با راه اندازی مرکز مبادله ارز و طلای ایران، ضمن بازنگری صورت گرفته در سرفصل‌های تخصیص ارز خدماتی، به منظور پاسخگویی به همه نیاز‌های واقعی ارزی از یک سو و جایگزینی روش‌های نظارت پسینی به جای نظارت پیشینی از سوی دیگر، سرفصل‌های مربوطه با رویکرد تسهیل مقررات توسعه یافتند.
مرکز مبادله ارز و طلای ایران از امروز (سه‌سنبه، ۲ اسفند) بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار فعالیت رسمی خود را در حوزه ارزی آغاز کرد.
مراسم رونمایی از مرکز مبادله ارز و طلای ایران با حضور «محمدرضا فرزین» رئیس کل بانک مرکزی، مدیران بانک مرکزی و اقتصاددانان و فعالان اقتصادی کشور برگزار و به طوری رسمی فعالیت مرکز مبادله ارز و طلای ایران از امروز (سه‌شنبه) بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار در حوزه معاملات ارزی (اسکناس و حواله) آغاز شد.
بر اساس گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، مرکز مبادله ارز و طلای ایران، دارای چندین تالار معاملاتی و عرضه ارز و طلا خواهد بود که در مرحله نخست تالار ارز خدماتی و تالار حواله مرکز مبادله ایران در آن گشایش شده و شروع فعالیت خواهد داشت.
ایجاد مرجعیت قیمت، افزایش حجم معاملات رسمی و سهولت دسترسی متقاضیان بازار ارز و طلا از مهمترین اهداف کلان مرکز مبادله ارز و طلای ایران است.
این مرکز، همچنین در راستای فعالیت خویش، ابزارسازی و نهادسازی در بازار‌های ارز و طلا و تقویت و بهینه‌سازی حداکثری زیرساخت‌های فناوری اطلاعات را دنبال خواهد کرد.
منابع لازم ارزی از محل صادرات شرکت‌های صنایع پتروشیمی، مس، معادن، فولاد، پالایش نفت، قیر و سایر صادرکنندگان در تالار حواله ارزی مرکز مبادله ارز و طلای ایران تامین و جهت فروش به واردکنندگان عرضه می‌شود.
همچنین تامین ارز بابت واردات دارو، لوازم و تجهیزات پزشکی و کالا‌های اساسی همچنان با نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان بر بستر سامانه نیما کماکان با قوت ادامه خواهد یافت.
با راه اندازی مرکز مبادله ارز و طلای ایران ضمن بازنگری صورت گرفته در سرفصل‌های تخصیص ارز خدماتی، به منظور پاسخگویی به همه نیاز‌های واقعی ارزی از یک سو و جایگزینی روش‌های نظارت پسینی به جای نظارت پیشینی از سوی دیگر، سرفصل‌های مربوطه با رویکرد تسهیل مقررات توسعه یافتند.
از مهمترین سرفصل‌های بازنگری شده ارز خدماتی در مقررات می‌توان به سرفصل‌های ارز درمانی، ارز دانشجویی، ارز ماموریت، ارز مسافرتی، ارز شرکت‌های هواپیمایی داخلی، ارز شرکت‌های ترانزیت زمینی و دریایی و سایر موارد اشاره داشت.
متقاضیان ارز خدماتی با مراجعه به مرکز مبادله ارز و طلای ایران به شرح زیر اقدام به دریافت نیاز واقعی ارزی خود در قالب اسکناس یا حواله ارز می‌کنند:
متقاضی بایستی به تارنمای مربوطه مراجعه و نیاز واقعی ارزی خود را ثبت و همچنین اسناد و مدارک مرتبط با هر سرفصل را در سامانه طراحی‌شده جهت بررسی دستگاه اجرایی ذیربط بارگذاری نماید.
اسناد و مدارک مربوطه توسط دستگاه اجرایی ذیربط ملاحظه و بررسی می‌گردد و متقاضی به بانک ملی ایران ارجاع داده می‌شود؛ متقاضیان پس از تایید پرداخت، جهت دریافت حجم ارزی اسکناس یا حواله تاییدشده به شعب منتخب بانک ملی ایران مراجعه می‌کنند و مراتب به طریق مقتضی به ایشان اطلاع‌رسانی می‌شود.
نرخ معاملات ارزی در مرکز مبادله ارز و طلای ایران در دو تالار نقد و حواله ارز بر مبنای منابع و مصارف ارزی کشور و بر اساس متغیر‌های بنیادی اقتصادی کشف و مبنای معاملات فیمابین قرار می‌گیرد.
توسعه تالار‌ها براساس نیاز‌های متنوع ارزی، توسعه ابزار‌های معاملاتی مبتنی بر ارز و طلا از جمله سلف و سواپ، مرجعیت نرخ به عنوان نرخ مرجع ارز و طلای کشور و توسعه ارتباطات منطقه‌ای و بین المللی با بازار‌های مالی و ارزی منطقه‌ای و جهانی، از مهمترین برنامه‌های آتی مرکز مبادله ارز و طلای ایران است.
محمدرضا فرزین رییس کل بانک مرکزی در مراسم رونمایی از مرکز مبادله ارز و طلای ایران، در تشریح سیاست‌های جدید ارزی اعلام کرد: یکی از برنامه هایمان راه اندازی این مرکز بود که کمی با تاخیر انجام شد دلیل انهم بحث‌های نرم افزاری بود، می‌خواستیم کار را با قدرت شروع کنیم.
وی‌درباره وضعیت بازار ارز گفت: در سال‌های قبل بخش عمده‌ای از ارز حواله‌ای در نیما عرضه میشد و این سیاست ادامه داشت و در ۵۰ روزی که من مسوولیت بانک را گرفتم بیش از ۶.۵ میلیارد دلار ارز به واردات کالا اختصاص دادیم؛ ۴۰ درصد بیشتر از سال قبل است؛ در نیما نیز نرخ ارز تخصیص داده شده ۱۷ درصد بیشتر شد، ولی اثرات را در کالا نمی‌بینیم و نرخ‌ها بیشتر از ۱۷ درصد افزایش یافتند.
وی گفت: نرخ الان بازار به دلیل انتظارات تورمی و عوامل مختلفی افزایش دایمی داشته است که بیشتر از سایت‌هایی با اهداف خاص دامن می‌گیرد؛ باید جایی را درست می‌کردیم که جایگزین بازار ازاد شود؛ به همین دلیل مرکز مبادله را راه اندازی کردیم.
رییس کل بانک مرکزی فرایند تعیین قیمت در مرکز مبادله را بصورت کشف قیمت روزانه دانست و گفت: از لحاظ منابع ارزی و تراز تجاری وضعیت خیلی خوبی داریم، ولی چیزی که بازار را به هم‌ریخته تورم انتظاری است که کنترلش برای ما سخت است و ما باید از یک‌جایی آنرا کنترل کنیم.
وی با بیان اینکه نرخ براساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود؛ تصریح کرد: امروز رشد قابل توجهی در آمار ارز تخصیصی خواهیم‌داشت.
وی افزود: تمام نیاز‌های خدماتی را شناسایی کردیم و در سامانه مرکز مبادله ارز با نرخی که در همین بازار کشف می‌شود تامین خواهیم‌کرد که ارز مسافرتی و ماموریتی و ... شامل آن خواهد شد. تلاش می‌کنیم ارز مسافر را پشت گیت تحویل بدهیم؛ مدت زیادی روی این طرح کار کردیم و تلاش می‌کنیم با توجه به شب عید مشکلی برای مسافران پیش نیاید.
فرزین با بیان اینکه ابزار سلف ارزی را در این مرکز خواهیم داشت؛ تصریح کرد: بازار فردایی و عملیاتی که الان در بازار آزاد انجام می‌شود مورد تایید ما نیست، ولی در قالب ابزار سلف بصورت فردایی ارز را می‌توانیم بفروشیم؛ در بازار متشکل نیز معاملات ساعت ۳ بعداز ظهر به بعد با نرخ فردا محاسبه میشد. نرخ فردایی بازار آزاد جهت دهی‌های منفی در بازار و کسب و کار‌ها داشت که سعی داریم جلوی آنرا بگیریم.
رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه امیدواریم این کمک کند به ما تا انتظارات را مدیریت کنیم، ولی این فراتر از راه اندازی مرکز مبادله است و باید تمام بخش‌ها در مدیریت انتظارات اقتصادی با ما کمک کنند افزود: سال آینده منابع ارزی مان خیلی بهتر از امسال خواهد بود؛ اگر ارز آرام شود خواهیم‌توانست سایر شاخص‌های اقتصاد کلان هم آرام کنیم، ولی اول باید از ارز شروع کنیم.
وی افزود: مرکز مبادله ارز همین بازار آزاد ارز خواهد شد تا بانک مرکزی نیز مدیریت بازار را از این طریق انجام دهد؛ این مرکز نقطه‌ای است برای شروع‌حکمرانی جدید ارزی که از تمام نظرات نیز بهره‌مند خواهیم شد.
