ممکن است بارها به این فکر افتاده باشید که در مدت زمان کمی وزن زیادی از دست دهید. حتی عزم و اراده قوی یا انگیزه خوبی داشته اید و برای این کار اقدام هم کرده باشید. اما خبر بد این است که کاهش وزن سریع به هیچ عنوان روش توصیه شده ای برای شما نیست.
حتی اگر مطابق با فرمول محاسبه bmi، شاخص توده بدنی شما بالای 40 باشد باز هم کاهش سریع وزن به شما توصیه نمی شود و می بایست آهسته و پیوسته و به روشی سالم وزن خود را کاهش دهید. در این مقاله شما را با عوارض کاهش وزن سریع بیشتر آشنا خواهیم کرد.
رژیم های لاغری که اصطلاحاً با نام سریع، فوری و یا کوتاه شناخته می شوند اغلب مدعی هستند که در هر ماه بیشتر از 5 کیلو به کاهش وزن کمک می کنند. این در حالی است که این مقدار کاهش وزن کاملا برای بدن مضر است زیرا تغییرات سریع بدن نظم بدن را به هم ریخته و موجب اختلال در آن می شود.
بدن نمی تواند به سرعت خود را با تغییرات بزرگ وفق دهد و بنابراین دچار مشکل خواهد شد. راه حل این است که در هر ماه 4 تا حداکثر 5 کیلو وزن کاهش داده شود تا بدن بتواند خود را با آن وفق دهد. (در نظر داشته باشیم که حتی بعد از روش های تهاجمی جراحی مانند عمل اسلیو معده نیز، در هر ماه بیشتر از 5 کیلو کاهش وزن نداریم بنابراین روشهای دیگر نیز نباید بیشتر از این مقدار وزن ما را کاهش دهند.)
تاکتیک اغلب رژیم های لاغری سریع، حذف کامل برخی از مواد مغذی از سفره غذایی است. یعنی طراح و سازنده رژیم، تعمدا برای اینکه سریعتر وزن کاهش یابد برخی از مواد غذایی را منع می کند.
و این یعنی شما ممکن است برخی از مواد مغذی و مورد نیاز بدن را طی دنبال کردن این رژیم ها دریافت نکنید. به این معنی که شما ممکن است مواد مغذی، ویتامین ها و مواد معدنی کلیدی را که برای سالم ماندن به آنها نیاز دارید از دست بدهید.
مثلا یک رژیم غذایی بدون لبنیات می تواند منجر به کمبود کلسیم شود. یا مثلا رژیم غذایی کم کربوهیدارت می تواند به این معنی باشد که شما فیبر کافی دریافت نمی کنید.
فرض کنید که کالری دریافتی روزانه شما 3000 باشد و مطابق با یک رژیم لاغری سریع، شما اکنون تنها 1200 کالری دریافت می کنید. بدن در چنین شرایطی تصور می کند که شما گرسنه هستید و اوضاع به گونه ای هست که غذا به اندازه کافی ندارید.
اینجاست که بدن متابولیسم یا سوخت و ساز خود را کاهش می دهد به این معنی که تصور می کند چون قرار نیست مانند قبل کالری دریافت کند، از کالری هایی که ذخیره کرده نیز کمتر استفاده می کند تا بتواند انرژی بدن و بافت ها را در درازمدت تامین کند. در واقع با لاغری سریع حتی ممکن است شما چربی های اضافه و ذخیره شده خود را نسوزانید.
در روش ها یا رژیم های لاغری اصولی، تمرکز روی حذف و آب کردن توده چربی است. و اینکار در میان مدت یا دراز مدت رخ خواهد داد. اما اگر بخواهیم سریع وزن خود را کاهش دهیم، به جای اینکه به آب شدن چربی ها کمک کنیم، تمرکز بدن را بر روی تحلیل رفتن عضلات قرار خواهیم داد. بدن در چنین شرایطی ترجیح میدهد به جای استفاده از چربی های ذخیره شده از عضلات جهت تامین انرژی خودش استفاده کند.
رژیم های لاغری که جدید که بر روی سرعت کاهش وزن تاکید دارند بیشتر از انکه بر روی مایعات تمرکز کنند بر روی مصرف غذاهای دیگر متمرکز هستند. مثلا رژیم کتوژنیک اینگونه است. به همین دلیل ممکن است میزان آبی که بدن از دست می دهد جایگزین نشود یا کمتر از حد انتظار باشد. همین موضوع باعث بروز مشکلات جدی در مقیاس سلولی می شود که می تواند تمام بدن را درگیر کند.
لپتین هورمونی است که در بدن ما گرسنگی و سیری را کنترل می کند. زمانی که سطح لپتین طبیعی باشد، با در نظر گرفتن میزان چربی دریافتی بدن به مغز سیگنال می دهد که شما سیر شده اید.
اما زمانی که رژیم لاغری سریع و کم کالری مصرف می کنید، سطح این هورمون کاهش میابد. اینکار باعث وسواس غذایی می شود و ممکن است لپتین در ارسال سینگال سیری و گرسنگی به مغز دچار مشکل شود. مثلا ممکن است لپتین باعث شود شما همیشه احساس گرسنگی کنید زیرا هنوز تشخیص نداده که شما چربی کافی دریافت کرده اید یا خیر.
اغلب افرادی که وزن خود را طی یک بازه زمانی کوتاه از دست داده اند از ظاهر خود ناراضی هستند. آن ها ممکن است بامشکلات پوست و مو مواجه شوند و مثلا ریزش مو داشته باشند یا پوستشان شل شده باشد. اگر این مشکلات و عوارض مدیریت نشود شخص از ظاهر جدید خود راضی نخواهد بود و این برداشت نامناسب از ظاهر باعث بروز مشکلاتی مانند کاهش اعتماد به نفس و یا حتی افسردگی شود.
کاهش وزن سالم و پایدار با انتخاب بهتر غذا، خواب بیشتر، افزایش فعالیت بدنی، کاهش استرس و تمرکز بر سلامت روان حاصل می شود. همچنین با کمک موارد زیر نیز می توانید به کاهش وزن بهتری دست پیدا کنید:
همچنین اگر مطابق با فرمول شاخص توده بدنی، BMI شما بالای 40 است، به جز ورزش و دنبال کردن رژیم غذایی سالم می توانید درباره عمل جراحی لاغری نیز با پزشک خود صحبت کنید. چنانچه پزشکتان فکر می کند شما کاندید خوبی برای این عمل هستید از او بخواهید تا بهترین جراح لاغری که میشناسد را به شما معرفی کند.
