سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به بازار غیررسمی خرید و فروش رمزارز در داخل کشور و با تشریج مزیت‌ها و خطر‌های مبادلات رمزارز گفت: در داخل کشور روزانه ۷۰۰ بیت کوین به صورت غیررسمی خرید و فروش می‌شود.
غلامرضا مرحبا سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس ضمن قرائت گزارش این کمیسیون در خصوص بررسی وضعیت صنعت استخراج رمزارز‌های جهان روا و مبادلات آن در داخل در جلسه امروز مجلس گفت: باید بررسی شود که سناریوی طرح موضوع رمزارز در پشت پرده چیست. عدم احراز هویت مبادله کنندگان این بازار خود یک چالش برای کشور‌ها می‌باشد. استفاده رمزارز‌ها به عنوان پول البته محل تامل کارشناسان هم می‌باشد برخی این پدیده را شبیه سازی فلزات گرانبها می‌داند که عدم محدودیت جغرافیایی آن باعث شکل گیری یک اقتصاد فرامرزی شده که در ایران نیز استخراج و مبادلات آن متقاضیانی دارد که به صورت غیررسمی فعالیت می‌کنند.
به گزارش ایسنا، وی افزود: میزان استخراج سالانه رمزارز ۱۵ میلیارد دلار و در ایران ۱.۱ میلیارد دلار برآورد می‌شود. در داخل کشور روزانه ۷۰۰ بیت کوین به صورت غیررسمی خرید و فروش می‌شود مردم توسط بستر‌هایی این فعالیت ر انجام می‌دهند که هیچ کدام دارای مجوز نمی‌باشد.
متن کامل گزارش کمیسیون اقتصادی به شرح زیر است:
بسمه تعالی
گزارش نظارتی کمیسیون اقتصادی درخصوص وضعیت صنعت استخراج رمز ارزهای جهان روا و مبادلات داخلی آن در کشور
موضوع تبصره (۱) ماده (۴۵) قانون آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی
مقدمه:
با توسعه روزافزون فناوری اطلاعات و اهمیت اقتصاد دیجیتال شاهد پیدایش تکنولوژی‌های نوین همچون رمز ارزها (ارزهای دیجیتال یا رمز دارایی ها) به عنوان محصولات مبتنی بر تکنولوژی بلاکچین در جهان هستیم. رمز ارز، پدیده‌ای مبهم و با ریشه نامشخص است و حتی صاحب ایده مذکور (آقای ساتوشی ناکاموتو) نیز یک اسم غیرواقعی می‌باشد. از این رو، اینکه سناریوی طراحی شده در پس پرده این پدیده و به ویژه بزرگترین مصداق آن یعنی «بیت کوین» چه می‌باشد خود موضوع بحثی جداگانه است.
ماهیت نامتمرکز بودن رمزارز‌ها و تأکید فعلی بر ناشناس بودن دارندگان و مبادله کنندگان و عدم احراز هویت آنان، بزرگترین چالش فراروی کشور‌ها برای تصمیم گیری در این حوزه است. قاعدتاً بانک‌های مرکزی کشور‌ها چندان موافقتی با وجود چنین پدیده‌ای که می‌تواند بستر انواع اقدامات مخرب در اقتصاد زیرزمینی و کاهش قدرت بانک مرکزی در اعمال سیاست‌های اقتصادی خود باشد، ندارند.
احتساب رمز ارز بعنوان پول یا ارز، محل تأمل کارشناسان اقتصادی است؛ چرا که ارزش و قدرت خرید آن تقریبا به صورت لحظه‌ای تغییر می‌کند، هرچند این پدیده به عنوان وسیله مبادله در ابتدا تعریف شده و شکل گرفته است و نمی‌توان از این جنبه آن غفلت نمود و کاملاً آن را نفی کرد.
ضمناً این پدیده قابلیت تعریف به صورت دارایی نامشهود و در یک نگاه، بعنوان دارایی مالی را دارد. در هر کدام از این نگاه ها، آثار اقتصاد کلان این پدیده به صورت متفاوتی قابل تبیین است. برخی نیز این پدیده را نوعی شبیه سازی از فلزات گرانبها می‌دانند که اکثراً به واسطه محدودیت در تعداد قابل ایجاد، توانسته اند در عمر حدود ۱۰ ساله خود، طرفداران زیادی جمع نمایند. عدم محدودیت جغرافیایی این پدیده، باعث شکل گیری اقتصاد و صنعتی فرامرزی شده که در دنیا، و از جمله در کشور ایران، هم در بعد ایجاد (استخراج) و هم در بعد مبادلات، متقاضیان زیادی دارد.
این متقاضیان به دلیل عدم ساماندهی، در شرایط غیررسمی و بعضا زیرزمینی فعالیت می‌نمایند. پدیده رمز ارز علاوه بر تبدیل شدن به موضوعی درحال بسط و تاثیرگذاری بر اقتصاد‌های ملی و جهانی، منجر به ایجاد بازار‌های داخلی و صنایع مرتبط شده است و همانقدر که مدیریت صحیح آن می‌تواند موجب ایجاد فرصت‌هایی برای اقتصاد شود، عدم توجه به آن می‌تواند آسیب زا باشد. با این شرح، رمز ارزها بعنوان موضوعی مهم و حساس، مورد بررسی کمیسیون اقتصادی قرار گرفت که نتایج آن به شرح زیر تقدیم می‌شود:
نتایج بررسی:
ارزش کل بازار رمزارز دنیا ۳۵۰ میلیارد ۱.۵ تریلیون دلار با گردش روزانه ۵۳۱۵۰ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود که بیت کوین به تنهایی ۵۷ درصد این بازار را به خود اختصاص داده است. میزان استخراج سالیانه رمز ارزها در دنیا میلیون۱۵ میلیارد دلار و در ایران میلیون۱.۱ میلیارد دلار (در شرایط غیررسمی فعلی) می‌باشد برآورد می‌شود. لازم به ذکر است در حال حاضر از ۳۲۴ هزار بیت کوین استخراجی سالانه دنیا ۱۹۵۰۰ بیت کوین بصورت غیررسمی در ایران استخراج می‌شود.
نحوه مواجهه با پدیده رمزارز را می‌توان در ۵ حوزه دسته بندی کرد:
استفاده از رمز ارزها برای تبادلات خارجی همراه، استخراج و تولید رمز ارزهای موجود، طراحی رمز ارزهای ملی یا چندجانبه، تبادل رمز ارز، صنایع مرتبط با رمز ارز.
۱- در حوزه استفاده از رمز ارزها برای تبادلات خارجی، به نظر می‌رسد به واسطه امکانی که رمز ارزها در کاهش اثر تحریم‌ها - به واسطه دشوارتر بودن رصد مبادلات آنها - ایجاد می‌کند، نمی‌توان نسبت به استفاده از این ظرفیت بی تفاوت و بی برنامه بود.
قاعدتاً با محاسبه مخاطرات از دست رفتن سرمایه به دلایل مختلف و مقایسه آن با شرایط مبادلات غیررسمی کشور در دنیا که مخاطرات مشابهی دارد، استفاده از شیوه‌های گوناگون جلوگیری از رصد مبادلات مالی کشور منطقی و ضروری به نظر می‌رسد که استفاده از رمزارز‌ها در این راستا، بعنوان مسیر جایگزین معاملات تهاتری یا تسهیل کننده این نوع معاملات قابل تعریف است. در این حوزه، فارغ از بحث استخراج رمز ارزها، می‌توان ما به ازای صادرات کشور به کشور‌های مختلف، رمز ارز دریافت و در قبال واردات نیز همان رمز ارزها را پرداخت نمود.
۲- در حوزه استخراج و تولید (ماینینگ) رمز ارزهای موجود (و از جمله بیت کوین)، مزیت مذکور می‌تواند به صورت تبدیل منابع انرژی فسیلی کشور و یا سایر منابع طبیعی همچون جریان آب و باد و انرژی هسته‌ای به برق و سپس استخراج رمز ارز با استفاده از برق تولیدی، تعریف شود.
به واقع در صورت محدود شدن صادرات انرژی فسیلی و برق کشور، مسیری برای تبدیل آن به رمز ارز و استفاده از آن برای واردات ضروری در کشور تعریف می‌شود. البته باید خروج ارز برای خرید دستگاه‌ها و تجهیزات ماینینگ را نیز مد نظر قرار داد. همچنین وجود بازار پررونق جهانی رمز ارز و قابلیت تبدیل آن به ارزهای واقعی می‌تواند ظرفیت بالقوه‌ای برای دسترسی به منابع ارزی باشد.
۳- در حوزه طراحی رمز ارزهای ملی یا چندجانبه، شاید یکی از مهمترین و مغفول‌ترین بخش‌های بحث رمز ارزها باشد که هرچند تلاش‌هایی برای آن انجام شده است. اما ظاهراً بازخورد‌های منفی زیادی مبنی بر اثربخش نبودن این اقدام وجود دارد.
به نظر می‌رسد اتفاقاً همینجا است که همچون توجه به ظرفیت‌های داخلی در ایجاد شبکه ملی اطلاعات، پیام رسان‌های داخلی و ماهواره داخلی، باید اهتمام جدی سیاستگذاران و مدیران کشور به کار گرفته شود تا بتواند به جای بازی در بستری مبهم و طراحی شده، خود ایجادکننده قواعد بازی و اعمال حاکمیت باشد.
بزرگترین نقطه مقاومت و مخالفت بسیاری از فعالان این بازار نیز همین جا است که باید در خصوص آن گفتگو‌ها و بررسی‌های عمیق تری صورت پذیرد.
۴- حوزه تبادل رمز ارز، و به ویژه ایجاد بستر‌های تبادل رمز ارز در داخل کشور، مهمترین و پرچالش‌ترین حوزه بحث در زمینه رمز ارزها است که نیازمند بررسی دقیق و آینده نگری عمیق است. اتفاقا ریسک بزرگی که متوجه اقتصاد کشور است نیز در همین بخش است که البته برخورد صرفاً سلبی و منفعل موجود با این حوزه هرگز نمی‌تواند راه حل مناسبی برای مواجهه با این ریسک باشد.
تبدیل این تهدید به فرصت و بررسی دقیق‌تر جنبه‌های مثبت موضوع تبادل رمز ارز، در کنار ریسک‌های آن، و همچنین بررسی دقیق آثار اقتصاد کلانی تبادل رمز ارز در کشور توسط عموم مردم، از الزامات این حوزه است.
