فرارو- مجلس یازدهم در ادامه طرحهای اقتصادی چون طرح مالیات بر خانه‌های خالی، مالیات بر عایدی ثروت، طرح مالیات بر تراکنش‌های بانکی بیش از ۱۰ میلیون تومان، حالا به ارائه طرحی مبنی بر مالیات بر خانه‌های لوکس و گران‌قیمت پرداخته است.
به گزارش فرارو، در این طرح آمده است که همه مالکان حقیقی و حقوقی نسبت به جمع ارزش روز املاک با کاربری مسکونی (آپارتمان یا زمین) که ممکن است برای والدین یا فرزندان صغیر و تحت تکفل باشد در نظر گرفته شده و مقرر کرده در پایان هر سال و مجموع املاک بیش از ۵۰ میلیارد ریال (۵ میلیارد تومان) اخذ مالیات صورت گیرد.
به گفته ابراهیم رضایی، نماینده دشتستان هدف از ارائه این طرح «کاهش فاصله طبقاتی با اخذ مالیات از کاخ‌ها، قصرها، خانه‌های مجلل، املاک گران‌قیمت و لوکس در کشور و کم کردن فاصله دهک‌های بالای درآمدی و پایین درآمدی جامعه است.»
اما از نظر کارشناسان و فعالان مسکن، این طرح منطق درستی ندارد و باید در تصویب این طرح بازنگری شود.
چنین طرح‌هایی، هیچ پشتوانه نظری درستی ندارد
مهدی سلطان‌محمدی، کارشناس بازار مسکن در این باره به فرارو گفت: مشکل چنین طرح‌هایی در نوع نگاهی است که الان نسبت به مقررات مالیاتی وجود دارد. چون منابع کشور محدود شده، مجلس چپ و راست قوانینی می‌گذراند که از نظر خود با هدف کمک به تأمین این درآمد یا طوری که خودشان می‌گویند توزیع عادلانه‌تر ثروت و یا تنظیم بازار است، اما اگر این نگاه مالیاتی یک نگاه منسجم، دقیق و هماهنگی نباشد ممکن است این مالیات‌ها در کوتاه‌مدت درآمدی ایجاد بکنند؛ ولی در درازمدت، مشکلات شدیدتری در پی دارد. اینکه هر کس چیزی به ذهنش رسید برود براساس آن طرحی ارائه بدهد و مالیاتی را وضع بکند ممکن است در کوتاه‌مدت گرهی را باز کند، اما مشکلات عدیده‌ای در درازمدت به وجود می‌آورد. اینها باید همگی در چارچوب یک نظام کامل تدوین بشود و برمبنای تجربه دیگر کشور‌ها و مسائل ایران همچون توانایی‌های نظام مالیاتی، شناسایی و جمع‌آوری و در قالب یک طرح هماهنگ و پخته با هماهنگی دولت و وزارت مالیات که به کیفیت کار بیشتر آگاهی دارند ارائه شود.
وی افزود: با این روش، متأسفانه اغلب مالیات‌هایی تنظیم می‌شود که نه رویه‌هایش روشن است و نه اهدافش کاملاً تعریف شده است. این قبیل روش‌ها ممکن است پولی را در کوتاه‌مدت فراهم کند، ولی فعالان اقتصادی را دچار نگرانی و دردسر می‌کند و مردم از فعالیت اقتصادی سر باز می‌زنند. چون هر لحظه احتمال تعریف یک مالیات پیش بینی نشده می‌دهند. این نقدی است که به نگاه مجلس جدید در مورد مالیات‌ها وجود دارد.
این کارشناس مسکن اظهار کرد: چنین تصمیماتی از یک پشتوانه نظری روشنی محروم است. یک موقع براساس درآمد فرد مالیات می‌گیرید آن منطق دارد. گاهی بر مبنای مصرف فرد مالیات می‌گیرید آن هم منطقی دارد، اما اینکه شخص یک ثروتی از گذشته دارد و بخواهد بابت این ثروت هرساله مبلغی مالیات بدهد منطق ندارد. ممکن است این فرد درآمدی نداشته باشد. مگر اینکه آن را در قالب عوارض شهری نگاه بکنیم. دراین‌صورت، نوع نگاه متفاوت است. زمانی می‌گوییم هر کسی که در شهر زندگی می‌کند باید هزینه شهر را تأمین بکند. کاری که در همه جای دنیا مرسوم است. می‌توان در این باره، یک سیاست تعدیلی قائل شد و کسانی که خانه‌های بزرگ‌تر و بهره‌مندی بیشتر از مواهب شهری دارند آنها عوارض بیشتری بدهند و بخشی از طبقات اجتماعی که خانه‌های کوچک و حداقلی دارند آنها معاف باشند. یعنی نرخ مالیات برای همه مشابه نیست. اگر در این چارچوب باشد منطقی است، اما به این شکلی که ما بگوییم خانه بیشتر از این قیمت، باید مالیات بدهد همه تنظیمات اقتصادی را بهم می‌ریزد و منطق درستی هم ندارد.
سلطان‌محمدی اضافه کرد: اینکه این طرح را در ادامه طرح مالیات بر خانه‌های خالی عنوان کردند خودش مسئله است. چون اینها ربطی به هم ندارند که بخواهند در ادامه هم تلقی شوند. این اثبات این مدعاست که نظریه درستی پشت این طرح‌ها نیست و به طور اتفاقی هرچه به ذهنشان می‌رسد در قالب طرح، تنظیم میکنند. کار کارشناسی و مشورت از اقتصاددانان مجرب و متخصصان حوزه مالیات‌ها صورت نمی‌گیرد. از آنجا که این طرح‌ها درآمدزا هستند تصور میکنند مشکلات را حل میکنند غافل از اینکه ممکن است مشکلات عدیده بیشتری را ایجاد کند. این طرح باید در چارچوب یک نظریه درست اقتصادی و یک نگاه درست نسبت به مسئله مالیات‌ها بازنگری شوند وگرنه اجرای این طرح‌ها به یک وضعیت حسینقلی‌خانی غیرقابل توجیهی منجر می‌شود و انبوهی از این طرح‌ها، کلاف سردرگمی برای کنش‌گر اقتصادی می‌شود که نمی‌داند در چه شرایطی هست و با چه مالیاتی مواجه خواهد شد و چند سال بعد در چه وضعیتی خواهد بود. افزایش ریسک‌ها، کاهش انگیزه‌های سرمایه‌گذاری و ایجاد مشکلات پیش‌بینی‌نشده فراوان از تبعات این نوع نگاه ناسنجیده و غیرکارشناسی است.
این طرح بی‌منطق، باید کنار گذاشته شودایرج رهبر دیگر کارشناس مسکن در گفتگو با فرارو با توجه به مبنای ملک‌های بیش از ۵ میلیارد تومان در این طرح، بیان کرد: در حال حاضر، قیمت مسکن آنقدر بالا رفته است که این طرح اغلب خانه‌ها را در بر میگیرد. باید دید لوکس بودن مد نظر است یا مساحت واحد مسکونی یا خانه‌های لوکس فانتزی یا لاکچری. مسئله دیگر است که ممکن است که یک خانواری در پایین شهر بضاعت هم نداشته باشد، اما زمینی به ارث برده باشد که حالا ارزش پیدا کرده و بالای بیست سی میلیارد تومان است اینها باید چکار کنند؟ این موضوع خیلی پیچیده است و باید بیشتر روی آن کار کنند.
وی اضافه کرد: اینکه فردی که در یک خانه ساکن است باید سالیانه مالیات خانه را بدهد یا تنها یک بار یا در موقع خریدوفروش باید معلوم شود. قبلاً مجلس، مسئله مالیات بر عایدی ثروت را مطرح کرده بود که باز یک منطقی داشت. فردی خانه‌ای را می‌خرید و کمتر از یک سال می‌فروخت معلوم بود برای سرمایه‌گذاری خریده بنابراین بر تفاوت قیمت خرید و فروش این ملک، مالیات تعریف کردند. اما در این طرح، فردی ممکن است سال‌ها قبل خانه‌ای خریده باشد که حالا ارزش پیدا کرده و بیش از ۱۰ میلیارد شده باشد، اما او زندگی کارمندی و عادی داشته باشد و حقوق‌بگیر معمولی باشد حالا می‌خواهند بگویند، چون مالش ارزش پیدا کرده با اینکه نه خریدوفروشی کرده و نه قصد فروش دارد که عایدی نصیبش شده باشد فقط برای زندگی در این ملک، باید مالیات بدهد. این از لحاظ شرعی هم درست نیست. دارند به هر دری می‌زنند که خزانه را پر کنند. اما این مالیات‌ها ریشه ندارد و خیلی در جا‌های دیگر مرسوم نیست. این طرح باید کنار گذاشته شود، چون منطق ندارد.
مهدی سلطان‌محمدی، کارشناس بازار مسکن در این باره به فرارو گفت: مشکل چنین طرح‌هایی در نوع نگاهی است که الان نسبت به مقررات مالیاتی وجود دارد. چون منابع کشور محدود شده، مجلس چپ و راست قوانینی می‌گذراند که از نظر خود با هدف کمک به تأمین این درآمد یا طوری که خودشان می‌گویند توزیع عادلانه‌تر ثروت و یا تنظیم بازار است، اما اگر این نگاه مالیاتی یک نگاه منسجم، دقیق و هماهنگی نباشد ممکن است این مالیات‌ها در کوتاه‌مدت درآمدی ایجاد بکنند؛ ولی در درازمدت، مشکلات شدیدتری در پی دارد. اینکه هر کس چیزی به ذهنش رسید برود براساس آن طرحی ارائه بدهد و مالیاتی را وضع بکند ممکن است در کوتاه‌مدت گرهی را باز کند، اما مشکلات عدیده‌ای در درازمدت به وجود می‌آورد. اینها باید همگی در چارچوب یک نظام کامل تدوین بشود و برمبنای تجربه دیگر کشور‌ها و مسائل ایران همچون توانایی‌های نظام مالیاتی، شناسایی و جمع‌آوری و در قالب یک طرح هماهنگ و پخته با هماهنگی دولت و وزارت مالیات که به کیفیت کار بیشتر آگاهی دارند ارائه شود.
ایرج رهبر دیگر کارشناس مسکن در گفتگو با فرارو با توجه به مبنای ملک‌های بیش از ۵ میلیارد تومان در این طرح، بیان کرد: در حال حاضر، قیمت مسکن آنقدر بالا رفته است که این طرح اغلب خانه‌ها را در بر میگیرد. باید دید لوکس بودن مد نظر است یا مساحت واحد مسکونی یا خانه‌های لوکس فانتزی یا لاکچری. مسئله دیگر است که ممکن است که یک خانواری در پایین شهر بضاعت هم نداشته باشد، اما زمینی به ارث برده باشد که حالا ارزش پیدا کرده و بالای بیست سی میلیارد تومان است اینها باید چکار کنند؟ این موضوع خیلی پیچیده است و باید بیشتر روی آن کار کنند.
