ترکیه دیگر از ایران گاز نمی‌خرد

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران می‌گوید سیاست‌گذاری‌های اشتباه در حوزه انرژی و ناتوانی در کاهش مصرف گاز در داخل، باعث شده فرصت تبدیل شدن ایران به هاب انرژی منطقه از دست برود.

حمیدرضا صالحی در گفتگو با ایسنا، با اشاره به توافق اخیر سواپ گاز از ترکمنستان به آذربایجان با عبور از مسیر ایران، تصریح کرد: با توجه به ظرفیت بسیار بالای کشور در ذخایر گاز و نیاز کشور‌های همسایه و منطقه به این محصول، ما امکان آن را داریم که با یک برنامه ریزی کلان، به مرکز (هاب) انرژی منطقه در این حوزه بدل شویم. در چنین بستری سواپ گاز از خاک ایران استفاده حداقلی از این ظرفیت‌ها به شمار می‌رود.

وی ادامه داد: بر اساس توافقی که بین ترکمنستان و آذربایجان و سپس ترکیه صورت گرفته، میزان گازی که بناست از این خط صادر شود، در طول سال به دو میلیارد متر مکعب می‌رسد. بر اساس توافق‌ها در کنار هزینه‌ای که ایران از محل این خط لوله دریافت می‌کند، حدود پنج درصد از ظرفیت این خط نیز به ایران اختصاص خواهد یافت. به این ترتیب حدودا ۱۰۰ میلیون متر مکعب گاز از این طریق به ایران می‌رسد که امکان استفاده در استان‌های شمالی کشور را خواهد داشت.

رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه مصرف روزانه گاز در ایران به ۷۰۰ میلیون متر مکعب نیز می‌رسد، بیان کرد: با یک ضرب و تقسیم ساده متوجه می‌شویم که میزان گازی که از این محل به ایران خواهد رسید، کفاف نیاز‌های استان‌های شمالی کشور را نیز نخواهد داد. به این ترتیب ما باید تلاش کنیم که از دیگر ظرفیت‌های خود در این عرصه نهایت استفاده را ببریم.

صالحی با اشاره به قیمت ارزان‌تر گاز ترکمنستان نسبت به گاز ایران، توضیح داد: در سال‌های قبل، ترکیه برای آنکه منبع تامین گاز خود را متنوع کند و تنها در این بخش به روسیه متکی نباشد، قراردادی برای خرید گاز ایران بست که قیمت نسبت به نرخ گاز در کشوری مانند ترکمنستان بالاتر است، اما با ظرفیتی که ترکیه تلاش کرده از سمت آذربایجان برای خود فعال کند، گاز را از ترکمنستان نیز می‌گیرد و به این ترتیب آن‌ها قرارداد خرید گاز خود از ایران را تمدید نکرده و توافق قبلی به زودی به پایان خواهد رسید.

وی ادامه داد: در چنین بستری ما نه تنها نباید اجازه دهیم که مشتریان گاز ایران از دست بروند که حتی با افزایش ظرفیت می‌توانیم کاری کنیم که منابع گاز منطقه به ایران وارد شوند و سپس متقاضیان از ما گاز بخرند که متاسفانه در سال‌های گذشته کمتر به این مسائل کلان توجه شده است. ما در گذشته به کشور‌هایی مانند ارمنستان نیز صادرات گاز داشتیم و به جای آن برق دریافت می‌کردیم، اما متاسفانه به این مدل از قرارداد‌ها نیز چندان توجه نشده است.

رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه مصرف بالای گاز در داخل کشور به پاشنه آشیلی برای سیاست‌های توسعه محور تبدیل شده، تشریح کرد: با وجود آنکه با سال‌های طولانی از اصلاح الگوی مصرف سخن گفته‌ایم، اما متاسفانه نه تنها در این حوزه اقدام دقیقی صورت نگرفته که حتی هر سال شاهد رکورد‌های جدید مصرف نیز هستیم.

صالحی خاطرنشان کرد: برای آنکه ایران بتواند به هاب انرژی منطقه تبدیل شود، در کنار اصلاح سیاست‌های کلان باید راه‌هایی برای اصلاح مصرف و صرفه جویی در این حوزه نیز دنبال شود تا امکان حضور حداکثری در بازار‌های صادراتی فراهم شود، اما در صورت تداوم اسراف در مصرف گاز، تغییر جایگاه ایران در این بخش دشوار خواهد بود.