محمد مهدی عباسی*؛ همواره قانون اساسی ایالات متحده به عنوان یکی از پیشرو‌ترین و کامل‌ترین متون قانونی در سراسر دنیا شناخته شده است. متنی که تاثیرات فراوانی بر قوانین سایر کشور‌ها گذاشته و هرگز طی سالیان عمرش، مورد تغییر قرار نگرفته است.
تنها در برهه‌های مختلف تاریخ ایالات متحده، اصلاحیه‌هایی به آن افزوده شده که به متمم‌های قانون اساسی آمریکا شناخته می‌شوند. متمم‌هایی که آخرین آنها در سال ۱۹۹۲ میلادی اضافه شده و تعداد اصلاحیه‌های قانون اساسی این کشور را به ۲۷ عدد رساند.
از مهمترین این متمم‌ها می‌توان به متمم اول، دوم، سوم و سیزدهم قانون اساسی آمریکا اشاره کرد که تضمین کننده حقوقی، چون حق ابراز عقیده آزادانه و... می‌باشند. مواردی که نقض آنها مساوی با نقض اصلی‌ترین حقوق هر آمریکایی بوده و برخی از آنها همچون حق حمل سلاح، در بدو تاسیس ایالات متحده در متحدسازی و جلب اعتماد مردم نقش به سزایی داشته‌اند. اما این روز‌ها که آمریکا درگیر بیماری، بیکاری و خشم از نژاد پرستی است، قانون اساسی و متمم هایش یکی پس از دیگری در حال نقض شدن هستند.
متمم‌هایی که شاید یکی از دلایل نقض آنها توسط دولت‌های گوناگون، عدم آگاهی مردم آمریکا نسبت به قانون اساسی این کشور و مفاد آن است. به طور مثال مطابق آمار یکی از موسسات افکارسنجی؛ ۳۷ درصد آمریکایی‌ها نتوانسته بودند نام یکی از ۵ حق تضمین شده در قانون اساسی آمریکا را نام ببرند و ۴۸ درصد هم فقط توانسته بودند حق آزادی بیان که مشهورترین متمم در قانون اساسی این کشور است را ذکر کنند. موضوعی که نشان دهنده نبود دانش کافی پیرامون این متن قانونی در میان بسیاری از آمریکایی‌ها می‌باشد. اما به راستی کدام متمم‌ها و چگونه در اعتراضات اخیر نقض یا مورد سوال واقع شده اند؟
۱: متمم اول قانون اساسی آمریکا: حق ابراز عقیده آزادانه!
همین چند هفته قبل بود که جورج فلوید سیاه پوست به شکل تاسف باری توسط پلیس مینیاپولیس کشته شد. پس از آن حادثه، سراسر آمریکا صحنه اعتراضات و آشوب‌های خیابانی شد و پلیس ایالات متحده به مقابله و دستگیری بسیاری از معترضین روی آورد. معترضینی که بسیاری از آنها در آشوب‌ها و آتش زدن اماکن عمومی نقشی نداشته و تنها مطالبات خود را به شکل صلح آمیزی بیان میکردند.
آخرین آمار‌ها بیانگر آن هستند که در جریان اعتراضات اخیر بیش از ۱۰ هزار آمریکایی دستگیر شده و ۱۲ تن جان خود را از دست دادند. برخورد‌هایی که در جریان اعتراضات اخیر بسیاری آن را نقض صریح متمم اول قانون اساسی ایالات متحده (حق آزادی بیان و ابراز عقیده) دانسته و به نقد رویه‌ی فعلی مقابله دولت آمریکا با معترضین پرداخته اند.
دونالد ترامپ نیز با رفتار‌های دیکتاتور مابانه خود و "اراذل و اوباش" خواندن معترضان؛ بیش از پیش به نقض این اصلاحیه قانون اساسی پرداخته و آن را خدشه دار کرد. البته که نقض این متمم قانون اساسی به همین روز‌های اعتراضات آمریکا صرفاً خلاصه نشده و پیشتر نیز دستگیری جولیان آسانژ، تحت تعقیب قرار دادن ادوارد اسنودن و زندانی کردن افراد گوناگون به دلیل فعالیت‌های سیاسی و مدنی از موارد مهم و اساسی ابطال متمم نخست قانون اساسی ایالات متحده می‌باشد.
۲: متمم دوم قانون اساسی آمریکا: حق حمل سلاح!
در جریان اعتراضات اخیر، بسیاری از فرمانداران و شهرداران مناطق گوناگون در ایالات متحده، از بیم آنکه معترضین در جریانات تجمعات و حرکت‌های اعتراضی علیه پلیس و دولت از سلاح گرم استفاده نکنند، حمل سلاح و استفاده از آن را ممنوع اعلام کردند. به طور مثال شهردار شهر وست پالم پیج که یکی از شهر‌های اصلی فلوریداست، استفاده از سلاح را در این روز‌ها ممنوع و غیرقانونی اعلام کرد. یا اداره پلیس شهر گرینزبورو در ایالت کارولینای شمالی، چندروز قبل ممنوعیت استفاده از سلاح در جریان اعتراضات را اعلام کرد.
ممنوعیت‌هایی که بی‌شک نقض متمم دوم قانون اساسی ایالات متحده یعنی حق حمل سلاح توسط شهروندان آمریکایی می‌باشد. جالب آنجاست که تضمین چنین حقی در قانون اساسی ایالات متحده به دلیل آن بوده که شهروندان برای اعتراض و مقابله با اقدامات غلط دولت، بتوانند از این حق خود استفاده کنند؛ اما این روز‌ها که مردم آمریکا نسبت به تبعیض نژادی گله‌مند و معترضند، توان استفاده از حق تضمین شده‌ی خود در قانون اساسی را نداشته و با ممنوعیت‌های مختلفی مواجه هستند.
۳: متمم سوم قانون اساسی آمریکا: ممنوعیت ورود ارتش و نیرو‌های انتظامی به خانه‌ها!
"هیچ عضوی از نیرو‌های انتظامی نه در زمان صلح و نه در زمان جنگ بدون رضایت صاحب خانه در هیچ خانه‌ای مستقر نخواهد شد." این جمله متمم سوم قانون اساسی ایالات متحده آمریکاست. متممی که در جریان حوادث و اعتراضات اخیر در آمریکا، نقض آن نیز توسط گارد ملی ایالات متحده رقم خورد. چرا که ۲۰۰ تن از سربازان گارد ملی ایالت یوتا، در هتلی شخصی در واشنگتن دی سی برای برخورد با معترضین ساکن شده بودند که جنجال‌ها و واکنش‌های بسیاری را در هفته‌های گذشته در جامعه‌ی آمریکا ایجاد کرد. مسئله‌ای که بسیاری از آمریکایی‌ها با ترند کردن کلمه‌ی "متمم سوم" در توئیتر، نسبت به این موضوع معترض شده و آن را نقض اصلاحیه‌ی سوم قانون اساسی آمریکا دانستند.
در پایان، به نظر می‌آید که این روز‌ها قانون اساسی آمریکا بیش از هر زمانی با مخاطراتی جدی مواجه است. چرا که پیشتر نقض صریح متمم‌های آن صرفاً در مسئله ابراز عقیده و بیان سخن به شکل آزادانه خلاصه میشد. اما حالا یکی پس از دیگری اصلاحیه‌های این قانون اساسی درحال نقض و خدشه دار شدن می‌باشند. رویه‌ای که شاید با دنباله دار بودن اعتراضات و البته پیروزی مجدد دونالد ترامپ در انتخابات نوامبر، بیش از پیش ادامه داشته باشد!
*پژوهشگر مسائل آمریکا
