اهمیت سفر گروسی به تهران

فرارو- فردا دوشنبه رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران سفر می‌کند، این دومین سفر گروسی به تهران پس از آغاز به کار دولت جدید است. 

به گزارش فرارو، مدیرکل آژانس انرژی اتمی قرار است در این سفر با محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه دیدار کند.

مدیرکل آژانس در شهریور ماه برای اولین بار در دولت سیزدهم به ایران سفر و با رئیس سازمان انرژی اتمی دیدار کرد. او پیش و پس از آن سفر در اظهاراتی خواستار دیدار با وزیر امور خارجه و رئیس‌جمهور کشورمان شد؛ خواسته‌ای که نیمی از آن در سفر پیش رو محقق می‌شود.

در سفر پیشین گروسی به تهران، روز یکشنبه (۱۲سپتامبر، ۲۱ شهریور)، دو طرف توافق کردند که بازرسان آژانس برای سرویس تجهیزات و تعویض کارت‌های حافظه دوربین‌های نظارتی در تاسیسات هسته‌ای، به ایران سفر کنند.

گروسی آن زمان گفت به این ترتیب آژانس قادر خواهد بود"اطلاعات لازم را نگه دارد.  او  گفت دسترسی به آنچه دوربین‌های جدید ضبط می‌کنند نیاز به توافقی در سطح برجام دارد.

محمدرضا غایبی، سرپرست نمایندگی جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل در وین، چهارشنبه هفته گذشته هدف سفر گروسی به تهران را گفت‌وگو در خصوص «بررسی وضعیت همکاری‌های فیمابین ایران و آژانس» عنوان کرد.

همکاری‌هایی که از اردیبهشت سال ۹۸ و با ارائه ۸ گزارش فصلی در خصوص میزان پایبندی ایران به برجام، فراز و نشیب زیادی را تجربه کرده است.

پس از خروج آمریکا از توافق برجام ایران نیز آرام آرام از تعهد برجامی خود کاست. سال گذشته با مصوبه مجلس ایران اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کرد. با این اتفاق بازرسی‌های آژانس محدود شد. از طرف دیگر ایران سطح غنی‌سازی خود را افزایش دهد. 

با این حال دولت حسن روحانی برای حفظ احتمال احیای برجام با آژانس توافق کرد که دوربین‌های نظارتی به صورت آفلاین فعالیت کنند و در صورتی که برجام احیا شد ایران به اجرای پروتکل الحاقی باز می‌گردد. 

زمان این توافق سه ماهه بود با پایان سه ماه برجام احیا نشد و ایران و آژانس توافق جدیدی انجام ندادند. پس از تغییر دولت گروسی به تهران آمد و در واقع توافق قبلی به نوعی تمدید شد. 

نگرانی آژانس چیست؟ 

در این بین آژانس سوال‌ها و ابهامات تازه‌ای نیز درباره برنامه هسته‌ای ایران مطرح کرده که ایران تاکنون به آنها پاسخ نداده است.

آخرین گزارش آژانس از فعالیت‌های هسته‌ای ایران بازتاب دهنده برخی نگرانی‌های این سازمان است که احتمالا در دیدارهای گروسی در تهران مورد بررسی قرار می‌گیرد. 

آژانس اتمی در دومین گزارش فصلی با بیان اینکه ایران ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود با خلوص بالا را افزایش داده است، نوشت: «ذخایر ایران شامل حدود ۱۱۳.۸ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده به شکل ترکیب UF۶ با خلوص تا ۲۰ درصد بعلاوه ۳۴.۲ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده با خلوص تا ۲۰ درصد در قالب سایر ترکیبات است».

آژانس ادعا کرد: «ایران همچنان به نقض بسیاری از محدودیت‌های توافق هسته‌ای از جمله سطح غنی‌سازی اورانیوم و ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود ادامه می‌دهد».

بر اساس این گزارش، آژانس اتمی در ادامه ادعا‌های خود به سایت تِسا در کرج نیز اشاره کرده و افزود: «آژانس قادر به نصب دوربین‌های جایگزین در این کارگاه یا بررسی اینکه آیا تولید لوله‌های روتور سانتریفیوژ و زیرین در آن از سر گرفته شده است یا خیر، نیست».

ایران می‌گوید سایت کرج تابستان گذشته مورد حمله تروریستی قرار گرفت و برای بررسی این حمله در اختیار نهادهای امنیتی است.

در گزارش آژانس همچنین ادعا شده که بازرسان آن در ایران همچنان «در معرض بازرسی‌های فیزیکی شدید توسط مقامات امنیتی در تاسیسات هسته‌ای ایران قرار دارند».

گروسی شهریور ماه در سفر خود به تهران با محمد اسلامی دیدار کرد

اهمیت سفر گروسی 

رافائل گروسی به دنبال آن است که در تهران امتیازهایی به دست آورد. این امتیازها بر دو رویداد سیاسی مهم دیگر اثرگذار است. شاید به همین دلیل گروسی خواستار دیدار با مقامات سیاسی از جمله وزیر خارجه و رییس جمهور بود. 

پس از سفر گروسی به تهران سوم آذر ماه نشست شورای حکام آژانس در وین برگزار می‌شود نشستی که به دلیل آنکه پیش از مذاکرات احیای برجام برگزار می‌شود، اهمیت بالایی دارد. 

چندی پیش اخباری از تلاش‌های سه کشور اروپایی برای تصویب یک قطعنامه علیه ایران در این نشست منتشر شد. البته گفته می‌شود احتمال تصویب این قطعنامه اندک است. 

با این حال مذاکرات گروسی در تهران دو روز پیش از نشست شورای حکام می‌تواند بر تحولات این نشست نیز موثر باشد. اگر  توافق مهمی در تهران صورت گیرد شورای حکام آژانس نیز رویکرد تهاجمی علیه ایران نخواهد داشت. 

از طرف دیگر مذاکرات احیای برجام در وین هشتم آذر ماه برگزار می‌شود، قطعا دیدارهای گروسی با مقامات تهران می‌تواند مسیر مذاکرات وین را آسانتر و یا دشوارتر کند.