مشاهدات میدانی و بررسی‌ها نشان می‌دهد که علت اصلی افزایش قیمت انواع کنسرو در ۶ ماه اول سال افزایش هزینه‌هایی مانند ورق، درب بازکن و هزینه‌های حمل و نقل بوده که به‌طور متوسط باعث افزایش ۷۰ درصدی این قبیل کالا‌ها شده است، اما اکنون با کاهش و افزایش قیمت روغن و شکر باید منتظر موج دوم افزایش قیمت‌ها در ۶ ماهه دوم بود.
شیوع ویروس کرونا در بعد جهانی باعث شد که مردم بهداشت فردی و اجتماعی را بیش از پیش رعایت کنند و در هنگام خرید کالا‌های مختلف به خصوص اقلام غذایی حساسیت بیشتری به خرج دهند و تا جای ممکن از خریداری مواد غذایی فله خودداری کنند. از سوی دیگر قرنطینه‌های اجباری نیز باعث شد که بحث نگهداری غذا و محدودیت تامین مواد غذایی تازه باعث شود که مردم به سمت مواد غذایی کنسروی روی بیاورند و همین امر باعث شد که در اکثر کشور‌ها صنایع کنسروی با افزایش فروش روبه‌رو شوند در حالی‌که این اتفاق در ایران رخ نداد و حتی بسته شدن مرز‌ها و محدودیت واردات کالا از ایران باعث شد که به این صنعت شوک وارد شود.
به گزارش دنیای‌اقتصاد، مشاهدات خبرنگاران نشان می‌دهد که میزان فروش کنسرو در نقاط مختلف شهر متفاوت است و در مناطق مرفه و پولدار فروش آنها بیشتر از جنوب و مرکز شهر بوده است.
کنسرو‌های تن ماهی را کوچک کردند
دریانی که بیش از ۱۰ سال است در مرکز شهر سوپر مارکت دارد درخصوص فروش مواد غذایی کنسرو گفت: میزان فروش ما آنچنان تغییری نکرده، اما کمتر هم نشده است. معمولا اصلی‌ترین فروش کنسرو ما تن ماهی است که با توجه به اینکه محل ما اداری است و با شیوع کرونا بیشتر شرکت‌ها دیگر غذا نمی‌دهند، انتظار داشتیم فروش این سری از مواد غذایی افزایش پیدا کند، اما قیمت‌ها آنچنان بالا رفت که ما هم انتظار آن را نداشتیم به‌طوری‌که از ابتدای سال تاکنون سه بار قیمت تن ماهی افزایش داشته و تقریبا هر بار ۱۵ تا ۲۰ درصد گران شده است، هر چند برخی برند‌ها با توجه به کاهش مشتری سعی کردند که حجم کنسرو‌ها را کمتر کنند، اما این سیاست هم زیاد کارساز نبود.
خیارشور ۴۵ هزار تومانی
او با بیان اینکه سایر کنسروجات نیز وضعیت چندان مناسبی ندارند ادامه داد: «خیارشور که نقل محافل شده، قیمت‌ها واقعا عجیب وغریب شده، من به شخصه این سری که بار تمام بشه دیگه خیارشور بسته بندی سفارش نمی‌دهم، نمی‌دانم رو چه حساب کتابی اینقدر قیمت آن افزایش داشته، نه خیار وارداتی است نه نمک، فقط یک شیشه و درب می‌ماند که آن هم بعید است ۱۰۰ درصد گران شده باشد.
خیارشوری که ۳ ماه قبل آن را ۱۵ هزار تومان می‌فروختم الان به ۳۵ هزار تومان رسیده، همان برند خیارشور ۴۵ هزار تومانی هم به اسم سوپر ویژه دارد که من آن‌را نیاوردم. اما به هر حال تولید‌کننده هر کاری دلش می‌خواهد انجام می‌دهد و دعوا و درگیری آن برای ماست. مردم باید بدانند ما گران نمی‌فروشیم بلکه گران به ما می‌دهند.»
معیری یکی دیگر از سوپرمارکت‌داران که در خیابان کارگر جنوبی فعالیت می‌کند با بیان اینکه فروش او در این حوزه کاهش داشته است گفت: «مشتریان من بیشتر قشر دانشجو و کارمند هستند که به دلیل کاهش قدرت اقتصادی و خرید آنها نسبت به گذشته بسیار محتاط‌تر شده‌اند به‌طور مثال در سال قبل کنسرو مرغ یا بادمجان می‌خریدند آن را گرم می‌کردند می‌خوردند، اما الان با این افزایش قیمت‌ها دیگر صرفه اقتصادی ندارد و ترجیح می‌دهند وقت بیشتری بگذارند غذا درست کنند یا اینکه با تخم مرغ یه جوری سر کنند، هر چند قیمت آن هم برای خودش داستانی دارد.»
او ادامه داد: تنها کنسروی که فروش آن تغییری نکرده و بیشتر هم شده، رب گوجه‌فرنگی است که دلیل آن هم پایه بودن این ماده درغذا‌های ایرانی است، به هر حال مردم نسبت به گذشته بیشتر در خانه هستند و کمتر غذا از بیرون می‌گیرند، برای همین فروش اقلامی مانند رب گوجه فرنگی، نخود فرنگی و ذرت افزایش پیدا کرده است.
هیچ واحدی تعطیل نشد
محمد میر رضوی دبیر سندیکای صنایع کنسرو با تشریح وضعیت این صنعت خصوصا پس از شیوع ویروس کرونا گفت: خوشبختانه با وجود رکودی که تمام صنایع کشور را فرا گرفته، اما در حوزه ما هیچ کارخانه‌ای تعطیل نشده است. اکثر برند‌های بزرگ و ملی زیر مجموعه ما هستند و در مجموع ۱۲۰ واحد عضو سندیکا هستند که نزدیک به ۱۰۰ هزار نفر اشتغال‌زایی داشتند. این مجموعه‌ها توانستند ویروس کرونا و تحریم‌ها را کنار بگذارند، اما الان اسیر تحریم‌های داخلی و سوء مدیریت و تدبیر داخلی شده‌اند و بعید است که بتوانند آن را پشت سر بگذارند.
کمبود شکر و روغن
وی با بیان اینکه مواد اولیه واحد‌های کنسرو، روغن یا شکر است گفت: الان شرایط به گونه‌ای شده که از واحدی که مربا تولید می‌کند تا آن که تن ماهی تولید می‌کند با کمبود شکر یا روغن مواجهه شده‌اند، این درحالیست که ما ماه‌ها قبل این مساله را به‌صورت کتبی به وزارت صمت و جهاد کشاورزی هشدار داده بودیم که آقایان هرچه زودتر فکری به حال بازار کنند، اما متاسفانه گوش شنوایی وجود نداشت و الان همه واحد‌ها دچار مشکل شده‌اند.
این در حالی است که صدیف بیک‌زاده مدیرکل دفتر امور خدمات بازرگانی در گفتگو با خبرگزاری مهر از رفع مشکل تامین مواداولیه شرکت صنعتی بهشهر خبر داد و گفت: تامین و تخصیص ارز برای این شرکت انجام شده است، اما به علت زمان‌بر بودن واردات و همچنین تغییر قیمت جهانی روغن به‌خاطر مسائل کرونا و میل به ذخیره‌سازی روغن خام مشکلاتی برای این شرکت ایجاد شد. وی افزود: با هماهنگی صورت‌گرفته با شرکت بازرگانی دولتی ایران، روغن خام مورد‌نیاز برای تداوم فعالیت‌های این واحد تولیدی تامین شده است و این واحد از فردا وارد مدار تولید می‌شود.
مدیرکل دفتر امور خدمات بازرگانی وزارت صمت با اشاره به تامین به‌موقع نیاز داخلی روغن خوراکی و تداوم تولید، تصریح کرد: با توجه به برنامه‌ریزی تامین و توزیع روغن خوراکی، تولید روغن خوراکی در داخل کشور مطابق برنامه انجام شده و روند تولید نیز ادامه خواهد داشت و نیاز داخلی روغن خوراکی نیز به‌موقع تامین می‌شود.
کیفیت عالی کنسرو‌های ایرانی
میررضوی درخصوص میزان فروش کنسروجات گفت: با وجود آنکه مردم به سبب شیوع ویروس کرونا بیش از گذشته تمایل به تهیه مواد غذایی کنسروی نسبت به فله دارند، اما افزایش قیمت مواد اولیه، حمل و نقل، کارگر و کاهش قدرت خرید مردم باعث شده که عملا شاهد هیچ شوک مثبتی در این بازار نباشیم، این در حالیست که بسته بودن مرز‌ها و تصمیم‌های خلق الساعه و یک شبه آقایان نیز سبب شده اندک بازار صادراتی که توانسته بودیم با زحمت و مرارت‌های فراوان به دست آوریم را از دست بدهیم.
کالا‌های تولید ایران از درجه کیفی عالی برخوردار هستند، ۷۰ درصد واحد‌های ما از ماشین آلات به روز بسته بندی استفاده می‌کنند و برای همین توانستیم به اروپا، حوزه خلیج فارس و اوراسیا صادرات داشته باشیم، اما مشکلات ارزی به خصوص بازگشت ارز و بسته بودن مرز‌ها و از آن مهم‌تر گسترش شایعه در بازار‌های جهانی مبنی بر اینکه وضعیت کرونا در ایران بحرانی است، سختی‌های ما را دو چندان کرد، اما چیزی که واقعا انتظار آن را نداشتیم تصمیم‌های یک شبه و بدون مشورت با فعالان این حوزه است.
بخشنامه‌های خلق الساعه
وی ادامه داد: به‌طور مثال یک دفعه اعلام شد صادرات رب استیک یا همان گوجه فرنگی ممنوع است و کانتینر‌های ما در مرز متوقف شدند. ما با آمار و مستندات به مدیران وزارت صمت و جهاد کشاورزی نشان دادیم که هیچ کمبودی در داخل وجود ندارد و صادرات باعث افزایش قیمت‌ها نخواهد شد، حداقل بگذارند دو ماه صادرات آزاد باشد، آن هم در شرایطی که کشور به ارز نیاز دارد، اما آقایان قبول نکردند و کانتینر‌ها در گمرک معطل مانده، با این وضعیت دیگر گوجه‌کار انگیزه‌ای ندارد که زمین خود را زیر کشت ببرد و در نتیجه برای فصل بعد شاهد کاهش گوجه فرنگی و به تبع آن افزایش قیمت رب و گوجه فرنگی خواهیم بود.
تقلب در تن ماهی
میر رضوی درخصوص وجود مواد بی‌کیفیت به خصوص در کنسرو‌های تن ماهی گفت: مطمئن باشید هیچ‌کدام از اعضای این سندیکا که ۸۰ درصد نیاز بازار را تامین می‌کنند اینگونه تخلفات یا تقلب‌ها را انجام نمی‌دهند، زیرا به‌صورت دائم تحت نظر مراجع نظارتی قرار دارند. از سوی دیگر سال‌ها برای برند و بازار خود زحمت کشیدند پس اگر یک‌بار جنس بی‌کیفیت تولید و به دست مشتری بدهند دیگر نمی‌توانند فعالیت کنند.
وی ادامه داد: با توجه به افزایش قیمت ماهی تن برخی واحد‌های زیر زمینی با سوءاستفاده از شرایط، مواد زائد ماهی یا دیگر آبزیان را در تولید کنسرو استفاده می‌کنند و مشتری هم وقتی قیمت پایین آن را می‌بیند برای خرید تحریک می‌شود، اما در نهایت آسیب می‌بیند بنابراین از مردم می‌خواهیم فقط از برند‌های معتبر و دارای پروانه بهداشت استفاده کنند و فریب قیمت ارزان را نخورند.
عوامل افزایش قیمت‌ها
مشاهدات میدانی و بررسی‌ها نشان می‌دهد که علت اصلی افزایش قیمت انواع کنسرو در ۶ ماه اول سال افزایش هزینه‌هایی مانند ورق، درب بازکن و هزینه‌های حمل و نقل بوده که به‌طور متوسط باعث افزایش ۷۰ درصدی این قبیل کالا‌ها شده است، اما اکنون با کاهش و افزایش قیمت روغن و شکر باید منتظر موج دوم افزایش قیمت‌ها در ۶ ماهه دوم بود.
