فرارو- ایدز (سندرم نقص ایمنی اکتسابی) مرحله پیشرفته عفونت با ویروس HIV است که منجر به ضعف سیستم ایمنی بدن می‌شود. این بیماری باعث کاهش توانایی بدن در مقابله با عفونت‌ها و سرطان‌ها می‌شود.
به گزارش فرارو، ویروس HIV به سلول‌های سیستم ایمنی (مانند لنفوسیت‌ها) حمله کرده و آن‌ها را نابود می‌کند، در نتیجه فرد مبتلا به انواع عفونت‌های فرصت‌طلب و برخی سرطان‌ها آسیب‌پذیر می‌شود.
علائم شایع
- ابتدایی: عفونت اولیه ممکن است بدون علامت باشد.
- پیشرفته:
- خستگی مفرط
- کاهش وزن بدون دلیل
- تعریق شبانه
- تب‌های مکرر
- تورم گره‌های لنفاوی
- عفونت‌های مکرر تنفسی، پوستی و دستگاه گوارش
- زخم‌های دهانی
- اسهال مداوم
- تغییرات ناحیه تناسلی
علل
عامل اصلی، ویروس HIV است که سلول‌های ایمنی را آلوده و تخریب می‌کند.
عوامل تشدیدکننده خطر
- تماس جنسی با افراد آلوده
- بی‌بندوباری جنسی
- استفاده از سوزن‌های آلوده برای تزریق مواد مخدر
- دریافت خون یا فرآورده‌های خونی آلوده (امروزه بسیار نادر است)
- تماس شغلی با خون یا مایعات بدن افراد آلوده (برای کارکنان بیمارستان‌ها و آزمایشگاه‌ها)
نکته
تماس‌های عادی غیرجنسی (مانند دست دادن یا استفاده از وسایل مشترک) باعث انتقال ایدز نمی‌شود.
پیشگیری
- خودداری از روابط جنسی پرخطر و استفاده از کاندوم
- عدم استفاده از سوزن‌های آلوده یا اشتراکی
- اطمینان از استریل بودن خون و فرآورده‌های خونی
- مشاوره و آموزش به افراد در معرض خطر
عواقب مورد انتظار
- ایدز بیماری‌ای غیرقابل درمان است، اما با تشخیص و درمان به‌موقع می‌توان پیشرفت بیماری را کند کرد.
- فاصله زمانی بین آلودگی به ویروس و بروز علائم ایدز ممکن است سال‌ها طول بکشد.
- میانگین بقای بیماران پس از تشخیص، متغیر است و به مراقبت و درمان بستگی دارد.
عوارض احتمالی
- عفونت‌های شدید در دستگاه‌های مختلف بدن
- برخی انواع سرطان (مانند سارکوم کاپوزی)
- کاهش وزن شدید و سوءتغذیه
- مرگ در صورت عدم درمان مناسب
درمان
اصول کلی
- انجام آزمایش‌های خون برای تشخیص آلودگی به HIV
- بررسی وجود سایر بیماری‌های آمیزشی و عفونت‌های همراه مانند سل
- روان‌درمانی و مشاوره برای کاهش اضطراب و افسردگی
- استفاده از برنامه‌های تحقیقاتی برای دسترسی به درمان‌های جدید
داروها
- داروهای ضدویروسی ترکیبی (ART) شامل:
- مهارکننده‌های ترانس‌کریپتاز معکوس (مثل زیدوودین)
- مهارکننده‌های پروتئاز
- داروهای جدیدتر برای تقویت سیستم ایمنی و مهار ویروس
- درمان پیشگیری از عفونت‌های فرصت‌طلب با آنتی‌بیوتیک‌ها
- داروهایی برای کاهش انتقال ویروس از مادر به نوزاد در دوران بارداری
فعالیت و سبک زندگی
- فعالیت بدنی منظم برای حفظ سلامت عمومی
- استراحت کافی
- پرهیز از تماس با افراد مبتلا به عفونت‌های مسری
رژیم غذایی
- تغذیه سالم و مناسب برای جلوگیری از سوءتغذیه
- پرهیز از مصرف مواد غذایی آلوده (مانند تخم‌مرغ خام یا شیر غیرپاستوریزه)
- حفظ وزن مناسب
مراجعه به پزشک
- در صورت بروز علائم ایدز یا علائم عفونت‌های جدید (مانند تب، سرفه یا اسهال)
- در صورت مشاهده علائم غیرقابل توضیح
- برای پیگیری درمان و مدیریت عوارض جانبی داروها
نتیجه‌گیری
ایدز بیماری‌ای است که به مراقبت‌های ویژه و آگاهی بالا نیاز دارد. پیشگیری و درمان به‌موقع می‌تواند کیفیت زندگی فرد مبتلا را بهبود بخشد و خطر انتقال را کاهش دهد.
