در باب ماجرای فوت اسرا پناهی، اساسا ۶ روایت قابل بازشناخت است که عبارتند از: مرگ اسرا بر اثر وارد شدن ضربه سر در اتفاقات دبیرستان شاهد، بیماری مادرزادی قلبی، دانش‌آموز نبودن، خودکشی با قرص برنج، بستری بودن در بیمارستان در روز وقوع حوادث دبیرستان شاهد و از بنیان ساختگی بودن ماجرا.
فرارو- پنج روز از مطرح شدن ماجرای مرگ یک دختر نوجوان اردبیلی به نام اسرا پناهی گذشته است و همچنان روایت‌های متناقض پیرامون این موضوع و البته جنجال‌های رسانه‌ای ادامه دارد. البته ورود علی دایی، اسطوره فوتبال کشورمان به این ماجرا که مربوط به زادگاهش اردبیل است، بیش از بیش توجهات و جنجال‌ها را افزایش داده است.
به گزارش فرارو، هر چند در روز‌های گذشته نزدیکان این دختر نوجوان، صداوسیما، مسئولان محلی، رسانه‌های دولتی و اصول‌گرا و نیز مسئولان بیمارستان توضیحاتی را پیرامون مرگ اسرا پناهی ارائه کرده‌اند، اما روایت‌هاگاه چنان متناقض بوده‌اند که رسیدن به روایت درست را دشوار کرده است. در ارتباط با مرگ این دختر نَقل‌هایی همچون مرگ در میانه ناآرامی‌های اخیر، بیماری زمینه‌ای، بیماری قلبی، خودکشی و حتی دانش‌آموز نبودن مطرح شده و همین امر پیچیدگی موضوع را به شکلی عجیب افزایش داده است.
همچنان برای افکار عمومی این پرسش اساسی مطرح است که چرا مسئولان و صداوسیما از میانه روایت‌های مختلفی که بیان شده، روایت واقعی را برای جامعه شفاف‌سازی نمی‌کنند؟ از سویی، ورود علی دایی، به این ماجرا، واکنش جدی رسانه‌های اصول‌گرا و حتی قوه قضائیه را به همراه داشته است. با این تفاسیر در گزارش حاضر تلاش میشود روایت‌های مختلف پیرامون ماجرای فوت اسرا پناهی ارائه شود.
در باب ماجرای فوت اسرا پناهی، اساسا ۶ روایت قابل بازشناخت است که در ادامه به شرح آنها پرداخته میشود:
۱- برای نخستین بار موضوع اسرا پناهی در اواخر هفته گذشته از سوی رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور مطرح شد. این رسانه‌ها مدعی شدند که اسرا پناهی دانش‌آموز مدرسه شاهد اردبیل بوده که در ناآرامی‌های اخیر فوت کرده است؛ بنابراین روایت اولیه که از سوی رسانه‌های خارج‌نشین مطرح شد، «مرگ اسرا بر اثر وارد شدن ضربه به سر در اتفاقات دبیرستان شاهد» رخ داده است.
البته هر گونه وقوع درگیری در دبیرستان شاهد اردبیل، به سرعت از سوی مقام‌های استانی تکذیب شد. در این زمینه، حسن عاملی، امام جمعه اردبیل گفته بود: «ماجرای روز چهارشنبه گذشته در مدرسه شاهد، فقط اعتراض تعدادی از والدین دانش‌آموزان بوده برای بدون اجازه بردن بچه‌های‌شان به مراسم میدان عالی قاپوی اردبیل.»
۲- روایت نخست در باب فوت اسرا پناهی، بلافاصله از سوی عموی او در شنبه (۲۳ مهر) پاسخ داده شد. علی پناهی، در گفت‌وگوی با صداو سیما گفت: «اسرا، ۳ شب پیش در خواب حالش بد شد و در بیمارستان فوت کرد. چرا باید رسانه‌های بیگانه با آبروی ما بازی کنند؟!«
او در اظهارات‌اش می‌گوید: «پدر اسرا، ماه قبل فوت کرده و دختر او (اسرا) بیماری مادرزادی قلبی داشت؛ سه روز قبل حال او بد میشود و پس از انتقال به بیمارستان فوت می‌کند.» بعد از اظهارات عموی اسرا، دومین روایت یعنی «بیماری مادرزادی قلبی» مطرح میشود.
۳- همزمان روایتی سومی از سوی استاندار اردبیل نیز مطرح شد که عبارت بود از: «دانش‌آموز نبودن اسرا». سید حامد عاملی، استاندار اردبیل در گفتگو با اعتماد تاکید کرده بود: «هیچ برخوردی با دانش‌آموزی صورت نگرفته است. اساساً اسرا پناهی دانش‌آموز نبوده است. فوت این فرد به دلیل بیماری قلبی بوده و مرگ او هیچ ارتباطی با وارد آمدن ضربه به سر او نداشته است.» البته در همین گفتگو عاملی تایید می کند که برخی خانواده‌های مدرسه شاهد از حضور فرزندان‌شان در یک مراسم تبلیغاتی، بدون کسب اجازه ناراضی بوده‌اند.
۴- در ادامه محمود صفری، شهردار اردبیل چهارمین روایت از مرگ اسرا پناهی مطرح کرد. سفری در گفتگو با انتخاب می‌گوید: «چند وقت قبل یک مشکل خانوادگی پیش آمده بود و او با قرص برنج خودکشی کرد. روز جمعه در زمان تحویل جنازه، عمویش هم بود و تمامی مدراک و اینکه علت مرگ، خودشکی با قرص برنج بوده است را تایید کرد و جنازه هم با نظارت خانواده تحویل داده شد.» بنابراین، روایت جدید «خودکشی با قرص برنج» عنوان میشود. این روایت از سوی سید کاظم موسوی، نماینده مردم اردبیل در مجلس در نشست علنی روز یکشنبه، ۲۴ مهرماه نیز مورد تایید قرار گرفت.
۵- در میانه این چهار روایت، تشریح رئیس دانشگاه علوم پزشکی اردبیل از جزئیات فوت اسرا پناهی، ماجرا را وارد فاز جدید کرد. دکتر علی محمدیان اردی در گفتگو با ایرنا اعلام کرده بود: «اسرا پناهی خانقاه فرزند احمد متولد سال ۱۴ اسفندماه ۱۳۸۵ در ساعت ۶ دقیقه و ۳۷ ثانیه بامداد روز چهارشنبه ۲۰ مهرماه، پس از تماس بردارش با اورژانس به بیمارستان امام خمینی (ره) انتقال یافته است. پس از وخامت وضعیت هوشیاری حوالی ساعت ۱۴ و ۲۵ دقیقه همین روز (چهارشنبه) به بخش آی. سی. یو منتقل شده و در ساعت ۱۸ و ۵۰ دقیقه در اثر وقفه قلبی و تنفسی از دنیا رفته است.»
محمدیان تاکید کرده بود: «اولین ورود بیمار به بیمارستان در دقایق اول روز چهارشنبه و حدود ۱۰ ساعت قبل از زمان ادعایی رسانه‌های معاند و قبل از اتفاقات روز چهارشنبه مدرسه شاهد، بوده است و اصولا وضعیت پزشکی وی ربطی به محل تحصیل وی ندارد؛ بنابراین روایت پنجم این است که «در روز حادثه دبیرستان شاهد، اسرا در بیمارستان بوده است».
۶- و، اما آخرین روایت مربوط به «داستان‌سرایی بودن کلیت ماجرای اسرا پناهی» است. روز –سه‌شنبه (۲۶ مهر) - سید کاظم موسوی نماینده اردبیل در مجلس شورای اسلامی گفت: «موضوع کشته شدن دختر دبیرستانی از کل دروغ است. ماجرا از این قرار است که پدر این دختر، دو سال پیش نامزد این دختر را به قتل می‌رساند و طبق قانون محکوم به اعدام شده که حدودا یک ماه پیش حکم قصاص اجرا میشود. ادعا‌هایی که آموزش و پرورش و برخی رسانه‌ها درباره این دختر مطرح می‌کنند اصلا درست نیست». کاظم موسوی همچنین بیان کرد: «این دختر اصلا دانش‌آموز نبوده و بر سر اتفاقی که رخ داده، با خوردن قرص خودکشی کرده است. اصلا به جهنم که قرص خورده و مُرده است!»
با وجود این شش روایت، ورود علی دایی، فوتبالیست نام آشنای کشورمان به بُعد جنجال‌آفرین دیگری از ماجرای مرگ این دختر ۱۶ ساله تبدیل شد. واکنش دایی به این موضوع، در روز‌های اخیر به کانون توجه رسانه‌ها، مسئولان، افکار عمومی و حتی قوه قضائیه تبدیل شده است.
علی دایی اسطوره ملی که از شهر اردبیل برخاسته، برای اولین بار در نخستین ساعات بامداد یکشنبه (۲۴ مهر) به موضوع برخورد با دانش‌آموزان در یکی از مدارس زادگاهش ورود کرد و در پیامی نوشت: «سکوت ناشی از هتک حرمت به دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف که پایه‌های علمی و معرفتی خود را در این نهاد پرورش داده‌ام، امروز منجر به برخورد با دانش‌آموزان در یکی از مدارس در زادگاهم شده، سکوتی که تاوان مرگ دارد و هر روز داغی دیگر بر دل جای جای ایرانم می‌نشاند. من عضو هیچ گروهی نیستم، من جزو کوچکی از این مردم شریف هستم که دغدغه‌های‌شان دغدغه من است.»
پیام علی دایی در اینستاگرام که البته در آن نامی از «اسرا پناهی» برده نمی‌شود، واکنش تند برخی مسئولان استان و خبرگزاری‌های نزدیک به اصولگرایان را در پی داشت. در نخستین واکنش، کاظم موسوی، نماینده اردبیل در جلسه علنی مجلس در روز یکشنبه گفت: «تاسف می‌خورم که برخی چهره‌های شاخص کشور و اسطوره‌ها به این مسائل می‌پردازند. امنیت کشور باعث شد که عده‌ای اسطوره شوند. با پول محرومان ورزشگاه ساختیم تا عده‌ای دیده شوند، اما امروز از اغتشاشگران حمایت می‌کنند. حرف بنده به این افراد این است که احترام خود را حفظ کرده و در رفتار خود تجدیدنظر کنند.»
در سطحی دیگر، علی پناهی، عموی اسرا پناهی، در پیامی ویدئویی به علی دایی تاکید کرد که برادر زاده‌اش از بیماری قلبی جان باخته است.
در همین روز خبرگزاری فارس با انتقاد از علی دایی از او خواست که کف روی آب نباشد و به عنوان یک قهرمان دروغ نگوید! روز دوشنبه (۲۵ مهر) نیز روزنامه دولتی ایران با انتشار مطلبی، درباره علی دایی نوشت: در اقدامی عجیب علی دایی از فوتبالیست‌های سابق کشورمان در صفحه شخصی خود مدعی برخورد با دانش‌آموزان در یک مدرسه در اردبیل و قتل یک دانش‌آموز شد. انتظار می‌رود علی دایی اشتباه خود را اصلاح کند.».
اما علی دایی، در برابر موج انتقادات از خود ساکت نماند و در سه‌شنبه (۲۶ مهر) به منتقدان‌اش جواب داد. دایی در پیام خود نوشت:
درود به مردم شریف ایران
با توجه به جوسازی‌های اخیر صدا و سیما، برخی خبرگزاری‌ها و مجلس لازم دانستم مطلبی را با شما عزیزان در میان بگذارم. آقای سید کاظم موسوی نماینده اردبیل در مجلس، سوالی برایم پیش آمده است که امیدوارم جوابش را از شما بگیرم، در کدامین ورزشگاهی که شما ساخته اید من به اینجا رسیده و دیده شده‌ام که باید پاسخگوی شما باشم و اما صحبت از امنیت گردید که تأمین امنیت وظیفه هر دولتی می‌باشد؛ و با توجه به صحبت‌های عموی اسرا پناهی در صدا و سیما که عامل مرگ را بیماری مادرزادی و نارسایی قلب عنوان می‌نماید، (اینجانب قبول ندارم) که در بیمارستان فاطمی اردبیل اتفاق افتاده است. پس خودکشی دختر نازنین شهرم صحت ندارد و شما راست نمی‌گویید.
آقای موسوی شما نماینده مردم اردبیل در مجلس هستید یا سخنگوی دولت؟ اگر از مشکلات و کمبود‌های شهر و مردم اردبیل خبر داشتید، چرا خاموش بودید و خاموش مانده اید؟ چرا در مجلس و دولت صدای مردم شهرتان نبودید که اگر بودید کار به اینجا ختم نمی‌شد.
در پاسخ به اخبار منتصب به اینجانب در صدا و سیما و برخی از خبرگزاری‌ها لازم به ذکر می‌دانم اطلاعات من از زادگاهم اردبیل کامل می‌باشد و اگر به صحت مسئله‌ای نرسم هیچگاه اظهار نظر نمی‌کنم. از این پس به یک اجماع برسید بعد آن خبر را منتشر نمایید تاریخ ثابت کرده، می‌کند و خواهد کرد چه کسانی دروغگو هستند من خودم را اسطوره نمی‌دانم و بارها گفته ام من از جنس همین مردمم.
اظهارنظر جدید علی دایی دوباره با واکنش رسانه‌های مخالف او روبه‌رو شده و آنها خواسته‌اند تا دایی اگر مدرکی دارد رو کند و اگر ندارد، تغییر رویه دهد. در هیمن زمینه، میزان خبرگزاری قوه قضائیه، در واکنش به ادعا‌های علی دایی تاکید می‌نویسد: دایی در پست جدید خود نیز سندی از ادعای خود ارائه نکرد. انتظار می‌رود اگر علی دایی، مستنداتی در خصوص ادعای مطرح شده درباره مرگ دختر دانش آموز در اردبیل دارد، آن را به مراجع ذیربط ارائه کرده و موضوع را مورد پیگیری قرار دهد.
البته در یکی از جدیدترین واکنش‌ها که می‌توان از آن عقب‌نشینی از مواضع سابق را بازخوانی کرد، سید کاظم موسوی، نماینده اردبیل، در جریان جلسه علنی امروز -چهارشنبه- مجلس، در اظهار کرد: بنده موضع انقلابی خود را بیان کردم، اما باید بگویم علی دایی اسطوره‌ای بوده که در دوره هشتم مجلس بنده ایشان را به عنوان وزیر ورزش معرفی کرده بودم و هرگز به ساحت ایشان اسائه ادب نکردم و کاری به این کار‌ها ندارم، اما موضع من این بوده که افرادی که صاحب جایگاه اجتماعی هستند باید به آرامش و امنیت این انقلاب و کشور کمک کنند.
خبرگزاری فارس نیز در واکنش به اظهارات اخیر علی دایی خواستار تشکیل کمیته‌ای حقیقت‌یاب با حضور آقای دایی شد.
روزنامه اصولگرای جوان در واکنش با پیام جدید علی دایی نوشت: «حیف است او که خودش قبلاً گفته است حضرت آیت‌الله بهجت به او توصیه کرده در فضای مجازی نباشد و او نیز بعد از این نصیحت آن را آویزه گوش کرده است، حالا آن را فراموش کند و بد هم فراموش کند.»
