کرونا چه عوارض بلندمدتی برای سلامتی بیماران دارد؟

فرارو- ویروس جدید کرونا (کووید-۱۹)، علاوه بر ریه، سایر اعضای مهم بدن انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. دانشمندان می‌گویند برخی از اثرات کرونا ممکن است تا مدت‌ها بعد از خروج ویروس از بدن، باقی بمانند.

به گزارش فرارو، در مراحل اولیه شیوع بیماری کرونا، گزارش‌هایی از کشور‌هایی نظیر ژاپن، چین و کره جنوبی درباره ابتلای دوباره به کرونا منتشر شد که موجب نگرانی دانشمندان شد. دانشمندان نگران بودند که ابتلای دوباره به کرونا، به این معنا باشد که بدن انسان قادر نیست در مقابل ویروس کرونا مصونیت بلندمدت ایجاد کند.

اما حالا معلوم شده است که احتمال ابتلای دوباره به کرونا قطعی نیست. مقامات کره جنوبی گفته اند که دلیل مثبت شدن دوباره آزمایش حدود ۲۹۰ بیمار کرونایی بهبودیافته این است که بدن آن‌ها هنوز حاوی ویروس‌های مرده بود. به همین خاطر، در حالی که آن‌ها دوباره به کرونا مبتلا نشده بودند، آزمایش آن‌ها مثبت شد.

اما به موازات آشکار شدن شواهدی در زمینه عدم ابتلای دوباره به کرونا، شواهد دیگری به دست آمده که نشان می‌دهد همان یک بار ابتلا به کرونا هم می‌تواند اثرات و عوارض دائمی برای مبتلایان در پی داشته باشد.

 

---

در ابتدا تصور می‌شد که بیماری کرونا صرفا یک ویروس تنفسی است و در نتیجه، فقط ریه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اما حالا معلوم شده است که کرونا تقریبا بر تمام اعضای حساس بدن مثل قلب، مغز، رگ‌های خون، چشم، کلیه و... تاثیر می‌گذارد. همچنین، در ابتدا تصور می‌شد که آسیب‌هایی که کرونا به بدن وارد می‌کند، بعد از بهبودی از بیماری، برطرف می‌شوند. اما اکنون مطالعات جدید نشان می‌دهند که آسیب‌های ویروس کرونا در برخی بیماران ممکن است دائمی باشد.

در همین رابطه، روزنامه ایندیپندنت نوشت که شواهد روزافزون نشان می‌دهند که حتی کسانی که بیماری خفیف کرونا گرفته اند، ممکن است در آینده برای مدت‌ها بعد از خروج ویروس از بدن‌های‌شان با مشکلاتی مواجه شوند. روبرتو پدرتی، رئیس بخش قلب در انستیتوی بالیتی علمی پاویای ایتالیا، به مجله «گود هلث» گفت: «آنچه در بیمارستان‌ها دیده ایم، نوک کوه یخ هست. در حال حاضر، بر معالجه بیماران حاد متمرکز هستیم تا به آن‌ها کمک کنیم از کووید-۱۹ بهبود پیدا کنند. اما ما نیاز داریم که اثرات آینده ویروس بر سلامتی را بررسی کنیم.»

ایندیپندنت به بخشی از این اثرات بر اعضای مختلف بدن پرداخت.

ریه‌ها
یک گزارش از چین نشان داد که از میان ۷۰ درصد بیمارانی که از التهاب ریه کووید-۱۹ نجات پیدا کرده اند، ۶۰ درصد نوعی آسیب ریه داشته اند که در سی تی اسکن‌ها معلوم بود.

پژوهشگران دانشگاه علم و فناوری هواژونگ در ووهان، متوجه شده اند که آسیب‌های کرونا به ریه‌ها می‌تواند به انسداد رگ‌های خونی در ریه‌ها که مسئول جذب اکسیژن هستند منجر شود. همچنین، کرونا می‌تواند بافت ریه‌ها را زخمی یا ضخیم کند. این زخمی شدن یا ضخیم شدن باعث تنگی نفس افراد می‌شود. در حال حاضر، هیچ دارویی برای معالجه این رخم‌ها وجود ندارد. پژوهش‌ها نشان داد که حتی افرادی که هیچ علایمی ندارند، ریه‌های‌شان آسیب دیده اند.

 

قلب و عروق
یک پژوهش منتشر شده در نشریه «JAMA Cardiology» وقوع آسیب قلبی در ۲۰ درصد بیماران بستری شده در ووهان را اثبات کرد. یک پژوهش دیگر نشان داد که ۴۴ درصد ۳۶ بیماری که در بخش مراقبت‌های ویژه پذیرش شده بودند، از آریتمی قلب (نامنظم بودن ضربان قلب) رنج می‌بردند. گمان می‌رود که این مشکل ناشی از وقوع طوفان سایتوکین در بدن است. به واکنش اغراق آمیز سیستم ایمنی بدن به ویروس، طوفان سایتوکین گفته می‌شود. این طوفان در بدن برخی بیماران کرونایی دیده شده است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که این طوفان می‌تواند به التهاب ماهیچه قلب منجر شود که این نیز بر سیستم الکتریکی قلب تاثیر می‌گذارد و باعث ضربان غیرعادی قلب می‌شود. همچنین التهاب ماهیچه قلب، بر قدرت آن در پمپاژ خون به بدن تاثیر منفی می‌گذارد.

آسیب‌های قلبی عروقی فقط مختص کووید-۱۹ نیستند. بسیاری از ویروس‌های دیگر باعث التهاب ماهیچه قلب می‌شوند. اگر چه اکثر بیماران به مرور زمان از این التهاب بهبود پیدا می‌کنند، اما برخی دیگر متحمل آسیب دائمی به ماهیچه قلب می‌شوند. یوچی هان، دانشیار پزشکی در دانشگاه پنسیلوانیا، گفته است افرادی که دارای بیماری قلبی و عروقی هستند، احتمالا از بیماری کووید- ۱۹ آسیب بیشتری می‌بینند. با این حال، هان هشدار داد که افراد سالم هم آسیب پذیر هستند. او به دیلی میل گفت: «التهابی که در قلب ایجاد می‌شود، به افراد دارای بیماری قلبی و عروقی محدود نیست و همه ممکن است دچار آن بشوند.»

به نظر می‌رسد کرونا حتی به خون هم آسیب می‌زند. از میان ۱۸۴ بیمار کرونا در بخش‌های مراقبت ویژه هلند، ۳۸ درصد لخته خون داشتند.

کلیه‌ها
اگر چه هدف اولیه ویروس، ریه‌ها هستند، اما شواهد نشان می‌دهد که کرونا در برخی بیماران به کلیه‌ها هم آسیب می‌زند. طبق یک پژوهش در ووهان، ۲۷ درصد ۸۵ بیمار بستری شده، نارسایی کلیه داشته اند. همچنین یک پژوهش دیگر، نشان داد که ۵۹ درصد ۲۰۰ بیمار بستری شده کرونا در استان‌های هوبی و سیچوان، در ادرارشان پروتئین و ۴۴ درصد خون داشتند. هر دو این‌ها نشانه‌ای از آسیب دیدگی کلیه است. در همین پژوهش آمده است که افراد دارای آسیب شدید کلیه پنج برابر احتمال مرگ‌شان نسبت به بیمارانی که آسیب شدید کلیه ندارند، بیشتر است.

مغز
یک پژوهش درباره ۲۱۴ بیمار کرونا نشان داد که یک سوم از این بیماران علایم عصبی مانند گیجی، سردرد و اختلال شناختی داشته اند. در حال حاضر معلوم نیست که علت این علایم چیست. دیدگاه‌هایی وجود دارد مبنی براینکه ویروس روی عصب‌های بدن تاثیر می‌گذارد. فقدان حس‌های چشایی و بویایی در برخی بیماران، نشان دهنده تاثیر بیماری بر سلول‌های عصبی است. اختلال شناختی نیز می‌تواند با باقی ماندن در بخش مراقبت‌های ویژه مرتبط باشد. گاهی وقت‌ها به آن اختلال بخش مراقبت ویژه گفته می‌شود. این اختلال که می‌تواند موجب هذیان گویی و پارانویا شود، به طور مکرر در بیماران مسن اتفاق می‌افتد. اگر چه برخی علایم به مرور زمان بهبود پیدا می‌کنند، اما برخی علایم دیگر ادامه پیدا می‌کنند. برخی دانشمندان گفته اند که سن و شدت بیماری می‌تواند روی وضعیت شناختی بیماران کرونا تاثیر بگذارد.

پرفسور اد بلمور، عصب شناس دانشگاه کمبریج، به ایندیپندنت گفته است که شواهد کافی نشان می‌دهد که کرونا باعث بیماری عصبی می‌شود. بلمور افزود که اثرات روانی بیماری ممکن است بیش از یک دهه ادامه پیدا کند.