فرارو- تقابل مجلس و دولت در قبال بودجه ۱۴۰۰، به نظر می‌رسد وارد فاز جدی تری شده، به طوری که برخی از نمایندگان صحبت از احتمال رد کلیات بودجه سنواتی در صحن علنی مجلس می‌کنند. هرچند که این اتفاق در مورد بودجه سالجاری نیز مسبوق به سابقه است و در مجلس دهم نیز برای بار اول کلیات بودجه ۹۹ رد شد، اما در ادامه با مطرح شدن این موضوع در جلسه سران سه قوه، بودجه بدون فیلتر مجلس به تصویب رسید و ابلاغ شد.
او در این باره در توئیتی نوشت: "رکورد‌های لایحه بودجه ۱۴۰۰ نسبت به بودجه ۱۳۹۹ بالاترین در دهه‌های اخیر: رشد بودجه عمومی و مخارج دولت ۴۵ درصد، رشد حقوق ۲۵ درصد. رشد فروش نفت یا اوراق نفت ۲۵۰ درصد. سهم کسری تراز عملیاتی ۳۵ درصد بودجه پایین‌ترین در دهه‌های اخیر: سهم مالیات از بودجه عمومی ۲۹ درصد.. پیشنهاد: رد کلیات. "
مجلس نیز راه حلی برای اصلاح بودجه نداردمرتضی افقه کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه مجلس خود نیز راه حلی برای اصلاح بودجه ندارد، گفت: واقعیت این است که بیش از ۷۰ تا ۸۰ درصد درآمدهای بودجه وابسته به درآمدهای نفتی است و زمانی که تحریم‌ها وجود دارد، اصلاح بودجه نیز نمی‌تواند دردی را دوا کند، حال مجلس کلیات بودجه را رد کند، در واقعیت اتفاقی نخواهد افتاد، دولت در سال‌های گذشته با استقراض از بانک مرکزی کسری بودجه خود را جبران کرده، اما خوب این موضوع تبعات تورمی بسیار سنگینی را بر پیکره نحیف اقتصاد ایران به بار آورده است.
وی افزود: تمام فکر و ذکر آقایان این بود که چهار سال ترامپ تمام شود و بعد از آن دموکرات‌ها روی کار بیایند تا تحریم‌ها برداشته شود و از این طریق کشور بتواند نفت بفروشد و درآمد کسب کند، این درحالی است که اگر تحریم‌ها برداشته نشود، در سال آینده با مشکلات بسیار حادی روبرو خواهیم شد، از سوی دیگر به همین دلیل است که دولت در بودجه سال آینده پیش بینی فروش روزانه نفت را دو میلیون ۳۰۰ هزار بشکه کرده است.
افقه با تاکید بر اینکه در حال حاضر تحقق بند‌های درآمدی بودجه ۱۴۰۰ با تردید جدی مواجه است، اظهار داشت: در این رابطه با مصوبه اخیر مجلس در مورد پروتکل الحاقی و همچنین بازرسی‌های داوطلبانه به نظر می‌رسد بازگشت آمریکا به برجام را با مشکل جدی روبرو سازد، از سوی دیگر اگر حالت خوشبینانه را درنظر بگیریم و بایدن در همان روز ۲۰ ژانویه که اولین روز کاری او در قامت رئیس جمهور جدید آمریکا است، به برجام بازگردد و تمام تحریم‌ها را نیز بردارد، باز هم مسائل زیادی وجود دارد که تحقق بودجه ۱۴۰۰ را به محاق خواهد برد، در این زمینه ما نیاز به بازگشت به بازار نفت داریم و این مسئله در کوتاه مدت رخ نخواهد داد.
این اقتصاددان اضافه کرد: مشتری‌های نفت ایران در این سه سال برای خود جایگزین پیدا کرده اند و معطل ایران نمانده اند، برهمین اساس بازاریابی در شرایط جدید سخت و زمان بر خواهد بود، بعد از سال ۹۴ نیز که برجام به نتیجه رسید، وزیر نفت زنگنه اعلام کرد که ایران برای پیدا کردن مشتری مجبور است که نفت خود را با چند دلار تخفیف به مشتریان بفروشد، که این موضوع نیز تاثیر گذار خواهد بود بر روی بودجه، چرا که دولت نرخ فروش هر بشکه نفت در بودجه را ۴۰ دلار اعلام کرده که با این وضعیت به نظر می‌رسد، تحقق آن با تردید جدی روبرو است.
بیشتر بخوانید:
معضلی به نام لیست سیاه FATF
این استاد دانشگاه ادامه داد: قرار داشتن ایران در لیست سیاه FATF نیز مزید بر علت شده تا ایران در وضعیت بسیار بغرنجی قرار بگیرد، بار‌ها از سوی کارشناسان و دلسوزان اعلام شد که پیوستن به FATF برای اقتصاد ایران بسیار حیاتی است، در حال حاضر ما نمی‌توانیم با هیچ کشوری مراوده مالی داشته باشیم و بانک‌های خارجی نیز با ما کار نمی‌کنند، حال در چنین شرایطی نیز اگر موفق به فروش نفت بشویم، برای نقل و انتقال آن پول به داخل با مشکل روبرو خواهیم شد، بنابراین پیش شرط اثرگذاری رفع تحریم‌ها پیوستن به FATF قلمداد می‌شود.
وی یادآور شد: زمانیکه درآمد فروش نفت به داخل کشور نیاید، اقتصاد می‌خوابد و آن زمان نیز درآمدهای مالیاتی نیز به کما می‌رود، زیراکه فعالیت اقتصادی چندانی نمی‌تواند انجام شود که دولت بخواهد مالیات آن را بگیرد، از سوی دیگر طی این دو سه سال دولت هر چقدر که امکان داشته از ظرفیت مالیات برای کسب درآمد و جبران کسری بودجه نیز استفاده کرده، بنابراین اینکه بخواهد مجلس برای بودجه و افزایش درآمد‌ها بر روی مالیات مانور بدهد، چنین امکانی به هیچ وجه وجود ندارد.
افقه با بیان اینکه تنها راه‌های دولت برای جبران کسری بودجه استقراض و فروش اموال و دارایی‌ها است، گفت: استقراض که شیوه متداولی است که تمامی دولت‌ها برای جبران کسری بودجه از آن استفاده کرده اند، در مورد فروش اموال نیز دولت طی این یک سال گذشته اموال بسیاری را واگذار کرده، اما اینکه درآمدهای ناشی از این موضوع بخواهد صرف امور جاری بشود، اجحافی است که در حق نسل آینده انحام می‌شود، زیراکه این دارایی ها، میراث و دارایی بین نسلی است و باید در امور توسعه‌ای استفاده شود، نه اینکه دولت این پول‌ها را صرف امور روزمره خود کند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه به هیج عنوان اصلاحات ساختاری در بودجه انجام نشده است، افزود: شما اصلاح ساختار ار در کدام بخش مشاهده کرده اید، که حال بخواهد این مسئله در مورد بودجه رخ دهد، تمام ساختار‌هایی که وجود دارد، ضد توسعه و ضد تولید هستند و در چنین شرایطی وضع فعلی که به وجود آمده هیچ جای تعجبی ندارد، زیراکه اصلاح ساختار و سیاست گذاری انجام نشده است که شما توقع بهبود را داشته باشید.
مجلس نیز راه حلی برای اصلاح بودجه ندارد
اداره کشور بدون درآمدهای نفتی مانند کشورهای بدون نفت .