نقش فضای مجازی در خیانت زناشویی

سرهنگ سیامک محمدی، رئیس مطالعات اجتماعی پلیس تهران: یکی از عواملی که در سال‌های اخیر و به‌ویژه در کلان‌شهر تهران خانواده‌ها را تهدید می‌کند موضوع خیانت‌های زناشویی است. تحقیقات نشان می‌دهند موضوع خیانت مختص به طبقه خاصی از افراد جامعه نیست، بلکه همه افراد متأهل در معرض آن قرار دارند. در شهر تهران که دارای تنوع بافت جمعیتی از سراسر کشور است، این موضوع در آن بیشتر نمود دارد و مشکلات عدیده‌ای را در‌مقایسه‌با دیگر شهر‌های کشور به دنبال داشته است.

در برخی از موارد خیانت بین زوج‌ها به قتل نیز منجر شده است؛ خیانتی که برخی افراد دلیل آن را در مسائلی در فضای مجازی جست‌وجو می‌کنند. فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی می‌تواند زمینه‌ساز افزایش خیانت زناشویی و کاهش روابط بین زوجین شود. امروزه خیانت در ازدواج عامل بزرگ نارضایتی زناشویی و همچنین زمینه اصلی تعارض‌ها، ناسازگاری‌ها و یکی از برجسته‌ترین مشکلات در روابط زناشویی و طلاق زوجین به شمار می‌رود.

ظهور تکنولوژی‌های نوین ارتباطی در عصر حاضر به‌همراه تحولاتی که در فضای مجازی به وجود آمده است، بسیاری از کارکرد‌های خانواده را در شهر تهران دچار اختلال کرده است؛ تحولاتی که خود منشأ بروز دگرگونی‌های عمیق و اساسی در نوع روابط و ارزش‌های خانوادگی هستند. از سویی دیگر ورود موج جدید وسایل ارتباطی و در‌دسترس‌بودن سهل و آسان آن برای همه افراد خانواده و عضویت در شبکه‌های اجتماعی باعث تشدید و شیوع خیانت‌های زناشویی شده است. از زمان ورود اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به زندگی شهروندان تهرانی تا به امروز با وجود همه محاسنی که با خود به ارمغان آورده است، دغدغه و نگرانی‌هایی را نیز به خانواده‌ها و فراتر از آن سطح جامعه تحمیل کرده است. فضای مجازی و آسیب‌های آن موضوعی اساسی است که در همه جوامع موضوعیت دارد و به جوامع، اقلیت‌ها و گروه سنی خاص محدود نمی‌شود. با توجه به اینکه کشور ما در حال گذار از جامعه سنتی به مدرنیته است؛ بنابراین در این گذر، آسیب‌های فراوانی به‌ویژه در کلان‌شهر تهران وجود دارد.

پذیرش جامعه مدرن لوازمی دارد که با آموزش به آحاد جامعه، آمادگی لازم در آنان برای مدرن‌شدن را فراهم می‌کند. خانواده از مهم‌ترین کانون‌هایی است که در این مرحله مورد آسیب قرار می‌گیرد و خیانت‌های زناشویی از‌جمله این آسیب‌ها است. در واقع فضای مجازی از‌جمله عواملی است که می‌تواند در هدایت، تربیت، سازندگی و بالابردن شعور اجتماعی افراد و به سبب آنان رضایت زناشویی نقش مؤثری ایفا کند و برعکس آن نیز می‌تواند اتفاق بیفتد؛ یعنی اگر جهت آن، خلاف خیر و صلاح عمومی باشد، می‌تواند باعث گمراهی، انحراف، فساد، آلودگی و گاه بزهکاری و تعارضات زناشویی، کاهش رضایت زناشویی و در نتیجه خیانت زناشویی شود.

یکی از دلایل اصلی آسیب‌پذیری روابط زناشویی در استفاده از این شبکه‌ها در شهر تهران کنجکاو‌بودن در زمینه آشنایی با جنس مخالف و سردمزاجی زوجین به‌علت مشکلات و اختلاف عقیده و سلیقه است. افراد زمان‌هایی که برای استفاده از فضای مجازی می‌گذارند، گاه بیشتر از زمان‌هایی است که در کنار خانواده هستند؛ هرچند فرد به‌صورت فیزیکی در خانواده حضور دارد، ولی در همان زمان در شبکه‌های مجازی سیر می‌کند.

برای بهبود روابط زوجین و پیشگیری از آسیب‌های فضای مجازی در روابط زناشویی بهتر است نحوه استفاده از این شبکه‌ها را در خانواده‌ها هدفمند و قانون‌مدار کنیم. شرایط زندگی و کاری از عواملی است که نقش مهمی در رابطه خارج از ازدواج دارد و جمعیت و گمنامی موجود در شهر‌های بزرگ مانند شهر تهران به احتمال ایجاد این‌گونه روابط اضافه می‌کند.