خشکی پوست در پاییز؛ علل، نشانه‌ها و راه‌های درمان خشکی پوست

فرارو- شاید شما هم جزو افرادی باشید که با فرا رسیدن روز‌های سرد و تغییر فصل، احساس خشکی در پوست خود بکنید که اغلب با بازگشت فصل گرما مجددا از میان می‌رود. این عارضه به اصلاح خشکی پوستی پاییزی نامیده می‌شود که علت عمده آن کاهش رطوبت در فصل‌های سرد و به تبع آن کاهش رطوبت پوست بدن و خشکی آن است. اگرچه این مشکل اغلب عوارض چندانی ایجاد نمی‌کند و خطرناک به حساب نمی‌آید، اما برای برخی از افراد بنا به دلایلی می‌تواند عوارض شدیدتری همچون خونریزی، عفونت و التهاب و حتی اختلالات روانی همچون کاهش اعتماد به نفس ایجاد کند.

 

به گزارش فرارو، از همین رو توجه به درمان و پیشگری از خشکی پوست پاییزی از دید متخصصان بسیار اهمیت دارد. اما خشکی پوست پاییزی چیست و به چه دلایلی ایجاد می‌شود؟ خشکی پوست پاییزی چه عوارضی دارد و چگونه می‌توان آن را درمان کرد. برای پاسخ به این سوالات ما آخرین یافته‌های علمی منتشر شده در سایت‌های health.harvard، usdermatologypartners و bustle را در کنار هم گرآورده و در اختیار شما قرار می‌دهیم.

 

پوست دارای سه لایه است که هر کدام نقش و وظیفه مشخصی دارند. پایین‌ترین یا درونی‌ترین لایه، شامل چربی زیر پوستی است که وظیفه عایق بندی، ذخیره انرژی و جذب ضربه را برعهده دارد. در بالای این لایه، «درم» قرار دارد که رگ‌های خونی، اعصاب، غدد عرق و چربی و فولیکول‌های مو را در خود جای داده است. بیرونی‌ترین لایه که «اپیدرم» نام دارد، محافظ اصلی پوست به شمار می‌رود که سطح خشک تری نسبت به دیگر لایه‌ها دارد. این قسمت از لایه‌های انباشته سلولی تشکیل شده است که به طور مداوم در حال انتقال هستند، زیرا سلول‌های زنده جوان از قسمت تحتانی اپیدرم برخاسته و در نهایت پس از رسیدن به سطح پوست می‌میرند و می‌افتند. جالب است بدانید که این چرخه مداوم، تقریبا هر ماه یک بار پوست را کاملا تجدید می‌کند.

 

خشکی پوست زمانی اتفاق می‌افتد که پوست بنا به دلایل مختلفی، نتواند رطوبت کافی را در خود حفظ کند و این امر به طور مستقیم بر اپیدرم یا خارجی‌ترین لایه پوست اثر می‌گذارد. به عبارت دیگر میزان رطوبت موجود در اپیدرم نشان دهنده میزان رطوبت موجود در محیط یا عوارضی است که در درون بدن وجود دارد. حال سلول‌های پوستی اپیدرمال را به صورت سطحی پوشیده شده از موزائیک‌ها در نظر بگیرید که توسط یک «چسب» قوی از ماده‌ای به نام «لیپید» نگه داشته شده و سلول‌های پوست را صاف، مسطح و در جای خود نگه می‌دارد. اما این چسب محکم نیز ممکن است در اثر آفتاب، تمیز کردن بیش از حد، خارش دادن، شرایط پزشکی زمینه ای، رطوبت کم هوا در پاییز و زمستان، شل شده که نتیجه آن زبری، پوسته پوسته شدن، خارش، ترک خوردن و حتی گاهی احساس سوزش در پوست است.

 

به عبارت دیگر اپیدرم با از دست دادن رطوبت طبیعی خود، سبب خشک شدن پوست می‌شود. در این هنگام به طور معمول ما برای درمان خشکی پوست خود، از مرطوب کننده‌های مختلف استفاده می‌کنیم. در واقع مرطوب کننده‌های پوست، که باعث آبرسانی به اپیدرم و مرطوبت شدن آن می‌شوند، اولین مرحله در مبارزه با خشکی پوست است. مرطوب کننده‌ها معمولا حاوی سه نوع ماده اصلی هستند؛ ۱) مواد رطوبتی، که به جذب رطوبت کمک می‌کنند که شامل سرامید‌ها از جمله گلیسیرین، سوربیتول، هیالورونیک اسید و لسیتین است. ۲) دیگر مواد تشکیل دهنده مرطوب کننده ها- به عنوان مثال، پترولاتوم (ژل نفتی)، سیلیکون، لانولین و روغن معدنی- به حفظ رطوبت در پوست کمک می‌کنند.۳) نرم کننده‌هایی مانند اسید‌های لینولئیک، لینولنیک و لوریک، با پر کردن فضا‌های بین سلول ها، پوست را صاف می‌کنند.

 

خشکی پوست به یک علت خاص مربوط نمی‌شود، اما می‌توان دلیل آن را به عوامل خارجی و داخلی طبقه بندی کرد. عوامل خارجی شایعترین علت زمینه‌ای است و برای حل آن‌ها به طور معمول دچار دردسر کمتری می‌شویم. عوامل خارجی معمولا به عواملی اطلاق می‌شود که از خارج از بدن ما بر پوست ما تأثیر گذاشته و باعث خشک شدن پوست ما می‌شود که سردی هوای محیط در فصل‌های پاییز و زمستان، نمونه‌ای از این عوامل خارجی خشک شدن پوست است. عوامل داخلی نیز شامل سلامت کلی بدن، سن، ژنتیک، سابقه خانوادگی و سایر موارد پزشکی است. مهمترین عوامل داخلی و خارجی خشک شدن پوست عبارتند از:

خشکی پوست با افزایش سن بسیار بیشتر می‌شود و حداقل ۷۵ ٪ افراد بالای ۶۴ سال پوست خشک دارند. تولید روغن‌های طبیعی در پوست نیز با افزایش سن کند می‌شود. در زنان، این امر ممکن است تا حدی نتیجه یائسگی و تأثیر آن بر هورمون‌های تحریک کننده روغن و غدد عرق باشد.

برخی از افراد به دلیل ترکیب ژنتیکی، به طور طبیعی بیشتر از دیگران احتمال ابتلا به خشکی پوست را دارند.

برخی از افراد به دلیل ابتلا به برخی بیماری‌های پوستی همچون اگزما، پسوریازیس و سایر بیماری‌هایی از این دست، دچار خشکی پوست می‌شوند.

افرادی که بنا به شغل خود نیاز به شستن مرتب دست دارند (مانند متخصصان پزشکی)، افرادی که مرتباً با مواد شیمیایی کار می‌کنند (مانند آرایشگران مو) و تعدادی از متخصصان دیگر ممکن است دچار خشکی پوست ناشی از خطرات شغلی شوند.

نشستن در مجاورت شومینه یا منابع دیگر گرما نیز می‌تواند رطوبت پوست را از بین ببرد. حتی قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آفتاب نیز غالبا سبب خشکی پوست می‌شود. آسیب‌های ناشی از آفتاب باعث نازک شدن پوست می‌شود که این امر نیز به نوبه خود سبب از دست رفتن رطوبت آن می‌شود.

اگر به طور منظم شنا می‌کنید، بهتر است بدانید که مقادیر بالای کلر می‌تواند رطوبت پوست شما را از بین ببرد. همچنین حمام کردن روزانه و به ویژه استفاده از صابون سبب خشکی پوست می‌شود.

آب و هوا و تغییر فصل‌ها نیز یکی دیگر از دلایل خشک شدن پوست بدن است. زندگی در یک آب و هوای خشک همچون مناطق کویری می‌تواند سبب خشکی پوست شود و علت این امر نبود رطوبت در محیط و به دنبال آن کاهش رطوبت در پوست است. تغییر فصل‌ها و سرد شدن هوا نیز می‌تواند اثر مستقیم بر خشکی پوست داشته باشد. سرد شدن هوا اغلب باعث کاهش رطوبت در محیط می‌شود که این امر به ویژه در مناطقی که وزش باد دارد، تأثیر بیشتری داشته و سبب از دست رفتن رطوبت پوست می‌شود. از طرف دیگر با سرد شدن هوا به طور معمول بیماری‌های پوستی همچون اگزما تشدید شده و پوست را خشک‌تر می‌کند.

 

تغییر در آب و هوا و خشکی پوست ناشی از آن می‌تواند منجر به علائم زیر شود:

۱. پوسته پوسته شدن پوست
۲. تغییر بافت یا زبر شدن پوست
۳. خارش
۴. تغییر رنگ پوست که ممکن است خاکستری یا سفید به نظر برسد
۵. ایجاد ترک‌هایی در پوست که ممکن است حتی خونریزی نیز داشته باشد
۶. لب‌های خشکیده و ترک خورده
۷. ایجاد عفونت به دلیل تجمع میکروب‌ها در ترک‌ها که منجر به شکل گیری لکه‌های قرمز و زخم می‌شود.

۱. هوای سرد و خشک: هوای سرد نسبت به هوای گرم یا معتدل، رطوبت کمتری دارد و متخصصان سلامت پوست معتقدند که هوای سرد می‌تواند به شدت خشک شود. در واقع در تابستان، هوا گرم و مرطوب است و پوست شما را مرطوب نگه می‌دارد، بدون اینکه حتی متوجه شوید. اما با فرا رسیدن هوای خنک تر، سطح رطوبت کاهش می‌یابد و شما این مرطوب کننده طبیعی را از دست می‌دهید و همین امر خشکی پوست شما را به دنبال دارد.

۲. باد‌های شدید: باد‌های سخت و باد‌های شدید سرد می‌توانند چربی‌های طبیعی پوست را از بین ببرند، که در واقع یکی از مهمترین فاکتور‌های سد پوستی هستند و از خشک شدن پوست جلوگیری می‌کنند.

۳. خانه گرم: گرمای خانه همانند آب و هوا می‌تواند بر خشکی پوست اثر بگذارد. با تغیر فصل و شروع سرد شدن هوا، افراد به طور معمول در محیط زندگی خود از سیستم‌های گرمایشی مختلف استفاده می‌کنند. فعال بودن این سیستم‌های گرمایشی، به ویژه اگر شما کنترلی بر آن نداشته باشید به سرعت رطوبت در محیط زندگی را کاهش می‌دهد و به این ترتیب سبب خشک شدن پوست می‌شود.

۴. استفاده از شومیه: ممکن است نشستن کنار یک شومینه در یک روز سرد پاییزی و نوشیدن چای در کنار دوستان و خانواده، بسیار مهیج باشد، اما بهتر است بدانید که گرمای ناشی از آتش، نیز می‌تواند پوست شما را گرم کند. پوستی که در معرض گرمای مستقیم آتش باشد، سریعتر چربی خود را از دست می‌دهد و فرآیند مرگ سلول‌های پوستی سریع‌تر می‌شود و این سبب خشکی بیش از حد پوست می‌شود.

 

۵. دوش و حمام آب گرم: شاید یک دوش آب گرم بعد از سپری کردن یک روز خنک پاییزی، می‌تواند احساس خوبی داشته باشد، اما در واقع این کار برای پوست شما بسیار مضر است. حال اگر شما عادت داشته باشید که از شوینده‌هایی همچون صابون‌های قلیایی استفاده کنید، ترکیب ان با دوش آب گرم می‌تواند آسیب‌های بیشتری را به پوست شما تحمیل کند. آب گرم نیز مانند آتش سبب از میان رفتن چربی‌های پوست می‌شود و صابون نیز این عمل را تشدید می‌کند.

۶. نوشیدنی‌های گرم: در یک روز سرد پاییزی، چه کسی ممکن است از احساس گرم شدن با یک فنجان قهوه داغ، شکلات داغ یا هر نوشیدنی گرم دیگر، لذت نبرد؟ با این وجود، بهتر است بدانید که قهوه و شکلات حاوی کافئین هستند و کافئین می‌تواند پوست شما را از داخل خشک کند. در مورد نوشیدنی‌های الکلی گرم نیز، توجه داشته باشید که الکل ادرار آور است و این امر بر روی بدن شما اثر کم آبی دارد.

۷. لباس‌های گرم: با سرد شدن هوا، به طور معمول استفاده از لباس‌های گرم افزایش می‌یابد و شاید پوشیدن یک ژاکت پشمی بافته شده، ممکن است حس خوبی به آدم بدهد، اما واقعیت این است که این نوع لباس‌ها می‌تواند باعث تحریک و خارش پوست شما شود.

۸. آفتاب: اکثر مردم می‌دانند که آفتاب در فصل تابستان می‌تواند حتی به قوی‌ترین پوست‌ها نیز آسیب برساند، اما اغلب این افراد نمی‌دانند که آفتاب پاییزی و زمستانی نیز به همان اندازه آسیب زننده است. حتی اگر گرمای خورشید را احساس نکنید، توجه داشته باشید که اشعه ماورا بنفش (UV) هنوز وجود دارد و بنابراین هنوز در معرض آسیب خورشید هستید.

به گزارش فرارو، خشکی پوست پاییزی معمولاً یک مشکل جدی برای سلامتی نیست، اما می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند، که عبارتند از:

۱. اگزما: اگزمای مزمن (لکه‌های قرمز) یا خونریزی از شکاف‌هایی که در پوست عمیق شده اند می‌توانند به سادگی عملکرد مویرگ‌های درم را مختل کنند.
۲. عفونت باکتریایی ثانویه: عارضه احتمالی دیگر عفونت باکتریایی ثانویه (قرمزی، تورم و چرک) است که ممکن است به آنتی بیوتیک نیاز داشته باشد.
۳. حساسیت: در موارد بسیار نادری، خشکی پوست ممکن است با آلرژی همراه شود.
۴. کاهش اعتماد به نفس: برخی از افرادی با نوع شدید خشکی پوست پاییزی مواجه هستند که منجر به ترک‌های بزرگ و عمیق پوستی و حتی خونریزی شود. این موارد به وضوح بر روی پوست قابل مشاهده هستند و ممکن برای برخی از افراد در هنگام ملاقات با افراد دیگر احساس شرمساری ایجاد کند و سبب کاهش اعتماد به نفس آن‌ها شود.

در صورت مشاهده هر یک از این علائم فوق یا در صورت عدم کارآیی اقداماتی که در خانه انجام می‌دهید، با پزشک خود مشورت کنید. برای خشکی شدید پوست، پزشک ممکن است کرم حاوی اسید لاکتیک، اوره یا کورتیکواستروئید‌ها را تجویز کند. پزشک همچنین ممکن است بخواهد برخی آزمایشات را انجام دهید تا شرایط پزشکی که می‌تواند باعث خشکی پوست شود، از جمله کم کاری تیروئید، دیابت، لنفوم، بیماری کلیوی، بیماری کبدی، پسوریازیس و درماتیت آتوپیک را بررسی کند.

 

اگر شما جزو افرادی هستید که دچار خشکی پوست پاییزی است، احتمالاً چندان از تغییر فصل خوشحال نمی‌شوید. اگرچنین باشد بهتر است از همان فصل تابستان خود را مهیای رسیدن پاییز بکنید و اقداماتی پیشگیرانه و مناسب را در نظر بگیرید تا با فرارسیدن پاییز، با کمترین مشکل در زمینه خشکی پوست مواجه شوید. به هر حال میزان خشکی پوست پاییزی در میان افراد مختلف نیز متفاوت است. برخی با خشکی پوست کمتری درگیر می‌شوند و برخی دیگر نیز شدت خشکی پوست ان‌ها به حدی است که حتی ترک‌های پوستی نیز ممکن است دچار خونریزی شود. با این حال باید توجه داشت که راه‌های مختلفی برای درمان خشکی پوست پاییزی وجود دارد که در ادامه با این روش‌ها آشنا خواهیم شد؛

اولین قدم این است که مدت زمان دوش یا حمام خود را به ۵ یا ۱۰ دقیقه محدود کنید. شاید این مدت زمان زیاد به نظر نرسد، اما بیش از این مدت می‌تواند بیش از حد رطوبت پوست شما را از بین ببرد. در هنگام دوش گرفتن درب حمام را بسته نگه دارید تا رطوبت محیط را حفظ کنید. از آب گرم و داغ استفاده نکنید چراکه آب گرم رطوبت پوست را از بین می‌برد. هنگام استفاده از پاک کننده‌های مانند صابون یا شامپوی بدن، از موادی استفاده کنید که سبب از بین رفتن کامل چربی‌های پوستی شما نشود و همچنین میزان زیاد از این مواد استفاده نکنید. ایجاد کف غلیظ با چنین موادی می‌تواند رطوبت پوست را بیش از حد از بین ببرد.

به محض این که دوش گرفتید، مرطوب کننده بزنید. برای حفظ حداکثر میزان رطوبت پوست، باید مرطوب کننده خود را ظرف چند دقیقه پس از دوش گرفتن یا حمام و همچنین بعد از شستن صورت یا دستان خود استفاده کنید.

قبل از خرید مرطوب کننده، به مواد تشکل دهنده آن توجه کنید و اطمینان حاصل کنید که مرطوب کننده شما حاوی سرامید‌ها باشد. همچنین از پاک کننده‌های حاوی گلیسرین استفاده کنید.

 

همیشه آماده باشید و یک کرم دست خوب به همراه داشته باشید. کرمی را انتخاب کنید که حاوی برخی از مواد ذکر شده در بالا باشد. بعد از هر بار شستن دست باید یک لایه سبک از کرم دست بدون چربی استفاده کنید. این کار به طور قابل توجهی، از دست دادن رطوبت دست‌ها در طول روز را کاهش می‌دهد.

 

اشعه ماورا بنفش خورشید تأثیرات منفی بسیاری بر روی پوست، از جمله خشک کردن آن دارد. به دنبال یک مرطوب کننده با SPF داخلی باشید که بتوانید آن را به صورت، دست ها، گردن و سایر مناطق در معرض نور خورشید بمالید تا از اثرات مضر نور آن در طول سال محافظت کند.

یک تقویت کننده لب انتخاب کنید که برای لب‌های شما مناسب باشد. در بسیاری از تقویت کننده‌های دارویی، نعناع وجود دارد که این می‌تواند باعث ایجاد سوزش شود. در عوض محصولی را پیدا کنید که مرطوب کننده و تسکین دهنده باشد و دارای کمترین میزان الکل باشد.

تمام صابون ها، لوسیون ها، دئودورانت‌ها و حتی مواد شوینده لباسی که استفاده می‌کنید باید ملایم و با کمترین اثرگذاری روی پوست باشند. محصولات بدون بو معمولاً بهترین هستند، زیرا مواد شیمیایی مورد استفاده برای ایجاد عطر‌ها بسیار پر عارضه هستند. هنگامی که با خشکی پوست سر و کار دارید، محصولی می‌خواهید که به پوست شما کمک کند که روغن‌های طبیعی خود را حفظ کند، بنابراین از صابون‌های خوشبو کننده یا محصولات حاوی الکل، اسانس، رتینوئید‌ها یا آلفا هیدروکسی اسید (که روی بسته بندی آن را AHA می‌نامند) نیز استفاده نکنید.

در ماه‌های سرد سال، دست‌ها اغلب اولین مکان‌هایی هستند که ما را متوجه خشکی پوست می‌کند. بند انگشت ممکن است ترک بخورد و حتی خونریزی کند و پوست ممکن است قرمز یا پوسته پوسته شود. برای جلوگیری از تحریک پوست دست ها، هنگام بیرون رفتن در هوای خشک و خنک، باید از دستکش استفاده کنید.

 

 

شما باید لباسی بپوشید که باعث تحریک بیشتر پوست شما نشود، بنابراین قبل از پوشیدن لباس‌های پشمی زمستانی، بهتر است برای محافظت از پوست خود یک لباس نخی سبک، زیر آن بپوشید.

ممکن است شما جزو افرادی باشید که نشستن کنار یک شومینه، در یک شب سرد پاییزی را بسیار دوست داشته باشید، اما حتی اگر کنار گذاشتن این عادت برای شما دشوار باشد، بهتر است که در فاصله خیلی نزدیک به آتش شومینه قرار نگیرید، زیرا هوای گرم تمام رطوبت پوست شما را می‌گیرد. فاصله گرفتن از شومینه می‌تواند از تاثیر گرمای آتش بر پوست شما بکاهد.

راه اندازی بخاری در زمستان باعث خشک شدن هوای خانه‌های ما می‌شود که این باعث خشکی پوست می‌شود. برای افزودن رطوبت به هوا از مرطوب کننده‌ها استفاده کنید. برخی از سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی جدید دارای یک دستگاه رطوبت ساز نیز هستند. شما حتی می‌توانید از یک دستگاه بخار ساز یا حتی کتری آب جوش نیز بهره بگیرید.

 

اگر لکه‌هایی دارید که خیلی خشک هستند (اغلب در زانوها، آرنج‌ها و پاشنه‌های پا)، می‌توانید از وازلین استفاده کنید. این باعث ایجاد مانعی بین پوست و عوامل خشک کننده می‌شود و سبب حفظ رطوبت پوست می‌شود. برای اثرگذاری بیشتر، شما می‌توانید از این محصول به دفعات دلخواه خود استفاده کنید، اما توصیه می‌کنیم قبل از خواب استفاده کنید، زیرا دیگر نگران ظاهر چرب پوست نخواهید بود.

درنهایت، فراموش نکنید که اگر باوجود همه تمهیدات فوق نتوانستید خشکی پوست پاییزی خود را کنترل کنید، باید به سراغ متخصص پوست بروید که بتواند علت دقیق این مشکل را شناسایی کند. شاید علت خشکی پوست شما در پاییز ناشی از عوارض و بیماری‌های دیگری باشد که از چشم شما دور مانده است.