سکسکه، صداهای غیرارادی هستند که در اثر اسپاسم دیافراگم ایجاد میشوند. دیافراگم یک ورقه عضلانی بزرگ است که در زیر ریهها قرار گرفته است که همراه با عضلات بین دندهای باعث تنفس ما میشود. اسپاسم عضلانی این ماهیچهها هوا را به داخل ریهها میمکد و استنشاق سریع آن باعث میشود ساختاری در داخل گلو (که اپی گلوت نامیده میشود) بسته شود. این بسته شدن شدید اپی گلوت باعث ایجاد صدای مشخصه «هیک» سکسکه میشود.
به طور کلی، سکسکه پس از چند دقیقه خود به خود برطرف میشود، اما سکسکههای طولانی مدت که برای روزها یا هفتهها طول میکشد ممکن است نشانه اختلالات زمینهای باشد. برخی داروها، از جمله داروهای صرع، میتوانند فرد را مستعد سکسکه کنند.
علائم سکسکه عبارتند از:
انقباض شدید یا اسپاسم دیافراگم که درست زیر استخوان سینه احساس میشود.
هوا به طور غیر ارادی به گلو مکیده میشود.
اپی گلوت بسته شده و صدای "هیک" تولید میکند.
فعالیت عضلانی دیافراگم توسط اعصاب کنترل میشود. سکسکه زمانی اتفاق میافتد که محرکهای خاصی اعصاب را تحریک میکنند تا دیافراگم را به اسپاسم بفرستند. معلوم نیست چرا این اتفاق میافتد.
اگر خیلی سریع غذا میخورید یا تحت استرس زیاد هستید، ممکن است به سکسکه ادامه دهید.
نوشیدن آب گازدار، جویدن آدامس و سیگار کشیدن همگی میتوانند باعث سکسکه ناشی از بلع هوا شوند.
سکسکه مزمن که بعد از ۴۸ ساعت از بین نمیرود، میتواند ناشی از یک بیماری جدی پزشکی مانند دیابت باشد.
سکسکه میتواند آزاردهنده باشد، به خصوص اگر به طور منظم به آن مبتلا شوید. اغلب اوقات، سکسکه ناشی از رفتارهای روزمره مانند سریع غذا خوردن یا نوشیدن الکل است و معمولاً در عرض چند دقیقه تا چند ساعت خود به خود از بین میرود.
اما در برخی موارد، سکسکه میتواند بسیار بیشتر طول بکشد (بیش از دو روز) و ممکن است نشانهای از یک مشکل اساسی مانند رفلکس اسید یا آسیب به سیستم عصبی مرکزی باشد که ممکن است نیاز به درمان پزشکی داشته باشد.
هیچ روش خاصی وجود ندارد که بتواند سکسکه را متوقف کند. در واقع، طولانیترین دوره شناخته شده و ثبت شده سکسکه ۶۸ سال به طول انجامید. با این حال، اگر سکسکه شما بیش از دو روز ادامه داشته باشد، برخی از داروهای بدون نسخه یا تجویزی ممکن است کمک کنند.
در اینجا هفت دلیل وجود دارد که چرا ممکن است به سکسکه مبتلا شوید، چه کارهایی میتوانید انجام دهید تا سکسکه را متوقف کنید و چه زمانی باید در مورد آنها به پزشک مراجعه کنید.
تروی مدسن، استاد پزشکی اورژانس در دانشگاه یوتا، میگوید: «سکسکه ناشی از اسپاسم عضلات کنترل کننده تنفس است.»
به طور خاص، دیافراگم، عضله بزرگ در پایه ریهها و ماهیچههای قفسه سینه میتوانند ناگهان دچار اسپاسم شوند. مدسن میگوید: «این شبیه اسپاسم عضلانی است که ممکن است در ماهیچه ساق پا احساس کنید.»
هنگامی که این ماهیچهها اسپاسم میکنند، باعث میشود که به سرعت نفس بکشید و گلویتان برای مدت کوتاهی بسته شود و به صدای «هیک» سکسکه منجر شود.
خوردن بیش از حد یا خیلی سریع
خوردن بیش از حد یا خیلی سریع میتواند باعث شود معده شما بیش از اندازه طبیعی خود بزرگ شود.
مدسن میگوید، همانطور که معده شما منبسط میشود، میتواند دیافراگم شما را که در بالای شکم شما قرار دارد فشار دهد یا تحریک کند. سپس منجر به اسپاسم یا انقباض شدید دیافراگم میشود که باعث سکسکه میشود.
اگر به دلیل پرخوری سکسکه دارید، ممکن است لازم باشد صبر کنید تا غذا هضم شود تا احساس بهتری داشته باشید. اما در این بین، میتوانید برای کمک به تخلیه سریع معده خود قدم بزنید. همچنین مطمئن شوید که دراز نکشید، زیرا این کار میتواند تخلیه معده را کند کند.
بلعیدن هوا
معده شما میتواند در اثر بلع هوا منبسط شود که به دیافراگم فشار میآورد و باعث سکسکه میشود. این اتفاق میتواند به چندین روش مختلف رخ دهد، از جمله:
آدامس جویدن: حتی اگر متوجه نباشید، ممکن است هنگام جویدن آدامس هوا را ببلعید، به خصوص اگر هنگام جویدن دهان خود را باز کنید.
نوشیدنیهای گازدار: بلعیدن حبابهای دی اکسید کربن در نوشیدنیهایی مانند نوشابههای گازدار و سلتزر میتواند معده شما را پر از گاز کرده و باعث آروغ یا سکسکه شود.
سیگار کشیدن: افرادی که سیگار میکشند دائما هوا را میبلعند که ممکن است باعث سکسکه شود.
تند غذا خوردن: سریع غذا خوردن میزان هوایی را که میبلعید افزایش میدهد.
اگر بیش از حد هوا بلعیده اید، آروغ زدن ممکن است به آزاد شدن مقداری از آن کمک کند، اما باید تا زمان فروکش کردن سکسکه، جویدن آدامس، نوشیدن نوشابه یا سیگار کشیدن را متوقف کنید.
رفلاکس اسید
رفلاکس اسید وضعیتی است که زمانی اتفاق میافتد که اسید معده به سمت گلو یا مری شما سرازیر شود. بسیاری از موارد میتوانند باعث رفلاکس اسید شوند از جمله:
خوردن غذاهای تند یا سرخ شده
مصرف الکل یا قهوه
آخر شب غذا خوردن
مدسن میگوید: «ریفلاکس میتواند باعث سکسکه شود، زیرا مری از کنار دیافراگم عبور میکند و تحریک در این ناحیه میتواند منجر به اسپاسم این عضله بزرگ شود.»
برای متوقف کردن یک دوره سکسکه مرتبط با رفلاکس، ممکن است مصرف داروهای ضد اسید مانند Tums یا Pepcid به شما کمک کند.
نوشیدن بیش از حد الکل
دو دلیل اصلی وجود دارد که نوشیدن الکل میتواند باعث سکسکه شود:
الکل بسیار اسیدی است و میتواند پوشش داخلی معده و مری را تحریک کند که میتواند باعث سکسکه شود. چاکرابورتی میگوید، همچنین میتواند باعث رفلاکس اسید شود که اثر تحریککنندهای مشابهی دارد.
درست مانند زمانی که نوشابه مینوشید، نوشیدن الکل هم باعث میشود که دی اکسید کربن معده شما را منبسط کند و منجر به سکسکه شود.
کاهش نوشیدن یا پرهیز از نوشیدنیهای گازدار ممکن است به شما کمک کند تا از سکسکه جلوگیری کنید.
بارداری
کودک در حال رشد ممکن است به دیافراگم فشار وارد کند که میتواند باعث سکسکه شود. رفلاکس اسید نیز یک عارضه جانبی شایع بارداری است و به عنوان محرک سکسکه شناخته شده است.
در مورد رشد جنین کار زیادی نمیتوانید انجام دهید، اما راههایی برای مدیریت سکسکههای مرتبط با سوزش سر دل در دوران بارداری وجود دارد، مانند پرهیز از غذاهای محرک، خوردن وعدههای غذایی کوچکتر، و خنثی کردن اسید معده با مقداری شیر یا ماست.
استرس
مدسن میگوید: «مشخص نیست که استرس چگونه باعث سکسکه میشود، اما چند نظریه در مورد چگونگی وقوع آن وجود دارد.»
بلعیدن تصادفی هوا: مدسن میگوید: «زمانی که استرس داریم، اغلب بازدم بیش از حد میکنیم و ممکن است مقداری از آن هوا به جای وارد شدن به ریهها، وارد معده ما شود. هنگامی که این اتفاق میافتد، معده شما منبسط میشود و منجر به سکسکه میشود.
اختلال در سیستم عصبی: زمانی که احساس استرس یا اضطراب میکنید، این احساس میتواند مسیرهای عصبی بین مغز و دیافراگم شما را مختل کند و باعث سکسکه شود.
اگر سکسکه میکنید و احساس استرس میکنید، چندین روش آرامشبخشی وجود دارد که میتوانید امتحان کنید، مانند تمرینات تنفسی و مدیتیشن.
آسیب به سیستم عصبی مرکزی
آلیسون کرنی، MRCP، پزشک مراقبتهای تسکینی در بیمارستان رویال بریزبن و زنان استرالیا میگوید: «اگر سکسکهتان طولانیتر طول بکشد، ممکن است نشانهای از آسیب اساسی یا غیرطبیعی رفلاکس سکسکه باشد.»
سکسکههای طولانی مدت نادر هستند و به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
سکسکههای مداوم که بیش از ۴۸ ساعت طول میکشد.
سکسکه غیرقابل درمان که بیش از یک ماه طول میکشد.
کرنی میگوید: «سکسکههای طولانیمدت ممکن است نشانهای از آسیب به مغز یا سیستم عصبی مرکزی باشد. این به این دلیل است که شما چندین اعصاب دارید که اطلاعات را بین مغز و قسمت فوقانی شکم منتقل میکنند، از جمله دیافراگم.»
کرنی میگوید: «این بدان معناست که بخشهایی از مغز وجود دارد که در صورت آسیب تومور یا سکته مغزی، میتواند باعث سکسکه شود.»
رفلکس سکسکه طبیعی شما همچنین میتواند توسط شرایط آسیب رسان عصبی مانند موارد زیر ایجاد شود:
آسیب تروماتیک مغز
اسکلروز چندگانه
مننژیت
دیابت
آنسفالیت
هیچ راه مطمئنی برای خلاص شدن از سکسکه وجود ندارد و معمولاً آنها خود به خود برطرف میشوند. با این حال، میتوانید درمانهای خانگی ثابتنشده مختلفی مانند نوشیدن سریع آب، حبس کردن نفس یا تنفس در کیسه کاغذی را امتحان کنید.
Hanan Tanuos، MD، FAAP، مدیر مراقبتهای اولیه کودکان در دانشکده پزشکی راتگرز نیوجرسی، میگوید: «هیچ مطالعه بزرگی در مورد اثربخشی درمانهای خانگی وجود ندارد، اما آنها به طور کلی بی ضرر هستند.»
چاکرابورتی میگوید: «اگر سکسکه شما نشانه یک بیماری جدی است، درمان سکسکه به معنای درمان هر بیماری زمینهای است.»
اگر سکسکههای مداوم یا غیرقابل درمان دارید، وقت آن است که با تجویز پزشک داروهای زیر را امتحان کنید:
متوکلوپرامید: یک داروی بدون نسخه برای مشکلات معده و مری
کلرپرومازین: یک داروی تجویزی تایید شده برای سکسکه
دکتر کارن دبلیو لین، پروفسور دپارتمان پزشکی خانواده و سلامت جامعه در دانشکده پزشکی رابرت وود جانسون، میگوید اگر سکسکههای شما بیش از ۴۸ ساعت متوالی طول بکشد، بهتر است برای ارزیابی به پزشک خود مراجعه کنید.
به گفته چاکرابورتی، انواع شرایط پزشکی نیز ممکن است باعث سکسکه طولانی مدت شوند که عبارتند از:
اختلالات سیستم عصبی مانند سکته مغزی، ضربه مغزی یا تومور مغزی
مشکلات گوارشی مانند فتق هیاتال یا زخم روده
اختلالات تنفسی مانند پنومونی، برونشیت یا آسم
شرایط قلبی عروقی مانند التهاب پریکارد، آنوریسم آئورت یا ایسکمی میوکارد
داروهایی مانند مواد مخدر، آرام بخش ها، استروئیدها و داروهای شیمی درمانی
مدسن میگوید: «سکسکه میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، اما به ندرت چیزی است که نیاز به مراجعه به اورژانس یا پزشک داشته باشد.»
در بیشتر موارد، آنها به دلیل یک مسئله روزمره مانند سریع غذا خوردن، احساس اضطراب یا بلع هوا ایجاد میشوند و سکسکه معمولاً در عرض چند دقیقه تا چند ساعت خود به خود از بین میروند.
مدسن میگوید: اگر سکسکه بیش از ۴۸ ساعت طول بکشد، بهتر است با پزشک خود صحبت کنید که ممکن است آزمایش یا درمان بیشتری را برای سکسکه شما در نظر بگیرد.
منبع: سلامت نیوز