تاخته و آن را «قلدرمابانه» و بدون شناخت درست از تاریخ چندین هزار ساله کشور ایران دانسته بود.
زاهدی همچنین مواضع مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا هم را هم زیر سوال برده بود.
مقاله‌ای اردشیر زادهدی در نیویورک تایمز واکنش‌های متعددی را برانگیخت، از جمله این واکنش‌ها حمله گسترده بازمانده‌های حکومت پهلوی به زاهدی بود، شهرام همایون و جریان رسانه‌ای نزدیک به پهلوی، مقاله زاهدی را پولی خواندند و محتوای آن را سفارشی توصیف کردند. مخالفان جمهوری اسلامی در حمله به زاهدی سنگ تمام گذاشتند.
از آن زمان به بعد زاهدی به عنوان "خائن" از طرف مخالفان و معاندین معرفی میشود. این در حالی است که در داخل و خارج از کشور بسیاری دیگر می‌گویند او یک "وطن دوست" واقعی است.
اردشیر زاهدی کیست؟
زاهدی متولد سال ۱۳۰۷، وزیر خارجه ایران و آخرین سفیر ایران در ایالات متحده آمریکا در دورهٔ محمدرضا شاه پهلوی و پیش از آن نیز سفیر ایران در بریتانیا بود. او فرزند فضل الله زاهدی است سیاستمداری که پس از پیروزی کودتای ۲۸ مرداد جای محمد مصدق را به عنوان نخست وزیر گرفت. زاهدی همچنین همسر سابق شهناز پهلوی دختر محمد رضا شاه و فوزیه است.
زاهدی در آمریکا تحصیل کرده و دارای مدرک مهندسی کشاورزی از کالج ایالتی یوتاست. او در سال ۱۳۲۸ پس از بازگشت به ایران مورد توجه محمدرضا پهلوی قرار گرفت و در جریان کودتای ۲۸ مرداد به همراه پدرش نقش فعالی داشت. پس از برکناری پدرش از نخست وزیری او همچنان از نزدیکان شاه به حساب می‌آمد. او در سال ۳۶ با شهناز پهلوی ازدواج کرد. ازدواجی که دوام زیادی نداشت و نهایتا به متارکه منجر گردید با این حال اردشیر زاهدی همچنان از معتمدان محمد رضا شاه بود. زاهدی در سال ۴۵ وزیرخارجه کابینه هویدا شد. البته زاهدی دوران آنچنان موفقی در وزارت خارجه نداشت و نهایتا به دلیل اختلاف با هویدا، شاه متقاعد شد او را کنار بگذارد.
با این حال با نظر شاه زاهدی به عنوان سفیر ایران در بریتانیا منصوب شد و پس از آن نیز به عنوان سفیر ایران در واشنگتن به آمریکا رفت. او در دوران سفارتش فراتر از دولت و وزارت خارجه عمل می‌کرد و با شخص شاه در ارتباط بود.
زاهدی در دوران سفارتش حاشیه‌های زیادی داشت از شایعه ارتباطش با ژآکلین کندی تا هواداری اش از جمهوری‌خواهان به گونه‌ای که حتی گفته میشد که او به ستاد انتخاباتی جمهوری خواهان در انتخابات سال ۱۹۷۶ کمک مالی کرده است. انتخاباتی که کارتر دموکرات پیروز آن بود و زاهدی و شاه از این انتخاب خرسند نبودند.
زاهدی تا پایان حکومت پهلوی به شاه وفادار ماند پس از آن نیز از معدود سیاستمدارانی بود که تا پایان عمر شاه در کنارش بود. زاهدی هم اکنون ساکن لوزان سوئیس است.
واکنش‌ها به سخنان زاهدی
طبیعی است که مواضع چند سال اخیر شخصی چون او و سخنان اخیرش در بی بی سی عجیب تلقی شود.
واکنش‌ها متفاوت و چندگانه است. اصولگرایان و اصلاح‌طلبان از مواضع او حمایت کرده‌اند. البته زاویه‌های دید متفاوت است. اصلاح‌طلبان و میانه‌رو‌ها دیدگاه‌های زاهدی را "وطن پرستانه" ارزیابی کرده‌اند. برخی از اصولگرایان هم همین نظر را مطرح می‌کنند، اما سعی دارند از ماجرای بهره برداری سیاسی خود را هم داشته باشند و در همین راستا اردشیر زاهدی را به طعنه با برخی اصلاح‌طلبان مقایسه می‌کنند. به هر حال بسیاری به احترام او کلاه از سر برداشتند. از سوی دیگر مخالفان نظام همچون سلطنت‌طلبان و فرشگردی‌ها او را "خائن" و "مزدور" میدانند.
حسین موسویان دیپلمات پیشین وزارت خارجه و از مذاکره کنندگان هسته‌ای ایران در دوران اصلاحات امروز توئیتی درباره اردشیر زاهدی منتشر کرد که قابل توجه است. او به نقل از یکی از دیپلمات‌های باسابقه نوشت: "هنگامی که شاه را مجبور کردند بحرین را به ثَمَن بَخس بدهد، دو نفر مخالفت کردند یکی مرحوم فریدون آدمیت دیپلمات برجسته و دیگری اردشیر زاهدی. من خودم شاهد بودم که اردشیر گریه می‌کرد. حال در سن ۹۳ سالگی، او همان اردشیر وطن پرست است."
محسن میلانی پژوهشگر نیز در این باره در توئیتی نوشت: «ایران دوست کسی است که فرق بین منافع مملکت و حکومت را بدون غرض میبیند.این منافع گاهی همسو و گاهی در تضاد هستند. ایران دوست حتی اگر تنفر و کینه علیه حکومت داشته باشد، زمانی که منافع مملکت و حکومت گره خورده‌اند از آنان دفاع میکند. اردشیر زاهدی از این نوع ایران دوستان است.»
پوریا آسترکی از فعالان شبکه‌های اجتماعی هم درباره سخنان زاهدی نوشت: «مخالفت «بی‌قید و شرط» با تحریم فرای از ایدئولوژی و سیاست معیار شرافت و انسانیت است. صحبت‌های اردشیر زاهدی تاریخی است. بی‌توجه به سیاست و حتی بی‌توجه به تحریم‌ها حرفش را بشنوید نگاه درستی را آموزش می‌دهد و ذهن مخاطب را هدایت میکند.»
کاربر دیگری نوشته است: "اگر از سخنان اردشیر زاهدی شگفت‌زده شده‌اید؟ متاسفم هنوز ناتوان از درک معنای عمیق عاشق بودن به آب و خاک میهن هستید!"
اما طعنه و کنایه‌ها هم زیاد بوده است. محمود رضوی از تهیه کنندگان سینما که آثاری همچون "ماجرای نیمروز" را در کارنامه خود دارد در این باره نوشته است: «اردشیر زاهدی وزیر خارجه شاه ملعون بوده، اما در اظهار نظر در مورد ایران، مردم و حاج قاسم خیلی آزاده و با شرف سخن می‌گوید، کاش نصف شرافتش را برای تزریق به برخی از بی‌شرف‌های داخلی و واداده‌ها بفرسته! هیچ وقت آنهائی که در شهادت حاج قاسم سکوت کردند را یادمان نخواهد رفت.»
البته او به روشنی اشاره نکرده منظورش چه کسانی‌اند.
فردی دیگری نوشته است: «تعریف شرافت از زبان اردشیر زاهدی شرح حال دقیقی از اپوزیسیون خارج نشین است که برای پول و ویزا وطن فروشی می‌کنند.»
کاربر دیگری نوشته است: «به واسطه انقلاب در راس امور بوده، به مال و مکنت رسیده و فربه شده، وقتی احساس کرد که دیگر در سپهر سیاست جا ندارد، برانداز میشود. اردشیر زاهدی، داماد شاه، پسر سپهبد کودتاگر، وزیر و سفیر پهلوی که اگر ایران بود، قطعا اعدام میشد، نه‌تن‌ها لگد نمی‌زند، بلکه دست هم می‌گیرد.»
نظرات دیگری درباره احتمال اعدام زاهدی در صورت حضور در ایران مطرح شده است. برخی کاربران می‌گویند از کجا معلوم که بسیاری از مقامات حکومت پهلوی که بعد از انقلاب اعدام شدند، حالا شبیه به زاهدی نبودند؟
کاربری نوشته است: «جو زده نشوید خیلی از افرادی که در اوایل انقلاب اعدام شدند شاید جرمشان به مراتب کمتر از اردشیر زاهدی داماد شاه بوده و بسیار بیشتر وطن پرست بوده اند که بدون توجه به دیدگاهشان اعدام شدند قطعا اگر او در ایران میماند جزو اولین اعدامی‌ها لقب میگرفت.»
عده‌ای هم خواستار بازگشت او به کشور شده‌اند وحتی از دولت تقاضا کرده اند که شرایط را برای حضور زاهدی در ایران فراهم کند.
اما انتقاد‌ها از زاهدی کم هم نیست. جدای از حملات به او برخی هم به پیشینه اش اشاره کرده اند. اینکه زاهدی در کودتای ۲۸ مرداد و سرنگونی مصدق نقش داشته است. اینکه همیشه وفادار به شاه بوده است. این دسته می‌گویند او بیش از آنکه ناسیونالیست و وطن پرست باشد، فرصت طلب است.
کاربری نوشته است: «وطن‌پرستی اردشیرزاهدی ستودنی است، اما زاهدی در جوانی به پسرخوب واشنگتن و مورد حمایت سیا مشهور بود و بسیاری از پست‌های خود در زمان پهلوی را مدیون دخالت‌های آمریکا در امور داخلی ایران است. زمانی که آمریکا در امور شاه ایران دخالت می‌کرد، حس وطن‌پرستی شما کجا بود آقای زاهدی؟»
خودت چی فک میکنی راجبش فراروجان؟
حوصلم درحدخوندن تیتر مقاله بود
خخخخخخخخخخخخخخخخخخخخ
آدم نون به نرخ روز خورو میشه از رو تفاوت گفتارو رفتارش شناخت. یه سواله ساده تکلیف این معلوم الحالو مشخص میکنه!
الان شما کجا زندگی میکنیو دقیقا این حرفا رو از کجا داری میزنی، وطن پرست!!؟؟