فرارو- ناوالنی مردی است که با دوربین‌ها غریبه نیست. آدمی قدبلند و خوشتیپ، با مو‌های لخت و چهره‌ای محجوب. او همیشه در ویدئو‌هایی که از او می‌دیدیم چهره‌ای صلح‌جو و در عین حال مصمم داشت؛ چه در ویدئو‌های هفتگی‌اش در یوتیوب که فساد‌های کرملین را فاش می‌کرد و چه در راهپیمایی‌های اعتراضی‌ای که معمولا با فریاد «پوتین! دزد!» برگزار می‌شدند.
به گزارش فرارو؛ او در سال ۲۰۲۱ از آلمان به مسکو برمی‌گردد تا در مقابل دولتی قرار بگیرد که معتقد است در سال ۲۰۲۰ قصد مسموم کردنش را داشته. ناوالنی موقع جابه‌جا کردن اسباب و اثاثیه‌اش در جعبۀ بالای صندلی‌اش، با آرامش صحبت می‌کند و می‌گوید: «مثل همیشه می‌شود گفت دولت ما ترسیده».
فیلم «ناوالنی» مستندی ۹۸ دقیقه‌ای از دانیل روهر (Daniel Roher) کارگردان کانادایی است. فیلمی دغدغه‌مند و پر از جزئیات مستدل که نشان می‌دهد کرملین چقدر از ناوالنی ترسیده است؛ کسی که بزرگترین تهدید داخلی برای قدرت ولادیمیر پوتین به شمار می‌رود. بخش مهمی از این فیلم به حضور ناوالنی و همراهان نزدیکش در مخفیگاهشان در جنگل سیاه آلمان مربوط است؛ همان‌جایی که آنها در آن نقشۀ دولت روسیه برای مسموم کردن او را افشا می‌کنند و آماده می‌شوند تا با مستنداتی که یافته‌اند وارد فضای عمومی بشوند.
این یافته‌ها واقعا تکان‌دهنده هستند؛ هم از جهت تلاشی که تیمی از سوی کرملین برای کشتن ناوالنی انجام داده‌اند و هم از جهت تلاش احمقانه‌ای که برای سرپوش گذاشتن بر این کار انجام داده‌اند (باید گفت که کرملین هنوز هم دست داشتن در این ماجرا را رد می‌کند). کریستو گروزف، یک روزنامه‌نگار جستجوگر بلغاری، به همراه ماریا پوچیک (رئیس تحقیقات تیم ضدفساد ناوالنی) دسیسه‌ای را افشا می‌کنند که انگار دقیقا از داخل فیلم‌ها بیرون آمده (حتی عکس‌های چسبیده روی نقشه که با نخ‌های قرمز به هم وصل شده‌اند هم در صحنه وجود دارد). ماجرا از این قرار است که ماموران روسی به مدت سه سال ناوالنی را تعقیب کرده‌اند و نهایتا در یکی از سفر‌هایی که او به سیبری داشته، او را با سم ضد اعصاب نوویچوک مسموم کرده‌اند؛ سمی که آدم را می‌کشد و بعد خودش از بین می‌رود و به این ترتیب مرگ را طبیعی جلوه می‌دهد.
سم نوویچوک در سال ۲۰۱۸ خیلی معروف شد، چون در آن سال ماموران امنیتی روسیه یک افسر سابق امنیتی به اسم سرگی اسکریپال و دخترش یولیا را در سالزبری انگلستان با این سم مسموم کردند. هر دوی آنها زنده ماندند، اما این ماجرا در سطح بین‌المللی موجب واکنش‌های زیادی شد.
ماریا پوچیک در این فیلم می‌گوید بعضی‌ها عقیده دارند که نوویچوک روش مورد علاقۀ پوتین برای کشتن مخالفان است و یک جور‌هایی حکم امضای او روی جسد مقتول را دارد. ناوالنی در یکی از آخرین مصاحبه‌هایی که در این فیلم قبل از سفر به روسیه انجام داده می‌گوید این نقشه در عین بی‌شرمی و رنج‌آور بودن درخشان هم هست. چون واقعا خیلی‌ها باورشان نمی‌شود که کسی خواسته باشد این کار را بکند.
این فیلم پر از گفتگو‌های تک به تک با اعضای نزدیک‌ترین حلقۀ یاران ناوالنی (مثل گروزف، پوچیک و همسر و دختر او) است. این باعث می‌شود که حال و هوایی شخصی‌تر به فیلم داده شود، اما این گفتگو‌ها حاوی سرنخ تازه‌ای که از بقیۀ قسمت‌های فیلم نشود استنباط کرد نیستند. در یک صحنه ناوالنی با یکی از اعضای تیم ترور تماس تلفنی می‌گیرد و با ترفند و کلک کاری می‌کند که او بخشی از جزئیات نقشه‌ای را که داشته‌اند فاش کند (اینکه زیرشلواری خط خطی ناوالنی را به سم آغشته کرده‌اند و بعد سعی کرده‌اند مدارک را از بین ببرند). این قسمت واقعا آدم را متعجب و حیرتزده می‌کند.
اطلاعات این فیلم جدید نیستند. هم تماس تلفنی و هم سایر شواهد و مدارک قبلا در سال ۲۰۲۰ توسط خود ناوالنی عمومی شده بودند. پس شما از قبل تقریبا همۀ داستان را می‌دانید. مستند «ناوالنی» یک بار دیگر همۀ شواهد را به صورتی نسبتا شتابزده در کنار هم به ما نشان می‌دهد و از کنار بعضی از پس‌زمینه‌هایی که می‌توانستند مهم و جذاب باشند عبور می‌کند. مثلا گذشتۀ سیاسی ناوالنی به عنوان یک ملی‌گرای روس می‌توانست موردی برای بررسی باشد، ولی روهر توجه چندانی به آن نکرده است.
اما اگر پیشاپیش چیزی از ماجرا ندانید، مستند «ناوالنی» برایتان مثل ضیافتی از جزئیات باورنکردنی خواهد بود و شما را با جنبشی آشنا خواهد کرد که در برابر دروغ‌هایی گستاخانه و وقیحانه ایستاده است. این داستانی است که در نیمۀ راه پایان می‌یابد. ناوالنی بعد از بازگشت به روسیه دستگیر شده و به زندانی در ۶۰ مایلی مسکو فرستاده می‌شود. اما فیلم با نشان دادن صحنه‌های شادمانی مردم از بازگشت ناوالنی و با نشان دادن اعتماد به نفسی که ناوالنی دارد، پایانی امیدوارکننده دارد که نوید آینده‌ای شادتر و آزادتر را می‌دهد. (مستند «ناوالنی» در جشنوارۀ ساندنس ۲۰۲۲ جایزۀ بهترین فیلم از نگاه مخاطبان را از آن خود کرد).
