طبق برآورد سازمان بهداشت جهانی، سالانه حدود ۵.۴ میلیون نفر توسط مارها گزیده می‌شوند که منجر به مرگ بین ۸۱۰۰۰ تا ۱۳۸۰۰۰ نفر و قطع عضو بسیاری از افراد می‌شود. اما مار‌هایی که سم بسیار قوی دارند همیشه برای مردم خطرناک‌ترین نیستند.
به گزارش فرادید، بیشتر این مارها کاری به انسان ندارند و فقط در صورتی که تحریکشان کنیم به ما آسیب می‌رسانند. در این گزارش جالب و خواندنی شما را با ۲۰ نوع از سمی‌ترین مار‌های جهان آشنا می‌کنیم. تا پایان این مطلب همراه ما باشید:
تایپان اینلند از مار‌های نادر و منزوی استرالیا (Oxyuranus microlepidotus) که سمی‌ترین مار جهان نیز در نظر گرفته می‌شود، زمانی که تحریک می‌شود، دفاع شخصی شدیدی انجام می‌دهد و با یک یا چند نیش به دشمن ضربه می‌زند. چیزی که تایپان اینلند را بسیار کشنده و خطرناک می‌کند فقط سم بالای آن نیست، بلکه آنزیمی است که به جذب سریع سم در بدن قربانی کمک می‌کند.
خوشبختانه، تایپان اینلند به ندرت با مردم مواجه می‌شود و به طور خاص نسبت به انسان تهاجمی نیست - البته به جز در مورد طعمه خود که عمدتاً از پستانداران کوچک و متوسط تشکیل شده است، به ویژه موش ها.
مامبای سیاه (Dendroaspis polylepis) در مناطق وسیعی از ساوانا، مناطق تپه‌ای و جنگل‌های جنوب و شرق جنوب صحرای آفریقا زندگی می‌کند. نام آن نه به خاطر رنگ آن که قهوه‌ای یا سبز مایل به خاکستری است، بلکه از قسمت سیاه داخل دهان آن گرفته شده است.
مامبای سیاه به طور طبیعی مهاجم نیست، اما در صورت تهدید با بالا بردن سر، باز کردن دهان، و دادن صدای خش خش هشدار دهنده قبل از ضربه زدن مکرر و متوالی، به شدت از خود دفاع می‌کند. سریع است، با سرعت ۱۲ مایل در ساعت حرکت می‌کند و به راحتی از درخت‌ها بالا می‌رود. سم مامبای سیاه بسیار خطرناک است.
بومسلنگ (Dispholidus typus) بومی آفریقای مرکزی و جنوبی است و به طور کلی با رنگ‌های قهوه‌ای و سبز درختان و درختچه‌ها ترکیب می‌شود. بومسلنگ خود را به شکل شاخه‌ای در می‌آورد تا زمانی که آماده نیش زدن شود. دندان‌های نیش پشتی بومسلنگ وقتی که می‌خواهد قربانیان خود را در نیش بزند بیرون می‌آیدو زمانی که استفاده نمی‌شود به داخل دهان تا می‌شود.
مار مرجانی آبی مالایی (Calliophis bivirgatus) دارای یک جفت نوار آبی در طول بدن سیاه خود است و سر و دم نارنجی متمایل به قرمز رنگی دارد. نباید خیلی به این مار نزدیک نشوید - غده سمی آن تا یک چهارم بدنش گسترش می‌یابد و یک نوروتوکسین تولید می‌کند که باعث فلج شدن می‌شود و در آن ماهیچه‌های قربانی در اسپاسم‌های غیر قابل کنترل سفت می‌شوند.
این مار در جنگل‌های دشت تایلند، کامبوج، مالزی، سنگاپور و غرب اندونزی در بستر برگ‌ها پنهان می‌شود و مار‌های دیگر و همچنین مارمولک ها، پرندگان و قورباغه‌ها را شکار می‌کند. سم قدرتمند آن را به یکی از خطرناک‌ترین مار‌های آسیای جنوب شرقی تبدیل می‌کند، اگرچه تهاجمی نیست و تلفات انسانی از جانب آن نادر است.
افعی جعفری (Echis carinatus) با زیرگونه‌هایی در شمال آفریقا، خاورمیانه، افغانستان، پاکستان، هند و سریلانکا، معمولاً در شب شکار می‌کند و مارمولک‌ها و وزغ‌ها و گاهی اوقات بچه پرندگان را ترجیح می‌دهد. حالت دفاعی آن شکل حلقه ۸ است و با قدرت و سرعت بالایی نیش می‌زند. در حالی که به ندرت برای انسان کشنده است، اما یکی از خطرناک‌ترین مار‌های جهان است، زیرا سمی بسیار قوی تولید می‌کند، اغلب در مناطق کشت شده یافت می‌شود و خلق و خوی بسیار تهاجمی دارد.
در هند، افعی راسل (Daboia russelii) گونه‌ای است که مسئول اکثر مار گزیدگی‌های کشنده است. این افعی یکی از کشنده‌ترین افعی‌ها در جهان است که اکثر قربانیان آن در اثر نارسایی کلیه می‌میرند.. این جوندگان شب خوار در طول روز زیر نور آفتاب می‌نشینند، اما اغلب در شالیزار‌ها و مزارع برنج پنهان می‌شوند و برای کشاورزان خطرناک هستند.
مارها می‌توانند زرد، خرمایی، سفید یا قهوه‌ای باشند، با بیضی‌های قهوه‌ای تیره که در حلقه‌های سیاه و کرم مشخص شده اند. آن‌ها هنگامی که تهدید شوند سریع حرکت می‌کنند، به شکل s در میآیند و قبل از نیش زدن صدای خش خش بلندی را منتشر می‌کنند.
کارایت نواری (Bungarus fasciatus) از نژاد مار کبری است که در جنوب و جنوب شرق آسیا و جنوب چین زندگی می‌کند. دارای یک برآمدگی مشخص و نوار‌های متناوب سیاه و سفید یا زرد مایل به کرم است. کارایت نواری که بیشتر در شب فعال است، از سایر مارها و تخم‌های آن‌ها تغذیه می‌کند و ممکن است ماهی، قورباغه هم بخورد. سم آن باعث فلج عضلانی می‌شود و خطر بزرگ زمانی رخ می‌دهد که این فلج بر دیافراگم تأثیر بگذارد و در تنفس اختلال ایجاد کند.
در زبان اسپانیایی، fer de lance (Bothrops asper) با نام barba amarilla یا چانه زرد شناخته می‌شود. در غیر این صورت، از این افعی قهوه‌ای خاکستری با نقش‌های الماسی با نام فرانسوی اش یاد می‌شود که به معنای سر نیزه است. سم آن که در جنگل‌های استوایی دشت و زمین‌های کشاورزی آمریکای مرکزی و جنوبی یافت می‌شود، باعث تورم شدید و نکروز بافتی می‌شود و در صورت عدم درمان سریع قربانی، آن را به یکی از کشنده‌ترین مارها در منطقه تبدیل می‌کند. کشتن اپوسوم ها، قورباغه‌ها و همچنین آفات محصولات زراعی مانند موش و خرگوش، آن را برای کشاورزان مفید می‌کند.
مار دریایی زیتونی (Aipysurus laevis) که به دلیل رنگ مایل به سبزش اینگونه نامگذاری شده است، در امتداد سواحل شمالی استرالیا، همراه با گینه نو و جزایر مجاور زندگی می‌کند. در صخره‌های مرجانی کم عمق، با شکار ماهی، میگو و خرچنگ زندگی می‌کند. اگرچه این مار دریایی هر ۳۰ دقیقه تا دو ساعت یک بار برای نفس کشیدن به بالای آب می‌آید، اما تمام عمر خود را زیر آب می‌گذراند و شب‌ها شکار می‌کند.
بزرگترین خطر برای انسان زمانی اتفاق می‌افتد که ماهیگیران به طور ناخواسته آن‌ها را در تور‌های خود می‌گیرند و باعث واکنش تهاجمی می‌شوند. اما در زیر آب، این مار‌های دریایی با کنجکاوی به غواصان نزدیک می‌شوند. یک مطالعه اخیر به این نتیجه رسید که مارها گاهی اوقات غواصان را با شرکای جنسی اشتباه می‌گیرند و در یک مراسم نامزدی اشتبا‌ها دور آن‌ها حلقه می‌زنند. در این زمان خاص غواص باید آرام بماند تا مار را تحریک نکند که با سم قوی خود از او پذیرایی کند.
دهان پنبه‌ای (Agkistrodon piscivorus) نام خود را از قسمت داخلی سفید رنگ دهان خود گرفته است که در صورت تهدید به طور شگفت انگیزی باز می‌شود. این افعی که به عنوان ماکاسین آبی نیز شناخته می‌شود، یک افعی نیمه آبزی است که در جنوب شرقی ایالات متحده یافت می‌شود و لاک پشت ها، ماهی‌ها و پستانداران کوچک را شکار می‌کند.
در حالی که سم آن قدرتمند است، اما دهان پنبه‌ای به طور طبیعی تهاجمی نیست. با این حال، در دفاع از خود به انسان نیش می‌زند. شناسایی دهان‌های پنبه‌ای می‌تواند دشوار باشد، زیرا الگوی نوار‌های روشن‌تر و تیره‌تر بدن آن‌ها اغلب شبیه مار‌های آبی بی‌ضرر است.
مار مرجانی شرقی (Micrurus fulvius) سمی‌ترین مار مرجانی در ایالات متحده است، اگرچه ممکن است در ابتدا اینطور به نظر نرسد، زیرا نیش آن باعث درد یا تورم زیادی نمی‌شود. با این حال، این سم حاوی یک آنزیم عصبی قوی است که بر گفتار و بینایی فرد تأثیر می‌گذارد. خوشبختانه بیشتر گزش‌ها برای انسان کشنده نیستند. آن‌ها موجوداتی منزوی هستند که در جنگل‌ها و تالاب‌های باتلاقی زندگی می‌کنند و از مارمولک ها، قورباغه‌ها و سایر مار‌های کوچک تغذیه می‌کنند.
افعی مرگ (Acanthophis antarcticus) در انواع اکوسیستم‌ها در مناطق وسیعی از استرالیا از جمله جنگل‌های بارانی، جنگل‌ها و علفزار‌ها زندگی می‌کند. زیر ماسه سست، برگ‌ها یا بوته‌های کم ارتفاع پنهان می‌شود و منتظر می‌ماند تا شکار ظاهر شود. افعی مرگ با حلقه زدن، نوک دمش را نزدیک سر می‌برد و آن را مانند کرم می‌چرخاند تا قورباغه‌ها، مارمولک‌ها، پرندگان و پستانداران کوچک را شکار کند.
بدن آن خاکستری تا قهوه‌ای مایل به قرمز با نوار‌های ضربدری تیره‌تر و دندان‌های نیش بلند است. تهدید انسان از جانب افعی مرگ نادر است، اما همانطور که از نام آن پیداست، اگر به موقع درمان نشود، زهر نیش می‌تواند کشنده باشد.
مار بوش (Lachesis Muta) در جنگل‌های شمال غربی آمریکای جنوبی از جمله بخش‌هایی از کلمبیا، ونزوئلا، برزیل، پرو، اکوادور و بولیوی زندگی می‌کند و بزرگترین مار سمی در نیمکره غربی است. این افعی روز‌ها یا حتی هفته‌ها در یک زمان منتظر طعمه خود می‌ماند، اما پس از یافتن هدف مورد نظر، مار به سرعت نیش می‌زند و تنها در یک بار نیش زدن مقدار زیادی سم آزاد می‌کند.
مار قهوه‌ای شرقی (Pseudonaja textilis) یکی از اعضای خانواده مار‌های الاپید است که جلوی فک آن نیش دارد. پوست این مار در سایه‌های مختلف قهوه‌ای با زیریِ کرمی و خالدار است و در شرق استرالیا و جنوب پاپوآ گینه نو یافت می‌شود. حالت دفاعی آن به شکل "s" است. پس از نیش زدن، دور قربانی خود می‌پیچد. زهر آن یک نوروتوکسین قوی است که منجر به خونریزی، فلج، نارسایی تنفسی و ایست قلبی می‌شود. عموماً تنها است، روز‌ها شکار و در شب استراحت می‌کند.
شاه کبرا (Ophiophagus hannah) بزرگترین مار سمی در جهان است که در شمال هند و جنوب چین و شبه جزیره مالایی، اندونزی و فیلیپین یافت می‌شود. این مار تهاجمی دارای دندان‌های نیش بلند ترسناکی است که برای فلج کردن طعمه یک سم بسیار قوی آزاد می‌کند و تنفس را مختل می‌کند.
شاه مار کبری در مناطقی در کنار جویبار‌های جنگلی و حرا، یا در مناطق کشاورزی و در میان درختان ساکن است. رژیم غذایی ترجیحی آن سایر مارها و گاهی جوندگان است. صدای خش خش و ناله آهسته آن می‌تواند مانند غرغر سگ به نظر برسد، اما علیرغم داشتن شهرت هولناک، نسنبت به انسان تهاجمی نیست مگر اینکه تهدید شود.
پشت الماس شرقی (Crotalus adamanteus) یکی از ۳۲ گونه مار زنگی و سمی‌ترین در آمریکای شمالی است. این مار در نواحی پست ساحلی کارولینا تا کلید فلوریدا و از غرب تا لوئیزیانا ساکن است. این مار در کمین خرگوش ها، پرندگان، سنجاب‌ها و جوندگان کوچک است و با کنترل جمعیت جوندگان، خدمات مهمی برای اکوسیستم انجام می‌دهد.
هنگامی که تهدید می‌شود، به نشانه هشدار، دم خود را می‌پیچد و به صدا در می‌آورد. این مار می‌تواند تا دو سوم طول بدن خود نیش بزند و هموتوکسینی را تزریق کند که گلبول‌های قرمز خون را از بین می‌برد و به بافت‌ها آسیب می‌رساند.
سر مسی (Agkistrodon contortrix) یک افعی بزرگ است که در شرق و جنوب ایالات متحده یافت می‌شود. پنج زیرگونه آن دارای زیستگاه‌های متنوعی از جنگل‌ها تا تالاب‌ها هستند، اما در مناطق متراکم سکونت انسان از جمله حومه شهر زندگی می‌کند، که خطر گزیدگی افراد را افزایش می‌دهد، اگرچه نیش سر مسی به ندرت برای انسان کشنده است.
سر مسی از بوته‌ها یا درختان بالا می‌رود تا جوندگان، پرندگان کوچک، مارمولک‌ها و قورباغه‌ها را شکار کند. سر مسی شنا هم می‌کند. سر مسی‌ها در طول زمستان به خواب زمستانی می‌روند، اما در روز‌های گرمتر بیرون میآیند.
مار دریایی منقاری (Hydrophis Schistosus) که به خاطر بینی منقار مانندش نامگذاری شده است، سمی را چندین برابر قوی‌تر از مار کبری آزاد می‌کند و مسئول اکثر گزش‌های مار‌های دریایی است، اگرچه به ندرت به انسان حمله می‌کند. برای شکار گربه ماهی و میگو با استفاده از حس بویایی و لامسه خود تا عمق ۱۰۰ متری در آب‌های ساحلی و همچنین حرا، مصب‌ها و رودخانه‌ها شنا می‌کند. در حالی که این مار دریایی تهاجمی شناخته شده است، اما اغلب به انسان حمله نمی‌کند. عمدتاً در آب‌های ساحلی جنوب آسیا، آسیای جنوب شرقی، استرالیا و ماداگاسکار یافت می‌شود.
مار استیلتو (Atractaspis bibronii) یک مار قهوه‌ای تیره با زیر شکم سفید است که در سراسر مراتع و جنگل‌های جنوب و شرق آفریقا گسترده است. در کنار سرش نیش‌های بسیار بلندی مانند خنجر دارد تا طعمه هایش را شکار کند. این نیش‌های بلند به خوبی به مار کمک می‌کند، زیرا طعمه آن شامل پستانداران کوچک و مارمولک‌هایی است که در تپه‌های قدیمی زندگی می‌کنند.
مار ببر (Notechis scutatus) که به خاطر نوار‌های ببر مانندش نامگذاری شده است، در نهرها، رودخانه‌ها و تالاب‌ها در جنوب استرالیا و جزایر مجاور زندگی می‌کند. ماهی ها، قورباغه ها، مارمولک ها، پرندگان و پستانداران کوچک را شکار می‌کند و از لاشه حیوانات نیز تغذیه می‌کند. این مار ساکن زمین یک کوهنورد عالی است. اگرچه مار ببر فرار را به جنگیدن ترجیح می‌دهد، اما مانور‌های دفاعی مار ببر چشمگیر است: بلند می‌شود، با صدای بلند خش خش و بدن خود را باد می‌کند هشدار می‌دهد. اگر بیشتر احساس خطر کند نیش می‌زند و یک نوروتوکسین خطرناک آزاد می‌کند.
