امارات هم به آمریکا پشت می‌کند؟

«امارات هم مانند عربستان سابقاً از آمریکا خط می‌گرفت. امروز، اما ابوظبی در سیاست‌گذاری‌هایش منافع جمعی امارات را در نظر می‌گیرد. حال اگر این کار به معنای پشت کردن به آمریکاست، پس چنین بادا!»

به گزارش ایسنا، نشریه فوربس در مطلبی به فاصله‌گیری تدریجی امارات از واشنگتن و آینده احتمالی این رابطه پرداخته است: «گام اول را عربستان برداشت. شاید استقبال عربستان از جو بایدن در سفر سال گذشته‌اش به ریاض را «سرد» توصیف نکنیم، اما قطعا «گرم» هم نبود. بعد از آن بود که سعودی‌ها چین را برای میانجی‌گری با ایران انتخاب کردند. در مذاکرات میان تهران و ریاض هیچ‌یک از مقامات واشنگتن یا بروکسل حضور نداشتند.

به نظر می‌رسد نفر بعدی در لیست کشور‌هایی که به ایالات متحده پشت می‌کنند، امارات متحده عربی است. امارات را در همه‌جای دنیا با شهر دبی و «هواپیمایی اتحاد» می‌شناسند. این کشور هم مانند عربستان سابقاً از آمریکا خط می‌گرفت. امروز، اما ابوظبی در سیاست‌گذاری‌هایش منافع جمعی امارات را در نظر می‌گیرد. حال اگر این کار به معنای پشت کردن به آمریکاست، پس چنین بادا!

تابستان گذشته بود که بایدن از محمد بن زاید، رئیس کشور امارات دعوت کرد تا به واشنگتن سفر کند؛ سفری که هنوز رخ نداده و با توجه به اختلافات دو کشور در دولت بایدن، به نظر نمی‌رسد اتفاق بیفتد.

دکتر تئودور کاراسیک، مشاور ارشد اندیشکده «تحلیل کشور‌های خلیج فارس» در واشنگتن می‌گوید: به نظر نمی‌رسد رئیس امارات به آمریکا سفر کند، خصوصا که تنش‌ها میان دو کشور تشدید شده و این تا حدی از گسترش روابط امارات با روسیه و چین ناشی می‌شود. اماراتی‌ها یک چشم‌انداز بخصوص دارند که نمایان‌گر جهان‌بینی آن‌هاست و به کشور‌های شرقی نزدیکتر است تا غربی‌ها. امارات نگاه متفاوتی به مسائل سیاسی دارد که صبوری از ویژگی‌های آن است، نه کامروایی سریع. آن‌ها صبر می‌کنند تا ببیند چه می‌شود، چون سیاست‌های اروپا و آمریکا دائما در حال تغییر است. اما به‌هرحال غرب دیگر الگو و شاخص نیست.

نفوذ آمریکا در معرض آزمون

امروز نفوذ آمریکا بر شرکایش در منطقه در معرض آزمون قرار دارد. کشور‌های در حال توسعه باید ناتوانی ایالات متحده در اعمال تحریم‌هایش علیه روسیه را به عنوان یک شاخص کلیدی در نظر بگیرند. به طور کلی امارات نمونه دیگری از «فاصله‌گیری» از رهبری غرب است.

در ماه‌های گذشته موج عظیمی از مقامات ارشد آمریکا، انگلیس و اتحادیه اروپا به ابوظبی سفر کردند تا این کشور را با تحریم‌ها علیه روسیه همراه کنند. صادرات قطعات الکترونیکی امارات به روسیه در یک سال گذشته هفت برابر شده است. صادرات ریزتراشه‌های این کشور به مسکو در ۲۰۲۲ ننسبت به سال قبلش ۱۵ برابر بیشتر بود و در سال گذشته امارات ۱۵۸ پهپاد به روسیه فروخت. همه موارد فوق‌الذکر در تحریم‌های آمریکا علیه روسیه ممنوع اعلام شده‌اند.

واشنگتن صراحتا بیان کرده که اعمال و اجرای این تحریم‌ها ضروری است. متیو اکسلرود، دستیار وزیر بازرگانی آمریکا در امور صادرات ماه گذشته میلادی گفت: کسانی که سعی کنند با دور زدن تحریم‌های ما ماشین جنگ روسیه را تقویت کنند، باید پاسخگو باشند.

مات اولسن، معاون دبیرکل شورای امنیت آمریکا نیز گفت: از آغاز حمله بی‌دلیل روسیه به اوکراین، اولویت وزارت دادگستری این بوده که قوانین صادرات و واردات آمریکا را اجرا کرده و با آن‌ها که قوانین را دور می‌زنند، مقابله کند.

کریستیان کوآتس، استادیار خاورمیانه در دانشگاه رایس می‌گوید: مقامات امارات به‌خوبی آگاهند که ممکن است برای پیروی از تحریم‌های غرب علیه روسیه، تحت فشار قرار گیرند. آن‌ها احتمالا سعی خواهند کرد تا با هریک از کشور‌های غربی به طور مجزا وارد مذاکره شوند تا فشار فوق‌الذکر از سوی تمامی آن‌ها اعمال نشود.

او می‌گوید: غرب از نقش امارات در حمایت از کسب‌وکار‌ها و سرمایه‌های روسیه در برابر تحریم‌ها کلافه شده است، اما همزمان می‌داند که نه عربستان در برابر فشار‌ها سر فرود می‌آورد و نه امارات. همه دارند به نُرم جدیدی می‌رسند که روابط در آن بیش از همیشه «غیرمتعهدانه» است.

اما امارات تنها کشوری نیست که در دور زدن تحریم‌ها به روسیه کمک می‌کند. آمریکا پیش از این از ترکیه، چین و برخی کشور‌های آسیای میانه هم گلایه کرده که از آغاز حمله روسیه به اوکراین، روابط خود را با مسکو افزایش داده‌اند. عربستان سوخت روسیه را وارد کرده و سوخت خود را به اروپا می‌فروشد، زیرا اروپا محدودیت‌هایی بر خرید سوخت از روسیه وضع کرده است. هند هم مانند همیشه بی‌طرف مانده است. اما ورای عربستان که با روی کار آمدن بایدن روابطش با واشنگتن افول کرد، امارات کشور مورد علاقه آمریکاست. این کشور یکی از خریداران بزرگ تسلیحات آمریکایی و شریک سابق واشنگتن در جنگ افغانستان است که حالا شکست خورده است. این شکست هم به باور بسیاری از قانون‌گذاران آمریکا، یکی از عواملی است که باعث شده امارات از واشنگتن روی بگرداند.

تحریم ابوظبی؟

گفتگو‌های جسته‌وگریخته من با دیپلمات‌های سابق و مقامات دولتی در کنگره آمریکا و وزارت خارجه نشان می‌دهد که تحریم دیگر کشورها، از جمله امارات، یکی از گزینه‌های روی میز واشنگتن است. اما به نظر نمی‌رسد که این اتفاق واقعا بیفتد. از سوی دیگر، اگز واشنگتن واقعا امارات را تحریم کند، ابوظبی به سادگی آن را نادیده خواهد گرفت.

تا همینجا هم وزارت خزانه‌داری آمریکا چند شرکت اماراتی را به دلیل «عملکرد ضعیف در اعمال تحریم‌ها» تحریم کرده است.

متیو لویت، عضو ارشد اندیشکده‌ای در واشنگتن می‌گوید: امارات و دیگر کشور‌های خلیج فارس خود را با واقعیت جهان امروز که چندقطبی است، وفق می‌دهند. آن‌ها آمریکا را به عنوان شریک امنیتی خود ترجیح می‌دهند، اما می‌خواهند با چین و روسیه هم رابطه نزدیکی داشته باشند و این از نظرشان با مورد اول در تضاد نیست.

با این حال، آمریکا وعده داده که در تحریم روسیه جدی است. اگر چنین است، پس واشنگتن باید با امارات به شکل جدی برخورد کند. اما واقعیت‌های صحنه تا چه حد اجازه این جدیت را می‌دهند؟

امارات ششمین واردکننده محصولات آمریکا در جهان و بزرگترین واردکننده در خاورمیانه است. سطح تبادلات مالی ابوظبی و واشنگتن در اندازه‌ای نیست که بتوان آن را نادیده گرفت. از سوی دیگر، واشنگتن باید در نظر داشته باشد که هرنوع اقدام تنبیهی که برای امارات در نظر می‌گیرد، باید در ابوظبی «منطقی» به نظر برسد. در غیراینصورت «زورگویی» قلمداد می‌شود و این برای روابط آمریکا با کشور‌هایی مانند قطر، نیجریه، برزیل و مکزیک هم مطلوب نیست.»