تولید اسپرم در زنان و مردان تفاوتهای مشخصی دارد از جمله اینکه مردان تقریباً تا اواخر زندگی خود قادر به تولید آنها هستند، ولی این موضوع در زنان چنین نیست و آنها همان تعداد تخمکهایی را که به هنگام تولد به همراه دارند تا آخر حفظ میکنند. به عبارت دیگر زنان باید به طور مداوم سلولهای بنیادی اسپرماتوگونیال را که اسپرم را به دنیا میآورند، تجدید کنند.
فرارو-طبق تحقیقات جرمی وانگ از دانشکده دامپزشکی دانشگاه پنسیلوانیا و همکارانش، این تجدید سلولهای بنیادی وابسته به یک عامل خود-بازسازی سلولهای بنیادی است که اخیراً شناسایی شده و به نام DOT۱L شناخته میشود.
به گزارش فرارو به از راهنماتو، بر همین اساس این دانشمندان نشان دادند که حیوانات فاقد DOT۱L قادر به حفظ سلولهای بنیادی اسپرماتوگونیال نیستند که این امر بر توانایی آنها در ساختن مداوم اسپرم تأثیر میگذارد.
وانگ میگوید: «شناسایی این عامل ضروری نه تنها به ما کمک میکند تا زیستشناسی سلولهای بنیادی ژرمینال بالغ را درک کنیم، بلکه میتواند به ما این امکان را بدهد که روزی سلولهای سوماتیکی، مانند نوعی از سلولهای پوستی به نام فیبروبلاست، را دوباره برنامهریزی کنیم تا به سلولهای بنیادی زا تبدیل شوند که اساساً یک گام رو به جلو برای درمان ناباروری است.»
عملکرد DOT۱L در خود نوسازی سلولهای بنیادی به طور تصادفی توسط محققان کشف شد. موشهایی که دارای فرم جهش یافته DOT۱L در هر سلول هستند فراتر از مرحله جنینی زنده نمیماندند.
با این حال، وانگ و همکارانش بر اساس الگوهای بیان ژنتیکی DOT۱L فرض کردند که DOT۱L میتواند در میوز، فرآیند تقسیم سلولی که منجر به اسپرم و تخمک میشود، نقش داشته باشد؛ بنابراین آنها تصمیم گرفتند بررسی کنند که اگر ژن را فقط در این سلولهای زاینده جهش دهند، چه اتفاقی میافتد.
دانشمندان در آزمایشهای خود بر روی موشها شواهد مختلفی از ارتباط بین DOT۱L و فرآیند خود تجدیدی سلولهای بنیادی یافتند بدین معنی که وقتی DOT۱L در این سلولها غیرفعال میشد، نه تنها فرآیند خود تجدیدی سلولهای بنیادی مختل میشد بلکه تولید و رشد اسپرم نیز کاهش قابل توجهی پیدا میکرد.
وانگ میگوید: «ما فکر میکنیم که DOT۱L بیان ژنهای Hoxc را با متیله کردن آنها تقویت میکند. این فاکتورهای رونویسی احتمالاً به فرآیند خود نوسازی سلولهای بنیادی کمک میکنند.» وی میافزاید؛ یک هدف بلندمدت ما استفاده از عواملی مانند DOT۱L و سایر عوامل دخیل در خود نوسازی سلولهای بنیادی برای کمک به افرادی است که دارای چالشهای باروری هستند.
منبع: راهنماتو