آیا واکسن ۱۰۰ سال پیش می‌تواند جان مبتلایان کرونا را نجات دهد؟

دانشمندان در بریتانیا آزمایش واکسن ب‌ث‌ژ را آغاز کرده‌اند تا ببینند تا چه حد می‌تواند جان انسان را در برابر ویروس کووید-۱۹ نجات دهد.

به گزارش بی بی سی، این واکسن در سال ۱۹۲۱ برای مقابله با بیماری سل تولید شد، اما شواهدی در دست است که نشان می‌دهد ممکن است بدن را در برابر عفونت‌های دیگر هم محافظت کند.

حدود ۱۰۰۰ نفر در آزمایش بالینی واکسن ب‌ث‌ژ که محققان دانشگاه اگزتر بریتانیا آغاز کرده‌اند شرکت می‌کنند.

در بریتانیا میلیون‌ها نفر در کودکی این واکسن را مصرف کرده‌اند، اما تصور می‌شود که برای تاثیرگذاری آن در جریان همه‌گیری ویروس کرونا باید دوباره واکسینه شوند.

واکسن‌ها با این هدف تولید می‌شوند که از طریق هدف‌گیری بسیار دقیق و با آموزش سیستم ایمنی، بدن را در برابر عفونتی خاص تا مدت‌ها محافظت کنند.

اما این روند موجب تغییرات گسترده‌ای در سیستم ایمنی می‌شود، از جمله احتمال بالا بردن واکنش به عفونت‌های دیگر که باعث شده دانشمندان امیدوار شوند ممکن است در این مورد مقاومت بدن ما در برابر ویروس کرونا افزایش یابد.

آزمایش‌های بالینی قبلی نشان داده که واکسن ب‌ث‌ژ میزان مرگ و میر نوزادان در کشور گینه بیسائو را ۳۸ درصد کم کرده که عمدتا نتیجه کاهش در موارد ابتلا به سینه‌پهلو و سپتیسمی بوده است.

نتایج پژوهش‌ها در آفریقای جنوبی، این واکسن را به کاهش ۷۳ درصدی عفونت‌ها در بینی، گلو و ریه‌ها مرتبط دانسته و آزمایش‌ها در هلند نشان داده ب‌ث‌ژ میزان ویروس تب زرد را در بدن کاهش داده است.

پروفسور جان کمبل، از دانشکده پزشکی دانشگاه اگزتر گفت که آزمایش این ویروس برای مقابله با کرونا می‌تواند اهمیتی فوق‌العاده در سطح جهانی داشته باشد.

کمبل می‌گوید "با این که ما تصور نمی‌کنیم که (این محافظت) مختص کووید باشد، اما بالقوه می‌تواند چند سال زمان برای ما بخرد تا واکسن کرونا به بهره‌برداری برسد یا شاید درمان‌های دیگری برای آن پیدا شود. "

آزمایش بالینی ب‌ث‌ژ در بریتانیا بخشی از یک تحقیق بین‌المللی است که با شرکت ۱۰ هزار نفر در کشور‌های دیگری شامل استرالیا، هلند، اسپانیا و برزیل هم انجام می‌شود.

این تحقیق روی کارکنان بهداشت و درمان متمرکز است که بیش از بقیه در معرض ابتلا به ویروس کرونا هستند تا این امکان را به پژوهشگران بدهد تا سریع‌تر میزان موثر بودن واکسن را ارزیابی کنند.

سم هیلتون، پزشک عمومی در اگزتر، یکی از کسانی است که به عنوان فرد در معرض ابتلا در این تحقیق شرکت می‌‎کند.

او گفت: "این که ب‌ث‌ژ ممکن است احتمال بیمار شدن شما در صورت ابتلا به کووید را کاهش دهد نظریه قابل توجهی است... من این آزمایش را به عنوان راه حل احتمالی برای افزایش محافظت خود و بالا رفتن احتمال حاضر شدن سر کار در زمستان می‌بینم. "

دکتر تدروس ادهانوم، مدیر کل سازمان بهداشت جهانی، یکی از مولفان مقاله‌ای در مجله معتبر پزشکی لانست است که می‌گوید واکسن ب‌ث‌ژ می‌تواند به صورت بالقوه "پلی برای گذر تا زمان ساخت واکسن مختص بیماری باشد. "

با وجود این ب‌ث‌ژ نمی‌تواند به عنوان یک راه حل بلندمدت در نظر گرفته شود. هر گونه افزایش مقاومت نسبت به کووید انتظار می‌رود فروکش کند و این یعنی کسانی که در کودکی واکسینه شده‌اند دیگر قدرت حفاظتی دربرابر کرونا نخواهند داشت. واکسن ب‌ث‌ژ از سال ۲۰۰۵ به بعد به دلیل ریشه کن شدن تقریبی سل، دیگر ‎به صورت مرتب در بریتانیا استفاده نشده است.

به علاوه این واکسن سیستم ایمنی بدن را برای تولید پادزهر و سلول‌های سفیدی که به طور مشخص ویروس کرونا را تشخیص می‌دهند و با آن مقابله می‌کنند؛ آموزش نمی‌دهد.

هدف نهایی

هدف اصلی و نهایی این است که واکسنی تولید شود که به طور خاص ویروس کرونا را هدف قرار دهد. ده نوع از چنین واکسنی در مراحل پایانی تحقیقات بالینی است، از جمله واکسنی که در دانشگاه آکسفورد بریتانیا در حال ساخت است.

پروفسور اندرو پولارد از گروه واکسن دانشگاه آکسفورد گفت: "بیشتر واکسن‌ها این طور کار می‌کنند که واکنش ایمنی بسیار خاصی به میکروبی نشان می‌دهد که تلاش می‌کنید مشخصا با آن مقابله کنید. اما برای این که واکنش ایمنی مناسبی ایجاد کنید، نوعی واکنش غیرمشخص هم در سیستم ایمنی ایجاد می‌شود که در شیوه‌ای که این سیستم در آینده عمل می‌کند تغییر ایجاد می‌کند. "

به گفته پولارد "مشکلی که امروز داریم این است که نمی‌توانیم به شما بگوییم بقیه واکسن‌ها (مثل ب‌ث‌ژ) چطور در بهبود توان بدن شما در واکنش به کرونا عمل می‌‎کنند، چون هیچ گواه و مدرکی نداریم. "