یکی از اهداف اصلی قطر تا سال ۲۰۳۰ توسعه آموزش و مطالعه است، برنامهریزیهای بلندمدتی در این زمینه انجام شده است و نسل جوان این کشور نیروی اجرای این برنامههاست.
حجم عظیمی از کتاب در کتابخانهها و کتابفروشیهای این کشور موجود است، اما مسئولان و مردم این کشور نیز اخیرا ابتکاراتی را برای توسعهٔ فرهنگ کتابخوانی درپیش گرفتهاند.
یکی از این طرحها کارزار ملی مطالعه یا «قطر میخواند» است، هدف این طرح آن است که ابزاری برای تقویت ذهن در اختیار کودکان و نوجوانان بگذارد.
نادا بهزاد، که مسئولیت اجرای بخشی از این طرح را بهویژه برای کودکان دارد میگوید: «برنامهٔ مطالعه در خانه در طرح ما بسیار مهم است و بیش از ۱۱۰۰ کودک عضو آناند. ما هر ماه مضمون تازه و جذابی ارائه میکنیم و دو کتاب برای بچهها میفرستیم که انگلیسی و عربی یا دوزبانهاند، ما پیک شادی و داستان مصور هم با مضمون خاص هم داریم.»
این برنامه که اخیرا به جریان افتاده نتایج خوبی در پی داشته و مسئولان میگویند تعداد بچههایی که به مطالعه روی میآورند بیشتر شده نهتنها کودکان که تمامی افراد خانواده به نوعی در این طرح مشارکت دارند.
باشگاههای کتابخوانی در قطر محبوبیت پیدا کرده، و فضاهایی نظیر کافههای خاص در منطقهٔ پرل دوحه به پاتوق کتابخوانها تبدیل شدهاند. افراد در این باشگاهها با خواندن کتابهای متنوع تجربهٔ مطالعهشان را بسط میدهند و دنیاهای دیگر را کشف میکنند.
یکی از این باشگاهها «ملکههای مطالعه» نام دارد. تریسی جورج بنیانگزار این باشگاه در ابتدا برای جاافتادن در محل تازهٔ اقامتش آن را راهاندازی کرده است. اعضای این باشگاه که عاشق کتاباند هر ماه دورهم جمع میشوند تا دربارهٔ کتابی که مشترکا خواندهاند گفتگو کنند.
عایشه جاسم الکویری سال ۲۰۱۳ در قطر به دنبال ناشر میگشت تا کتاب خودش را چاپ کند، اما حالا خودش ناشری است که از نویسندگان بومی حمایت میکند. خانم الکویری انتشارات روزا را در سال ۲۰۱۷ تأسیس کرده و نخستین ناشر زن قطر به شمار میرود. او تا کنون بیش از ۲۰۰ کتاب عربی چاپ کرده و امیدوارست که این کار مشوق نویسندگان بومی باشد.
عایشه میگوید: «انتشارات روزا برای جوانان و مناسب با روحیه آنان راهاندازی شده تا کتابهای عربی را در کتابخانههای داخل و خارج غنا ببخشد. کار چاپ و نشر کتاب بسیار سخت است، اما ما کارمان را ادامه میدهیم، و هدفمان آن است که جهان نوشتههای قطریها را بخواند.»
اولین ناشر خصوصی قطر امیدوار است که با حمایت از نویسندگان بومی و ارائهٔ طیف وسیعی از کتب عربی، علاوه بر توسعهٔ کتابخوانی، بتواند به غنای فرهنگ ملی خود نیز بیفزاید.
فکر «پریان کتابرسان» در بریتانیا پدیدار شد و امروز بیش از ۱۷ هزار پری کتابرسان در ۱۰۰ کشور دنیا هست. آنان کسانی هستند با انگیزهٔ نیکوکاری و تسهیم شادی مطالعه، وقتشان را صرف هدیه کردن کتاب به دیگران میکنند.
جین بایابوردا کسی است که این ایده را به قطر آورده است. او میگوید: «ما روی هر کتاب برچسبی با این مضمون میزنیم که این کتاب را بردار و بخوان و بعد به نفر بعد برسان. بعد آن را کادو میکنیم و رویش مینویسیم «کتاب مجانی»، و برای مردم در اماکن عمومی میگذاریم. هدف کار ماجرا واقعا وصل کردن افراد بههم و تسهیم شوروشوقمان با دیگران است.»
امروز بیش از ۲۰ پری کتابرسان در دوحه هست که تا کنون بیش از ۵۰۰ کتاب را در گوشهوکنار شهر به علاقهمندان مطالعه هدیه کردهاند.
منبع: یورونیوز