رقابتهای جام جهانی قطر از هفته آینده استارت میخورد و تیم ملی ایران در اولین بازی، فردای روز افتتاحیه باید به مصاف انگلیس، یکی از مدعیان قهرمانی در این دوره از رقابتها برود. روی کاغذ و با توجه به اختلاف سطحی که بین تیم ملی ایران و انگلیس وجود دارد بدیهی است که انگلیس از پیش برنده باشد، ولی مسئله اینجاست که ایران فاکتور مهمی در اختیار دارد که میتواند با بهرهبردن از آن، امیدوار باشد معادلات را به هم بزند: کارلوس کیروش.
این مرد پرتغالی برای چهارمین بار حضور در جام جهانی را تجربه میکند و از این حیث، سومین مربی تاریخ است. یعنی در طول تاریخ برگزاری رقابتهای جام جهانی فقط دو مربی دیگر تجربه بیشتری در مقایسه با کارلوس کیروش دارند. همین موضوع میتواند معادلات را به هم بزند و کافی باشد تا انگلیس کار سادهای برابر ایران نداشته باشد. البته که کیروش پیش از این و زمانی که هدایت تیم ملی ایران را در جامهای جهانی قبلی بر عهده داشت نشان داد به سادگی مقابل اسامی بزرگ مغلوب نشده و از پیش بازنده نیست.
شکست خفیف با اختلاف یک گل مقابل آرژانتین در جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل و اسپانیا در جام جهانی ۲۰۱۸ گواه این امر است. همان زمان هم فاصله فوتبالی این دو کشور با ایران به قدری بود که رقبا را از پیش برنده اعلام کنند و حتی تصور بردهای پرگل را برای آنها داشته باشند.
کیروش حالا در چهارمین حضورش باید با یکی دیگر از قدرتهای جهان یعنی انگلیس روبهرو شود. این تیم احتمالا مهمترین چالش تاریخ کارلوس کیروش در جام جهانی است. او سالها در لیگ برتر فوتبال این کشور مربیگری کرده و به خوبی با سازوکار تمرین و مسابقهدادن انگلیسیها آشناست. با این حال، در ادوار مختلفی که کیروش مقابل رقبایش در جام جهانی ایستاده، هرگز نتوانسته یکی از تیمهای قدرتمند دنیا را که سابقه قهرمانی در جام جهانی را داشته باشند، شکست دهد. او چه با تیم ملی پرتغال و چه با تیم ملی ایران بردی مقابل رقبای اینچنینی نداشته است.
کارلوس برای اولینبار در سال ۲۰۰۲ موفق شد آفریقای جنوبی را به جام جهانی برساند، ولی در آستانه شروع این رقابتها، او را از کار برکنار کردند تا این مربی پرتغالی فرصت حضور در جام جهانی را از دست بدهد. او هشت سال دیگر منتظر ماند تا اینکه بالاخره فرصتی نصیبش شد تا طعم حضور در جام جهانی را بچشد. کیروش این بار با تیم کشورش یعنی پرتغال به جام جهانی رسید و برای اولین بار در طول دوران حرفهایاش موفق به صعود از گروه شد. کارلوس آن زمان بهترین بردش در جام جهانی را به دست آورد و موفق شد با نتیجه ۷ بر صفر تیم کره شمالی را شکست دهد. پرتغال در آن جام با تیمهای برزیل و ساحل عاج هم همگروه بود که دو تساوی مشابه صفر – صفر برابر آنها ثبت کرد. به این ترتیب، برزیل بزرگترین رقیبی بود که کیروش در جام جهانی مقابلش قرار گرفت، ولی نتوانست به پیروزی برسد. او با همان پنج امتیاز به مرحله یکهشتم نهایی صعود کرد، ولی مقابل اسپانیا که همان دوره قهرمان جام جهانی شد با یک گل شکست خورد. به این ترتیب، کیروش اولین شکستش در جام جهانی را مقابل یکی از تیمهای قهرمان دنیا متحمل شد و از گردونه بازیها کنار رفت.
در جام جهانی ۲۰۱۴ و ۲۰۱۸ هم که او هدایت تیم ملی ایران را بر عهده داشت باز هم نتوانست برابر رقبای مهم برنده شود. در برزیل او با یک گل مغلوب آرژانتین شد تا زورش به سومین رقیب مهمی که در ادوار جام جهانی مقابلش قرار گرفته باشد، نرسد. یک تساوی بدون گل برابر نیجریه و شکست تلخ ۳ بر یک برابر بوسنی، پرونده ایران و کارلوس کیروش را در جام جهانی بست.
در سال ۲۰۱۸ نیز که همگروهی مجدد با اسپانیا، یکی دیگر از قهرمانهای دنیا، با شکست تکراری یک بر صفر برایش همراه بود تا در گروهی که چهار امتیاز گرفته بود و مراکش را برده و برابر پرتغال به تساوی رسیده بود، باز هم فرصت رسیدن به مرحله یکهشتم نهایی جام جهانی را از دست داده باشد.
اصولا کارنامه این مربی در جام جهانی، به قدر تجربهای که در این جام دارد پربار نیست، چون او از ۱۰ بازی فقط دو برد دارد و در تعداد شکست و مساوی به عدد چهار رسیده است. حالا کارلوس با چنین رزومهای باید مهیا شود تا در اولین بازی تیم ملی ایران در جام جهانی قطر با انگلیس، یکی دیگر از تیمهایی که سابقه قهرمانی در دنیا را دارد، مصاف دهد.
با توجه به سن و سال کارلوس کیروش و تجربیاتی که او به دست آورده انگلیس میتواند مهمترین چالش فوتبالی کارلوس کیروش در جامهای جهانی باشد. درست است که همچنان اختلاف سطح بازیکنانی که کیروش در این جام در اختیار دارد با رقبای انگلیسی، قابل تأمل است، ولی این برای سومین بار است که کیروش، ایران را در جام جهانی هدایت میکند و بیش از زمانهای دیگر، بازیکنانی در اختیار دارد که تجربه حضور در فوتبال اروپا، آنهم در بالاترین سطحش یعنی لیگ قهرمانان اروپا را دارند.
شاید روی کاغذ انگلیس دوباره از پیش برنده باشد، ولی فاکتور انگیزه که نزد کیروش سومین مربی باتجربه تاریخ جام جهانی است موردی است که میتواند موازنه و معادلات قابل تصور را بر هم بزند. ضمن اینکه کیروش به خوبی از اهمیت اولین بازی در جام جهانی آگاه است. او در سه دوره قبلی هرگز اولین بازیاش در این تورنمنت را نباخته است. با پرتغال مقابل ساحل عاج بدون گل مساوی کرده، با ایران یک بار برابر نیجریه بدون گل بوده و دفعه دوم توانسته مراکش را با یک گل شکست دهد. اگرچه هر سه رقیب نخستی که او در دیدارهای اولش در جام جهانی با آنها مصاف داده از کشورهای آفریقایی بودهاند، ولی محاسبات او برای صعود اینگونه است که نباید بازی نخست در جام جهانی را شکست خورد.
اگر اینبار این سناریو برای کیروش و تیم ملی ایران تکرار شود، با توجه به آنکه انگلیس روی کاغذ، قویترین تیم گروه دوم جام جهانی است، آن وقت شاید کیروش این شانس را داشته باشد تا خودش را برای دومین بار به مرحله یکهشتم نهایی و ایران را برای اولینبار به این مرحله برساند.