فرارو- یک آمار موثق از سازمان بهداشت جهانی (WHO) حاکی از آن است که اسهال در سال ۲۰۱۵ باعث حدود ۱.۴ میلیون مرگ شده است. این وضعیت می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد؛ اما در بیشتر موارد با استراحت و درمان‌های خانگی قابل درمان است.
به گزارش فرارو، این عارضه در طبقه‌بندی مشکلات گوارشی قرار می‌گیرد و می‌تواند برای چند ساعت تا چند روز ادامه پیدا کند و بعد علائم آن بهبود یابد.
اسهال می‌تواند نتیجه یکی از علل زیر باشد:
• عفونت‌های ویروسی و میکروبی
• مصرف آب و غذای آلوده
• اضطراب
• بیماری‌های روده‌ای مثل سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS)
• التهاب مزمن روده کوچک و بزرگ
• کولیتاولسراتیو
موارد اسهال معمولاً به دو دسته تقسیم می‌شوند. موارد اسهال حاد چند روز به طول می‌انجامد و به بروز دو تا سه مدفوع شل در روز تعریف شده است. اسهال مزمن به اسهالی گفته می‌شود که بیش از ۱۴ روز طول می‌کشد. این موارد معمولاً در نتیجه یک بیماری جدی‌تر پزشکی رخ می‌دهد که به توجه و مراقبت‌های ویژه نیاز دارد.
کودکان، زنان باردار و سالمندان مبتلا به اسهال باید بسیار مراقب باشند و موارد را با پزشک در میان بگذارند.
اگر اسهال نشان دهنده مشکلات دیگر روده‌ای نباشد، در بیشتر موارد خود به خود درمان می‌شود، با وجود این ما در این مقاله چندین نکته و درمان خانگی را بررسی خواهیم کرد تا زودتر از شر این حالت خلاص شوید!
۱) آب‌رسانی، اولین و مهم‌ترین گام درمانی
آب‌رسانی به بدن برای بهبود و درمان اسهال بسیار ضروری است. در این عارضه مایعات بدن به سرعت از دست می‌روند و بدن با کاهش الکترولیت‌هایی نظیر سدیم و کلر که وظایف زیادی در بدن دارند، مواجه می‌شود.
کمبود آب در بدن کودکان و افراد مسن می‌تواند بسیار خطر آفرین باشد؛ بنابراین ترغیب آنها به نوشیدن آب بسیار ضرورت دارد. نوشیدن آب اولین گام برای جبران آب از دست رفته است. شما می‌توانید با ترکیب یک لیتر آب با نصف قاشق چایخوری نمک و ۶ قاشق چایخوری شکر یک محلول آب‌رسان خوراکی بسازید.
مصرف شکر و نمک همراه با آب به روده کمک می‌کند تا مایعات را به طور موثری جذب کند. نوشیدن این محلول در جبران آب از دست رفته از بدن نسبت به حالتی که آب را به تنهایی میل کنید، به طور کارآمدتری به بدن کمک می‌کند.
سایر نوشیدنی‌ها نیز می‌توانند مفید باشند. برای مثال نوشیدنی‌های ورزشی می‌تواند به آب‌رسانی بدن و احیای سدیم و پتاسیم از دست رفته کمک کند. آبمیوهها نیز می‌توانند در جبران پتاسیم کارآمد باشند.
از نوشیدن مایعاتی که باعث تحریک دستگاه گوارش می‌شوند، خودداری کنید. این آبمیوهها عبارت‌اند از:
• نوشیدنی‌های کافئین دار
• نوشیدنی‌های بسیار داغ
• نوشیدنی‌های گازدار
• نوشیدنی‌های الکل دار
۲) رژیم غذایی مناسب
به گزارش فرارو، خوردن وعده‌های غذایی کم‌حجم و متعدد نسبت به خوردن سه وعده غذایی سنگین می‌تواند به بهبود اسهال کمک کند.
رژیم غذایی مناسب برای افراد مبتلا به اسهال شامل:
• مواد غذایی غنی از پتاسیم مثل سیب زمینی و موز
• مواد غذایی غنی از پکتین مثل میوه‌ها
• مقدار کافی پروتئین
• سبزیجات پخته و نرم
• مواد غذایی دارای الکترولیت مثل سوپ و نوشیدنی‌های ورزشی
برخی مطالعات نشان داده‌اند که رژیم غذایی دارای مایعات در ۲۴ ساعت اولیه اسهال می‌تواند برای سیستم گوارشی کمک کننده باشد. استفاده از این رژیم در ۲۴ ساعت اولیه ممکن است از فعالیت بیش از حد روده‌ها جلوگیری کند و در آرام کردن شرایط نقش موثری ایفا می‌کند.
یک رژیم غذایی موثر برای درمان اسهال رژیم BRAT نام دارد که شامل:
موز (Bananas)
برنج (Rice)
سیب (Apple)
نان تست (Toast)
این رژیم ترکیبی از غذا‌های کم فیبر و دارای نشاسته است که علاوه بر کمک به حرکات مناسب روده شامل مقادیر مناسبی از پکتین و پتاسیم نیز است و بهتر است تا بهبود علائم مصرف آن ادامه‌دار باشد.
• سرکه سیب
یکی دیگر از درمان‌های مهم خانگی برای اسهال سرکه سیب است. این یک عامل مؤثر در برابر باکتری‌هایی است که باعث اسهال می‌شود. یک قاشق چای خوری سرکه سیب را به یک لیوان آب اضافه کنید. محلول را یک یا دو بار در روز بخورید تا اسهال کاهش یابد.
• سیب زمینی
سیب زمینی به علت اموال ضد التهابی شگفت‌انگیز یک عنصر مفید است. این غذا همچنین بدن را به‌خوبی چرب می‌کند و باعث کاهش درد، درد مفاصل، اگزما، از دست دادن وزن، کاهش کلسترول، بهبود سلامتی و بهبود زخم شما می‌شود. این عنصر در نشاسته عالی است و سیستم گوارشی را بهبود می‌بخشد، مدفوع را تشدید و از اسهال جلوگیری می‌کند. راه استفاده از سیب زمینی برای اسهال عبارت است از:
• ۲ سیب زمینی شسته شده را پوست بگیرید و آنها را به مکعب‌های مختلف تقسیم کنید.
• به آن نمک اضافه کنید و در طول روز مصرف کنید.
۳) اجتناب از خوردن برخی غذا‌ها
پرهیز از مصرف برخی غذا‌ها که باعث تحریک یا فشار بر دستگاه گوارش می‌شود، می‌تواند به بهبود علائم کمک کند:
• غذا‌های پرچرب
• غذا‌های تند
• غذا‌های حاوی شیرین کننده‌های مصنوعی
• مواد غذایی حاوی فروکتوز بالا
برخی پزشکان بیماران مبتلا به اسهال را از خوردن محصولات لبنی منع می‌کنند؛ چراکه ممکن است باعث وخیم شدن شرایط در بیشتر افراد شود.
۴) مصرف پروبیوتیک‌ها
پروبیوتیک‌ها میکروارگانیسم‌هایی هستند که برای سیستم گوارشی فواید بسیاری دارند. این باکتری‌های زنده در برخی ماست‌ها و محصولات لبنی و تخمیری وجود دارند. مهم‌ترین ویژگی مثبت آنها کمک به عملکرد درست روده و مقابله با عفونت‌هاست. به گزارش فرارو، افراد همچنین می‌توانند مکمل‌های پروبیوتیکی را از فروشگاه‌ها و داروخانه‌ها تهیه کنند. تاکنون عوارض جانبی خاصی در مصرف این محصولات گزارش نشده است. یک مطالعه بزرگ و سیستماتیک در سال ۲۰۱۰ بر روی بیش از ۸۰۰۰ شرکت کننده نشان داد که مصرف پروبیوتیک‌ها در بهبود و درمان اسهال بسیار کارآمد است.
۵) دارو‌های شیمیایی آخرین گام درمانی
چندین دارو بدون نیاز به نسخه پزشک برای درمان اسهال موجود است. دارو‌های ضدتحرک روده می‌تواند به کاهش علائم و تسریع بهبودی کمک کند. مثال بارز این دارو‌ها لوپرامید (loperamide) است.
باید توجه داشت که افراد مبتلا به اسهال خونی و تب باید از استفاده سرخود دارو‌ها اجتناب کرده و به پزشک متخصص مراجعه کنند.
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
اسهال در اغلب موارد بدون مراجعه به پزشک بهبود می‌یابد. در صورت ادامه داشتن این حالت بیشتر از ۲ روز برای جلوگیری از سایر عوارض باید به پزشک مراجعه کرد. همچنین در شرایط زیر توصیه می‌شود:
• درصورت وجود خون یا چرک در مدفوع
• تب
• علائم کمبود آب بدن مثل تشنگی شدید و خشکی دهان
• اسهال در حین خواب
• کاهش چشم‌گیر وزن
• وجود درد‌های شدید شکمی
اسهال در کودکان می‌تواند به سرعت منجر به کم آبی شود. اگر اسهال کودک شما در عرض ۲۴ ساعت بهبود نیابد، با پزشک خود تماس بگیرید. در این شرایط معمولاً:
• تب بالای ۳۹ درجه سانتی گراد است.
• مدفوع خونی یا سیاه شده است و
• بدن بی‌آب می‌شود.
همچنین افرادی مانند کودکان و سالمندان که در معرض خطر عوارض شدید قرار دارند، بهتر است به پزشک مراجعه کنند.
