فرارو- در حالیکه این روزها خوزستان با بیآبی و خشکسالی شدید دست و پنجه نرم میکنند، مردم نیز نسبت به این وضعیت معترض هستند، هرچند در چند روز گذشته اقداماتی برای رفع این مشکل انجام شده، اما به نظر میرسد این اقدامات کافی نبوده و تلاشهای بیشتری باید از سوی مسئولان امر انجام شود.
وزارت نیرو را باید منحل کردحسین آخانی استاد دانشگاه تهران و کارشناس محیط زیست در
گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه بیآبی امروز خوزستان حاصل سوءمدیریتهای دولتهای مختلف است، اظهارداشت: کارشناسان محیط زیست بارها نسبت به احداث سد بر روی رودخانههای مختلف خوزستان هشدار دادند و اعلام کردند که این سدسازیها در آینده باعث بیآبی استان خوزستان میشود، اما گوش شنوایی برای این موضوع وجود نداشت.
وی گفت: در حال حاضر بر روی تمامی رودخانههای استان خوزستان از جمله کرخه، کارون، دز و.. سد احداث شده و این سدها حقابه آب شرب، محیط زیست، دامداری و کشاورزی را نمیدهند، از سویی آن قدر آب رودخانهها را پشت سدها نگه داشتند که عملاً حوزه اطراف رودها و همچنین پایین دست رودخانهها با خشکسالیهای بسیار شدیدی روبرو شدهاند.
آخانی با اشاره به اینکه طی دو سال گذشته به دلیل بارندگیهایی که رخ داد مسئولان بحران خشکسالی و بی آبی خوزستان را فراموش کردند، یادآور شد: اما در سال جاری به دلیل افزایش قابل توجه گرمای هوا و همچنین خشکسالی شدید، خوزستان به این روز افتاده است، عملاً به دلیل سدهای عظیمی که بر روی رودها ساختند آب به انتهای رودخانهها و تالاب هورالعظیم نرسیده و این باعث شده که زندگی مردم خوزستان به خصوص پایین دست تالاب و دشت آزادگان عملاً مختل شود، زیرا کسبوکار مردم بیشتر به دلیل جغرافیا خوزستان که در منطقه جلگهای قرار گرفته، کشاورزی و دامداری است و عملاً بدون آب این دو فعالیت تعطیل میشود، از سویی اقدامات مقطعی که مسئولان انجام میدهند، تنها میتواند مُسکنی برای کوتاهمدت باشد.
این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه وزارت نیرو عملاً با سدسازیهایی که در سه دهه اخیر انجام داده سرزمین ایران را خشک کرده است، اضافه کرد: مدیریت بسیار غلطی که بر وزارت نیرو حاکم بوده باعث شده که هر رودی که در ایران جریان داشته، بر روی آن حداقل یک سد احداث شود، این موضوع باعث شده که تمام ایران را خشکسالی فرا بگیرد، راهکار اساسی این موضوع نیز آن است که انحلال وزارت نیرو و اتمام سدسازی در کشور انجام شود، این وزارتخانه سیستم زیستبوم کشور را نابود کرده و باعث شده که کل فلات ایران دچار خشکسالی شدید شود، در حال حاضر نیز راهکاری که بتوانند برای بلندمدت این وضعیت را سامان دهد وجود ندارد، زیرا آنقدر مسئولان اهمال کاری کرده و سوء مدیریت نشان دادند که کارد به استخوان رسیده و خوزستان به وضعیتی که مشاهده میکنید درآمده است.
برای استخراج نفت هورالعظیم را در دوره احمدی نژاد خشکاندندمحمدرضا محبوبفر کارشناس محیط زیست و عضو انجمن مخاطرات طبیعی و توسعه پایدار ایران در
گفتگو با فرارو با اشاره به بیآبی این روزهای استان خوزستان، اظهار داشت: با توجه به خشکی تالاب هورالعظیم که به نوعی چشمه زندگی بسیاری از مردم خوزستان محسوب میشود، علیرغم اینکه ورودیهای سد کرخه را باز کردهاند، تا تالاب سیراب شود، اما همچنان هورالعظیم خشک است و مردمی که شغل اصلی آنها کشاورزی و دامپروری است، بخصوص در پاییندست هورالعظیم و دشتآزادگان، امروز زندگی آنها عملاً تعطیل شده است.
وی با تاکید بر این که از گذشته خوزستان به حاصلخیزی و پرآبی در ایران مشهور بوده است، گفت: به همین دلیل شغل اصلی مردم خوزستان کشاورزی است، به طوری که این استان قطب اصلی تولید گندم در کشور محسوب میشود، اما امروز به دلیل سیاستهای غلط و همچنین سوء مدیریتهایی که وجود دارد خوزستان بی آب شده و با خشکسالی بسیار شدید و جدی دست وپنجه نرم میکند، از زمان مرحوم هاشمی رفسنجانی سیاستهای سد سازی به اسم توسعه در استان خوزستان شروع شد و در دولتهای بعدی نیز ادامه پیدا کرد، اما متاسفانه تمامی این اقدامات به ضد توسعه تبدیل شد و موجبات خشکسالی و بیآبی خوزستان را فراهم آورد.
محبوبفر با اشاره به اینکه فاجعه اصلی در خوزستان در دوره محمود احمدی نژاد رخ داد، یادآور شد: در زمان دولتهای نهم و دهم به اسم آن که میخواهند در هورالعظیم نفت استخراج کنند، عملاً تالاب را خشک کردند و وضعیتی که امروز مشاهده میکنید، محصول اقدامات دو دهه گذشته است، هرچند در آن زمان بسیاری از کارشناسان محیط زیست و فعالان این حوزه نسبت به این اقدامات هشدارهای لازم را دادند، اما آن زمان با شعار توسعه و آبادانی و ایجاد شغل برای مردم خوزستان، هورالعظیم را خشک کردند برای استخراج نفت، اما امروز نه تنها مردم از این موضوع نفی نبردند، بلکه با بیآبی و از بین رفتن کشاورزی و تلف شدن دامها روبرو هستیم.
این عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران با اشاره به اینکه اگر نقشههای هوایی تالاب هورالعظیم را مشاهده کنید به نکات جالبی بر میخورید، اضافه کرد: در حالی که قسمتی از هورالعظیم که در عراق قرار دارد، از طریق نقشههای هوایی بسیار پرآب و سرسبز نشان داده میشود، اما در طرف ایران خشکی تالاب به خوبی قابل مشاهده است، از سوی امروز که مسئولان به دلیل اعتراضات مردم به تکاپو افتادند برای کنترل وضعیت باید گفت این وضعیت یک شبه به وجود نیامده که حال بخواهند با اقدامات یک روزه و یک شبه آب را به خوزستان بازگردانند.
وی بیان کرد: در این زمینه اگر خروجی سدها را باز کرده تا رودخانهها به جریان بیفتند و جان تازه بگیرند و همچنین با استفاده از تانکرهای آبرسان، آب به روستاها و شهرها آبرسانی شود، در کوتاه مدت میتوان تا حدی از عمق فاجعه کاست. این اقداماتی که الان انجام میدهند برای مدت زمان بسیار کوتاهی جوابگو است و باید برای بلندمدت فکر اساسی شود.
این کارشناس محیط زیست با اشاره به اینکه پرداخت حقابه تنها برای کشاورزی و آب شرب نیست، افزود: دادن حقابه محیطزیست و طبیعت از اهمیت بسزایی برخوردار است، اگر حقابه محیط زیست داده شود جریان آب میتواند بسیاری از رودخانهها را سیراب کند و خشکسالی را تا حد زیادی رفع کند، اما در این زمینه تنها حقابه آب شرب، دامداری و کشاورزی در مورد آن حرف زده میشود، که آن هم داده نمیشود تا حد زیادی، بنابراین باید برای اصلاح این وضعیت فکر درست و اساسی شود، در غیر این صورت هر سال وضع بدتر خواهد شد.