آنها حالا نهتنها دریافتهاند که مشکلات کشور یکهفتهای حل نمیشود، بلکه از لزوم تعامل با جهان میگویند و دیگر نهتنها «مذاکره» و «اعتدال» را مترادف «انفعال» و «سازش» نمیدانند، بلکه خود صراحتا از «توازن» و تعادل در دیپلماسی میگویند.
محافظهکاران حالا یکپارچه درون گودند و به همین دلیل هم کمتر از این میگویند که یک شبه باید مشکلات مملکت و مصائب ملت را بهاصطلاح لنگ کرده و فتیلهپیچ کرد. دور، دورِ عقلانیت محافظهکاران است و حالا وقتی اظهارات اصولگرایان و حتی برخی از تندروترینشان را مرور میکنیم، چندان تفاوتی با آنچه این حدود یک دهه گذشته از زبان حسن روحانی و وزیرانش میشنیدیم، احساس نمیشود.
اعتماد در ادامه نوشت: حالا کار به جایی رسیده که حتی جواد کریمیقدوسی، عضو جبهه پایداری مشهد در مجلس که باید او را در رده سرسختترین منتقدان و مخالفان ظریف و بهتعبیری نگرانترین دلواپسانِ برجام جای داد، از مذاکره سخن میگوید و همزمان با انتشار اظهارات جدید این عضو جنجالی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یازدهم مبنی بر بازگشت به برجام بهمنظور رفع تحریمها، سخنگوی این کمیسیون مجلس انقلابی نیز از FATF گفته و اینکه لازم است با رویکرد دولت سیزدهم، مجددا مورد بررسی قرار گیرد.
آنها حالا نهتنها دریافتهاند که مشکلات کشور یکهفتهای حل نمیشود، بلکه از لزوم تعامل با جهان میگویند و دیگر نهتنها «مذاکره» و «اعتدال» را مترادف «انفعال» و «سازش» نمیدانند، بلکه خود صراحتا از «توازن» و تعادل در دیپلماسی میگویند و در شرایطی که پیشتر خروجی و برونداد اعضای دولت حسن روحانی و بهخصوص برجام را به عنوان مهمترین دستاورد وزیر خارجه و دستگاه دیپلماسی دولت یازدهم و دوازدهم، منافی یا دستکم مغایر سیاستهای نظام و خطمشی رهبری در مذاکرات هستهای تفسیر میکردند، اکنون نه فقط بازگشت به برجام را به عنوان راهحل رفع تحریمها تایید میکنند و بلکه تاکید دارند که این راهبرد، همان سیاست رهبری است، نه سیاست خودشان یا رییسی و وزیر خارجه دولتش؛ تا جایی که دستکم در یک نمونه از تغییر موضع دلواپسان نسبتبه توافق هستهای و مذاکرات و فراتر از آن، در راستای پافشاری مخالفان دیروز برجام بر حفظ برجام، ایلنا از جواد کریمیقدوسی نقل کرده است که سیاست حفظ برجام، «سیاستهای رهبر معظم انقلاب است و عینا باید همان بشود، لذا قرارداد جدید نمیخواهد.»
این نماینده عضو جبهه پایداری همچنین در واکنش به پرسشی دیگر مبنی بر نقلقولی از حسن روحانی در روزهای پایانی کارش در دولت دوازدهم که گفته بود «مجلس لغو همه تحریمها را میخواهد، در حالی که ما (دولت) اصلا در همه موضوعات اجازه مذاکره نداریم»، به ایلنا گفته است: «هرچه در برجام باید لغو میشده، باید لغو شود؛ بله یک تحریمهای اولیهای بوده که در برجام نیامده، موارد هم مشخص است، ما هم در کمیسیون گزارشها را بررسی کردیم، اما همان که در برجام آمده و آقا قبول کردند و امضا شده، باید کامل اجرا شود.»
کریمیقدوسی در پاسخ به پرسشی مبتنی بر اظهارات چندی پیش ابراهیم رییسی که گفته بود «از هر راه دیپلماتیکی برای لغو تحریمها استقبال میکنیم»، گفته است: «اکنون متن مذاکره متن برجام است، همانی که در برجام آمده نه یک پاراگراف کمتر یا بیشتر؛ این متن مذاکره است.».
اما این تنها جواد کریمیقدوسی نیست که حالا اینچنین از «برجام» و «مذاکره» میگوید. جالب آنکه اگرچه کنار هم قرار دادن آنچه امروز و دیروز از چهرههایی، چون کریمیقدوسی درباره مسائلی، چون برجام و مذاکرات میشنویم، بهروشنی نشان از تفاوت رویکرد دارد، اما به عنوان نمونه کریمیقدوسی خود این خوانش و تفسیر را معتبر نمیداند و در رد آن، تاکید دارد که آنچه «اکنون» درباره برجام میگوید، همان سیاست همیشگی و «لایتغیر» رهبری و نظام جمهوری اسلامی است، اما محمود عباسزاده مشکینی، دیگر نماینده اصولگرای مجلس یازدهم صراحتا از تغییر سیاستها سخن گفته و ابایی ندارد از اینکه بگوید رویکرد و راهبرد سیاست خارجه مملکت عوض شده است.
او دیروز ازقضا با ایلنا صحبت کرده و با اشاره به تغییر دولت و آغاز به کار دولت سیزدهم گفته است: «سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بهویژه در مقابل غرب باید از یک موضع انفعالی به یک موضوع کاملا فعال تبدیل شود.»
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی اگرچه بر «سیاست خارجی آسیامحور» تاکید کرده، اما در ادامه تصریح کرده است: «باید بر مبنای ظرفیت همه کشورهای دنیا نقشه راهی تهیه کنیم و برای هر کشور دنیا نقشه و برنامه داشته باشیم؛ هر آنچه را میتوانیم به آن کشور بدهیم و آنچه را که میتوانیم از آن بگیریم، مدنظر قرار دهیم.»
او که ازجمله چهرههای سیاسی اصولگرا و در ردیف منتقدان سیاست خارجی دولت یازدهم شناخته میشود، با تاکید بر اینکه «نظر جمهوری اسلامی ایران در مورد برجام کاملا روشن است»، اظهاراتی را مطرح کرده که شاید اگر نام حسن روحانی، جواد ظریف یا یکی از نمایندگان عضو فراکسیون امید مجلس دهم را در متن بهجای نامش قرار دهیم، مخاطب بدون تردید میپذیرد و شکی نسبتبه صدق و کذب منبع این نقلقول به خود راه نمیدهد.
عباسزاده مشکینی گفته است: «برجام سندی است که دولت مذاکره و تنظیم کرد، مجلس تصویب و شورای نگهبان نیز آن را تایید کرد و قرار شد که آن اجرا شود.»
او جملهای را که بیراه نیست اگر بگوییم حسن روحانی در یکی، دو سال پایانی دولتش، تقریبا در هر سخنرانی درباره برجام، به نحوی بیان کرده، تکرار کرده است: «جمهوری اسلامی کاملا به تعهدات خودش عمل کرد، اما طرف غربی نهتنها عمل نکرد؛ بلکه تحریمها را نیز زیاد کرد و هرچه ما بیشتر به تعهداتمان عمل کردیم، طرف مقابل بیشتر خیانت کرد و از زیر بار تعهداتش فرار کرده و تحریمهای جدیدی نیز علیه ایران اعمال کرد.»
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یازدهم همچنین ادامه داد: «دولت موظف شد که آن سند قانون شده را اجرا کند؛ این باعث شد که طرف غربی پیشقدم برای مذاکره شود و مذاکرات وین بر مبنای آن شکل گرفت؛ اکنون نیز توپ در میدان اروپاییها و امریکا است، آنها باید تصمیم بگیرند.» اوج سخنان مهم و البته متفاوت این نماینده اصولگرای مجلس نسبتبه آنچه پیش از این از همفکرانش میشنیدیم، اما آنجاست که بحث FATF به میان میآید.
عباسزاده مشکینی گفته است: «FATF یک پکیج ثابت نیست، اما پکیجی است که اهدافی را دنبال میکند؛ مجموعهای است که بندبند آن را میتوان بررسی کرد. یک بحث این است که همه آن را قبول کنیم، بحث دیگر اینکه همه آن را رد کنیم و یک بحث نیز مطرح میشود که باید بخشی از آن را قبول و بخشی دیگر را قبول نکنیم؛ اما آنچه که در بحث FATF مهم است، منافع ملی است.»
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در سخنانی که بهراستی یادآور دهها سخنرانی مشابه حسن روحانی و دیگر موافقان همکاری توام با حفظ منافع ملی با گروه مالی اقدام مشترک، از تشکیل تیم کارشناسی متشکل از کارشناسان مالی در حوزه بینالمللی، کارشناسان اقتصادی، بانکی و سیاسی و بر اساس منافع ملی اسنادی گفته و جالب آنکه خود بلافاصله تاکید کرده که «این کار قبلا انجام شده و منتظر تصمیمگیری است.»
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس همچنین در موضعگیری مهم درباره، FATF از لزوم بررسی مجدد دو لایحه بلاتکلیف در این حوزه سخن گفته و تاکید کرده است: «مذاکره با محاکمه فرق میکند؛ ملت ایران ملتی نیستند که غربیها و امریکاییها آنها را محاکمه کنند.»
اظهارات این دو نماینده اصولگرای عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، اما در روزی منتشر شد که روزنامه جوان به عنوان یکی از مهمترین ارگانهای رسانهای محافظهکاران دیروز در یادداشتی از پیچیدگی مسائل کشور و ناممکن بودن حل آن در کوتاهمدت نوشته است. این روزنامه با تاکید بر اینکه «وزیران دولت سیزدهم کمتر از یک هفته است که از مجلس شورای اسلامی رأی اعتماد گرفتهاند»، نوشته که «هیچ عقل سلیمی انتظار ندارد هیات وزیران یک هفتهای و یکشبه مشکلات کشور را حل و فصل نماید.»
این روزنامه البته بدون آنکه سندی ارایه کند، مدعی شده که اصلاحطلبان و حامیان دولت یازدهم و دوازدهم از دولت سیزدهم و ابراهیم انتظار نابجای حل فوری و فوتی مشکلات را دارند. حال آنکه اگر دنبال فرد، طیف یا جریانی باشیم که با رفتار و گفتار خود، از دولت سیزدهم و شخص ابراهیم رییسی انتظار نابجا و بیش از حد ایجاد کرده، احتمالا باید در میان اصولگرایان چشم بگردانیم.
هرچند در آن صورت یافتن چنین افراد و طیفها و جریانهایی چندان هم دشوار نیست و ازجمله همین دیروز در شرایطی که غلامعلی حدادعادل، رییس شورای ائتلاف نیروهای انقلاب در یک بیانیه رسمی به تعریف و تمجید از ابراهیم رییسی پرداخت و صراحتا او را با شهیدان رجایی و باهنر مقایسه کرد، روحالله متفکر آزاد، عضو هیاترییسه مجلس نیز سخنانی مشابه البته با حرارتی کمتر را به زبان آورد و دیگرانی هم بودند از اصولگرایان که طی روزهای گذشته مواضعی مشابه اتخاذ کردهاند.
جالب آنکه دیروز یکی از همین اصولگرایان همچون روزنامه اصولگرای جوان ایندست ایجاد توقع بیجا از دولت را به نقد کشیده و گفته است: «تشبیه رییسی به این و آن به مصلحت نیست.»
حسین ابراهیمی، عضو جامعه روحانیت مبارز که خود از حامیان سرسخت ابراهیم رییسی در انتخابات ریاستجمهوری ۲۸ خردادماه بود، دیروز به خبرآنلاین گفته است: «امکان دارد افرادی که دولت فعلی را به این و آن تشبیه میکنند، متملق و چاپلوس باشند و برای اینکه بخواهند برای خودشان جایگاه پیدا کنند، یک حرفهایی بزنند که نه مصلحت آقای رییسی در آن است و نه مصلحت جامعه.» ابراهیمی با تاکید بر بیزاری رییسی از آنچه «مقدسبازی» و «ایجاد تقدس بیجا» خوانده، گفته است: «باید با واقعیتها برخورد کرد.
درمورد احمدینژاد هم یک عدهای از همین افراد شایعه کردند که چه میبینیم و چه میبینیم و نظایر این حرفها. اینها یا افرادی متملق و چاپلوس هستند یا افرادی هستند که خلاصه اهل تخیل و این صحبتها هستند، در غیر این صورت کسی که واقعبین باشد، چنین صحبتهایی را نمیگوید.»