فرارو- عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر و بحرین روز پنجم ژانویه برابر با ۱۶ دی ماه بیانیه «وحدت و ثبات» را با قطر امضا کرده‌اند، بیانیه‌ای که به محاصره تقریبا چهارساله قطر پایان داد و در عمل، دوحه را پیروز این محاصره کرد.
به گزارش فرارو، تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر پس از چهار سال اختلاف برای شرکت در نشست همکاری خلیج فارس وارد فرودگاه شهر العلا شد و مورد استقبال از سوی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان قرار گرفت.
پیش از آن مقامات آمریکا و کویت خبر پایان محاصره قطر را اعلام کرده بودند. محاصره‌ای که از سال سال ۲۰۱۷ به دلیل حمایت دوحه از گروه‌هایی، چون اخوان المسلمین و رابطه نزدیک با ایران قطع شروع شده بود.
در آن مقطع، شرایطی برای رفع محاصره قطر تعریف شد از تعطیلی شبکه خبری الجزیره، اخراج نیرو‌های ترکیه از خاک خود تا کاهش چشمگیر همکاری با ایران.
چهار سال بعد در آستانه ورود جو بایدن به کاخ سفید، قطر هیچ یک از این شرایط را عملی نکرده است، ولی چنانچه که ایندیپندنت می‌نویسد این کشور با بیانیه مبهم‌تری درباره امنیت مشترک برای پایان دادن به محاصره موافقت می‌کند.
ایندیپندنت آشتی قطر با عربستان را تحولی ظاهری در ترمیم شکاف میان کشور‌های منطقه خلیج و یکی از آخرین نمونه‌ها در توافق‌های خاورمیانه می‌خواند که واشنگتن برای اتحاد در مقابل ایران پیگیری می‌کند. از این منظر این توافق پس از توافقنامه‌های میان اسرائیل و کشور‌های عرب قرار می‌گیرد و نشان از برنامه منزوی ساختن ایران در منطقه است.
ایندیپندنت همچنین می‌آورد: «عربستان سعودی می‌خواهد پیش از آن که جو بایدن به کاخ سفید برود، دعوای خود با قطر را پشت سر بگذارد و به طور بالقوه مانعی را که بر سر روابط گرم با رئیس جمهوری جدید آمریکا وجود دارد را از سر راه بردارد. انتظار می‌رود بایدن موضع سختگیرانه‌تری در قبال عربستان سعودی بگیرد. همه کشور‌های حاضر در توافقنامه روز سه‌شنبه متحدان نزدیک آمریکا هستند. قطر میزبان بزرگترین پایگاه نظامی آمریکا، بحرین میزبان ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا و عربستان سعودی و امارات هم میزبان نیرو‌های آمریکایی‌اند.»
صباح زنگنه کارشناس منطقه در گفتگو با فرارو درباره تاثیر این توافق در منزوی ساختن ایران گفت: ایران جای خودش را در منطقه دارد. موقعیت ژئوپلیتیک و روابط خودش را هم دارد. ایران کشور بزرگی با ۸۴ میلیون جمعیت استکه با پانزده کشور همسایه است. از سویی هم کشور‌های همسایه نمی‌توانند از همدیگر فاصله بگیرند. یکی از دلایلش مصالحه بین عربستان و قطر پس از چهار سال است. چهار کشور در این مدت سعی کردند قطر را محاصره بکنند، اما در نهایت پذیرفتند این محاصره را کنار بگذارند حالا چه برسد به کشور بزرگ و وسیع و تاریخی و با فرهنگ و تمدن بزرگی مثل ایران که بخواهد تنها بماند. این تنهایی معنی ندارد. قطعاً کشورها به همدیگر مرتبط هستند و بهم احتیاج دارند.
وی افزود: در زمانی که ارتباط‌های مجازی، ارتباط‌های حقیقی را هم درنوردیده است منزوی شدن ایران معنی ندارد. دیدیم آمریکا به خواست خود عملاً خود را منزوی کرد. آمریکا یک کشور دور از بقیه قاره‌هاست. اما ایران در قلب قاره‌های بزرگ جهان قرار دارد. غیر از آسیا به اروپا و آفریقا راه دارد. این کشور منزوی نخواهد شد مگر این‌که خود اراده انزوا داشته باشد. منزوی شدن در دوران معاصر با تکنولوژی‌های جدید نه از نظر رفت‌وآمد، نه از نظر اقتصادی، مالی، انسانی و علمی معنی ندارد.
این کارشناس درباره تحولات جدید منطقه به خصوص پس از تنش‌زدایی روابط با اسرائیل و تاثیر آن بر موقعیت ایران اظهار کرد: همه این‌ها اقداماتی خارج از درک درست موقعیت است. رژیم صهیونیستی با هر کشوری که مرتبط شد عملاً آن کشور را دچار مشکل کرد. رژیم صهیونیستی سعی کرده از امکانات، منابع آبی و نیروی انسانی این کشورها سوءاستفاده و اختلافات موجود را هم گسترده‌تر بکند. همین وضعیت برای کشور‌هایی که عادی‌سازی روابط می‌کنند پیش خواهد آمد. اسرائیل هم در داخل این کشورها، منابع را ضایع خواهد کرد و هم اختلافات داخلی و اختلافات با همسایه‌ها را بیشتر خواهد کرد و ایجاد ناامنی می‌کند.
وی همچنین بیان کرد: قطر شاید به‌عنوان یک واسطه نقشی در نزدیکی میان ایران با کشور‌های عربی نداشته باشد، ولی اگر این تفکر که محاصره و قهر کردن، شیوه درستی نیست بر منطقه حاکم شود مسائل منطقه حل خواهد شد. مهم این است که کشورها بتوانند استقلال و اراده خود را اعمال بکنند نه این‌که تحت فشار آمریکا با حضور جرد کوشنر یا مایک پمپئو بخواهند سیاستی را پیش بگیرند. باید منافع کشور و منطقه و صلح و امنیت منطقه را ملاک قرار بدهند. اگر این ملاک قرار بگیرد این صلح و همکاری‌ها و همگرایی‌های دیگر می‌تواند مفید باشد.
او با بیان این‌که رفع تنش میان قطر با عربستان، نمایشی از یک اراده سیاسی است، ادامه داد: در عمل دیدیم قطر با وضع موجود مشکلی نداشت، اما این عربستان بود که علم‌دار محاصره و اختلاف و نبود رفت‌وآمد شده و سه کشور را هم با خود همراه کرده بود؛ حالا هم اراده سیاسی عربستان در بن‌بست قرار گرفته و ناگزیر به آشتی شده است وگرنه قطر که موافق محاصره، تحریم و بستن مرز‌ها نبود این عربستان بود که چنین خواسته‌هایی داشت و الان هم به آن ده - دوازده خواسته‌اش نرسید و ناگزیر به واقعیت‌ها برگشت.
زنگنه در ادامه با توجه به تلاش‌های آمریکا در این توافق افزود: البته بخشی از این اراده سیاسی از یک اراده خارج از مرز‌ها دارد اعمال می‌شود. این اراده‌ها پیش از این هم بوده و موجب ایجاد ده‌ها طرح ائتلاف، تشکیل سازمان‌ها، ائتلاف و اتحادیه‌ها در پنج شش دهه گذشته شده است. از اتحادیه عرب گرفته تا شورای همکاری خلیج‌فارس، ناتوی عربی و اتحادیه‌های امنیت دریای سرخ تا امنیت مناطق دیگر. اما این توافق‌ها و اتحادیه‌ها که در عمل مبانی درستی نداشتند، نتیجه نداده‌اند و کشورها را بیشتر با مشکلات مواجه کرده‌اند.
