عفونتهای دستگاه ادراری در کودکان نسبتا شایع است، اما معمولا جدی نیست. این عفونتها اغلب به طور موثر با آنتی بیوتیک درمان میشوند.
بچهها در چند سال اول زندگی خود ممکن است بسیار بیمار شوند. سرماخوردگی و سایر عفونتهای تنفسی در بین کودکان شایع میباشد؛ اما کودکان نیز ممکن است به عفونتهای دستگاه ادراری (UTIs) مبتلا شوند. حداکثر ۸ درصد از دختران و ۲ درصد از پسران تا سن ۵ سالگی به عفونت ادراری مبتلا میشوند.
گاهی اوقات علائم این عفونت در کودکان به سختی قابل تشخیص است. مهم است که کودک خود را تحت درمان قرار دهید، زیرا عفونت ادراری میتواند به یک عفونت کلیوی جدی تبدیل شود.
با درمان مناسب، کودک شما باید در عرض چند روز احساس بهتری داشته باشد.
عفونت ادراری در کودکان زمانی اتفاق میافتد که باکتریهای پوست یا مدفوع آنها وارد مجرای ادرار شده و تکثیر میشوند. این میکروبهای تند و زننده میتوانند باعث عفونت در هر جایی از دستگاه ادراری شونداز جمله:
کلیهها که مواد زائد و آب اضافی را از خون برای تولید ادرار فیلتر میکنند
حالبها که ادرار را از کلیهها به مثانه میفرستند
مثانه، که ادرار را ذخیره میکند
مجرای ادرار که ادرار را از مثانه به خارج بدن تخلیه میکند
عفونت مثانه سیستیت و عفونت کلیه پیلونفریت نامیده میشود.
دختران بیشتر از پسران به UTI مبتلا میشوند، زیرا مجرای ادرار آنها کوتاهتر است. باکتریهای مقعد میتوانند راحتتر وارد واژن و مجرای ادرار شوند.
برخی از کودکان مشکلی در مثانه یا کلیه خود دارند که احتمال ابتلای آنها به UTI را افزایش میدهد. باریک شدن مجرای ادرار میتواند جریان ادرار را مسدود کند و به میکروبها اجازه تکثیر دهد. وضعیتی به نام رفلاکس وزیکوورترال (VUR) میتواند باعث برگشت ادرار از مثانه به حالبها و کلیهها شود.
در کودکان بزرگتر، علائم اغلب واضح است. علائم اصلی شامل احساس درد در قسمت تحتانی شکم، پشت یا پهلو یا هنگام ادرار کردن و نیاز فوری به دفع ادرار یا ادرار کردن بیشتر است. برخی از کودکانی که قبلاً آموزش استفاده از توالت را دیده اند، کنترل مثانه خود را از دست میدهند و ممکن است تخت را خیس کنند. حتی ممکن است قطرات خون را در ادرار ببینید و یا ادرار صورتی داشته باشد.
با بچههای کوچکتر، ممکن است لازم باشد کمی بیشتر بررسی کنید تا بفهمید مشکل چیست. نوزادان ممکن است علائم عمومی تری مانند گیجی، علاقه کم به غذا یا تب داشته باشند.
سوزش یا درد هنگام ادرار کردن کودک
ادرار بدبو یا کدر
نیاز فوری به دفع ادرار و پس از آن دفع میزان خیلی کم ادرار
تب
حالت تهوع یا استفراغ
اسهال
کج خلقی
خستگی و کمبود انرژی
تغذیه ضعیف
کاهش وزن
در کودکان بسیار خردسال، زردی پوست و سفیدی چشم
اگر کودک شما علائم UTI را دارد، به پزشک اطفال خود مراجعه کنید. پزشک نمونه ادرار را میگیرد و آن را از نظر خون، گلبولهای سفید و سایر علائم عفونت آزمایش میکند. آنها میتوانند ادرار را به روشهای مختلفی جمع آوری کنند:
بچههای بزرگتر میتوانند در ظرف نمونه گیری ادرار کنند
بچههای کوچکتری که آموزش توالت رفتن ندارند، یک کیسه پلاستیکی روی اندام تناسلیشان قرار میدهند تا ادرار را جمعآوری کنند.
کودکانی که پوشک میپوشند میتوانند یک لوله (کاتتر) در مجرای ادرار و مثانه خود قرار دهند تا نمونه را جمع آوری کنند.
در نوزادان، پزشک میتواند یک سوزن را مستقیماً از طریق معده وارد مثانه کند تا نمونه را بگیرد.
آزمایشهای سریع میتواند برای کمک به پزشک شما انجام شود تا میکروبهای دقیقی را که باعث عفونت ادراری کودک شما شدهاند، پیدا کند تا نوع دارویی مناسب برای از بین بردن آنها را بشناسد.
بیشتر بدانید: پیشگیری از عفونت کلیه و مثانه در کودکان با تشخیص زودهنگام عفونت ادراری
اگر کودک شما چند عفونت ادراری داشته است، پزشک ممکن است شما را به یک نفرولوژیست (متخصص کلیه) ارجاع دهد و یک یا چند مورد از این آزمایشات تصویربرداری را برای بررسی مشکلات دستگاه ادراری انجام دهد:
سونوگرافی: از امواج صوتی برای نشان دادن هرگونه انسداد یا سایر مشکلات در کلیهها استفاده میکند
سیستواورتروگرام ادراری (VCUG): مایع را از طریق یک لوله وارد مثانه میکند تا هنگام ادرار کردن کودک، مشکل موجود در مجرای ادرار یا مثانه نشان داده شود.
اسکن هستهای: از مایعاتی استفاده میکند که حاوی مقدار کمی مواد رادیواکتیو هستند تا ببینند کلیهها چقدر خوب کار میکنند
سی تی یا توموگرافی کامپیوتری: یک اشعه ایکس قدرتمند است که تصاویر دقیقی از مثانه و کلیهها ایجاد میکند.
ام آر آی یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی: از آهنرباهای قدرتمند و امواج رادیویی برای تهیه عکس از مثانه و کلیهها استفاده میکند.
اولین روش برای مبارزه با عفونت ادراری، آنتی بیوتیکها هستند. این داروها باکتریها را از بین میبرند. بچهها معمولاً آنها را بین ۳ تا ۱۰ روز (معمولاً ۷-۱۰ روز) مصرف میکنند. پزشک شما ممکن است پس از اتمام دارو، آزمایش ادرار دیگری انجام دهد تا ببیند آیا عفونت برطرف شده است یا خیر.
مطمئن شوید که کودک شما تمام داروهای خود را تمام میکند، حتی اگر احساس بهتری داشته باشد. توقف خیلی زود میتواند میکروبها را در برابر آنتی بیوتیکها مقاوم کرده و باعث عفونت دیگری شود.
اکثر عفونتهای ادراری در حدود یک هفته از بین میروند. برخی از کودکان تا چند هفته علائم را خواهند داشت. اگر علائم کودکتان بعد از ۳ روز از شروع مصرف آنتی بیوتیک بهبود نیافت یا بدتر شد، با پزشک خود تماس بگیرید.
برای جلوگیری از رشد باکتری ها، اغلب پوشک کودک را عوض کنید. همانطور که فرزندتان بزرگتر میشود، عادات خوب حمام را برای پیشگیری از عفونت ادراری به او بیاموزید. به دختران آموزش دهید که از جلو به عقب اندام خصوصی خود را پاک کنند. این کار به جلوگیری از ورود باکتریهای موجود در مدفوع به واژن و مجاری ادراری کمک میکند.
بچههای خود را تشویق کنید به محض اینکه احساس میکنند نیاز به دفع ادرار یا مدفوع دارند، به دستشویی بروند؛ نه اینکه آن را نگه دارند.
دختران باید از حمام با محصولات معطر و حباب دار اجتناب کنند و از صابونهای معطر استفاده نکنند و برای بهبود جریان هوا و جلوگیری از رشد باکتریها باید لباس زیر نخی بپوشند.
از فرزندانتان بخواهید مقدار زیادی آب بنوشند که به دفع باکتریها از دستگاه ادراری کمک میکند. آب اضافی همچنین از یبوست جلوگیری میکند که میتواند باعث ایجاد انسداد در دستگاه ادراری شود که به باکتریها اجازه رشد میدهد.
منبع: سلامتنیوز