بی‌ثباتی اقتصاد کلان و تورم‌های بالا، تبدیل خودرو به یک دارایی سرمایه‌ای، افزایش کمیت و کیفیت دلالان حاضر در این بخش، عدم پاسخگویی تقاضای انباشته و ممنوعیت واردات طی سالیان اخیر سبب شد تا خودروهای داخلی، مونتاژی و خارجی که در سال‌های قبل‌تر وارد شده بودند با انفجار قیمتی روبه‌رو شوند.
روزنامه «فرهیختگان» نوشت: این در حالی است که همواره یکی از مطالبات نه‌تن‌ها بدنه کارشناسی بلکه مردم آزادسازی واردات خودروهای خارجی نو و کارکرده بوده است. مساله‌ای که اگر با اولویت خودروهای صفر کیلومتر خارجی و پس از آن خودروهای کارکرده صورت می‌گرفت می‌توانست هم تقاضای سالیان اخیر را با پاسخ روبه‌رو کرده و هم از التهابات اخیر بازار جلوگیری کند. اما به‌هرحال اکنون که زمزمه واردات خودروهای کارکرده نیز مجددا مطرح گردیده، بررسی قیمت انواع خودرو کارکرده در ۴ کشور آلمان، فرانسه، امارات و عربستان نشان می‌دهد قیمت این قبیل خودرو‌ها در این ۴ کشور -علی‌رغم آنکه قیمت خودرو‌ها به عوامل مختلفی از قبیل نوع شرکت سازنده، سال تولید و کشور مربوطه ارتباط دارد- نشان می‌دهد خودرو‌هایی وجود دارند که حتی با در نظر گرفتن جهش‌های ارزی اخیر کشور، در بازه معقول و ارزان‌تر از خودروهای دست دوم داخلی میان‌رده قرار دارد و چه‌بسا به علت تولید توسط شرکت‌های خودروسازی مطرح و همچنین گذشت زمان کم از زمان تولید آنان، می‌توانند گزینه خوبی باشند.
از سویی دیگر یکی از مواردی که می‌تواند در توجیه واردات خودروهای کارکرده به کشور ذکر شود آن است که مدل‌های بسیار قدیمی‌تر این خودرو‌ها که در بازار داخل موجود هستند گاه تا چند برابر مدل‌های جدیدتر در بازار خارج قیمت‌گذاری می‌شوند که نشان از شتاب بی‌جهت خودروهای کارکرده مستهلک داخلی به سبب انسداد مسیر‌های واردات خودروهای نو و کارکرده دارد. در این زمان نیز عاقلانه‌ترین رفتار حداقل در این بخش استفاده از تمام ابزار‌های سیاستگذار و مجری از قبیل افزایش تولید داخل و آزادسازی واردات خودروهای خارجی در هر دو نوع صفر کیلومتر و کارکرده است.
در گزارش پیش‌رو برای اینکه قیمت خودروهای کارکرده را بهتر بتوان ارزیابی کرد، قیمت خودروهای کارکرده در ۵ یا ۶ کشور ازجمله همسایگان و برخی کشور‌های اروپایی مقایسه شده است. بررسی وضعیت هرکدام از این کشور‌ها و بازار‌ها نتایج متفاوتی دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد در بازار ترکیه قیمت‌های خودروی کارکرده نسبتا بالا بوده و شاید نتوان برای واردات روی بازار ترکیه حساب باز کرد. در این کشور به دلیل افت ارزش پول ملی و تورم بالا (حتی تورم ۸۵ درصدی در میانه سال ۲۰۲۲)، با کاهش قدرت خرید مردم این کشور، خودروهای کارکرده نیز ارزش و عیار پیدا کرده و قیمت‌ها نسبتا بالا بوده و مناسب واردات برای ایران نیستند. بررسی قیمت‌ها در کشور عربستان‌سعودی نشان می‌دهد بخش قابل توجهی از خودروهای کارکرده در این کشور جزء خودروهای بالارده و حتی خودروهای لوکس است. در بازار امارات به دلایل مختلف طیف متنوعی از خودروهای پایین‌رده، میان‌رده و بالارده و لوکس وجود دارد. در بازار کشور‌های اروپایی شامل آلمان، فرانسه، ایتالیا و حتی اسپانیا وضعیت تقریبا شبیه به هم بوده و عمده خودرو‌ها از جنس خودروهای میان‌رده و در مرتبه بعدی بالارده است.
بررسی بازار خودروهای کارکرده در فرانسه نشان می‌دهد خودروی سیتروئن C ۱ تولید سال ۲۰۱۸ در این کشور با قیمت ۸ هزار یورو و در نظر گرفتن نرخ ۵۸ هزار تومان برای هر یورو، با قیمت ۴۶۳ میلیون تومان است که می‌توان آن را اقتصادی‌ترین خودروی اقتصادی مناسب دانست. بعد از این خودرو نیز خودروی رنو کلیو ساخت سال ۲۰۲۲ با قیمت حدود ۸ هزار و ۷۰۰ یورو که معادل ۵۰۵ میلیون تومان است در رتبه دوم قرار دارد و سپس تویوتا آیگو با ۹ هزار و ۶۰۰ یورو، پژو ۲۰۸ با ۱۱ هزار و ۱۰۰ یورو و هیوندای I ۲۰ ساخت سال ۲۰۱۸ با ۱۱ هزار و ۴۰۰ یورو در رتبه‌های بعدی قیمت خودروهای کارکرده در فرانسه قرار دارند که به‌ترتیب با قیمت ۵۵۹ میلیون، ۶۴۴ میلیون و ۶۶۱ میلیون در رتبه‌های بعدی خودروهای اقتصادی کارکرده در بازار فرانسه حضور دارند.
همچنین درخصوص خودروهای متعارف با بالاترین قیمت‌ها می‌توان گفت فیات تیپو محصول سال ۲۰۲۲ با ۲۳ هزار و ۳۰۰ یورو که معادل یک میلیارد و ۳۵۱ میلیون تومان است دارای بیشترین قیمت بوده و پس از آن، از فولکس واگن تیگوآن با ۲۲ هزار دلار معادل ۱ میلیارد و ۲۷۶ میلیون تومان، سوزوکی ویتارا و فولکس واگن تی کراس با ۲۱ هزار دلار معادل ۱ میلیارد و ۲۱۸ میلیون تومان دارای قیمت‌های بالا بوده‌اند. نکته‌ای که جا دارد در این زمان بدان اشاره شود این است که علی‌رغم آنکه شاید گفته شود قیمت خودروهای کارکرده اخیر ممکن است بالا باشد، اما باید توجه داشت که این مدل‌ها سال تولید نهایتا ۵ سال اخیر را دارند در حالی‌که جست‌وجویی ساده در سایت‌های فروش خودرو نشان از آن دارد مدل‌های مشابه این خودرو‌ها در ایران، اما با سن بیش از یک دهه قیمت‌هایی ۲ تا ۳ برابر قیمت مدل‌های جدید، اما در خارج از کشور را دارد.
بررسی خودروهای کارکرده در بازار امارات نیز نشان از آن دارد که خودروی رنو سیمبل تولید سال ۲۰۲۰ با قیمت ۱۲ هزار و ۹۰۰ درهم و با فرض نرخ ۱۴ هزار تومان برای هر درهم، قیمتی در حدود ۱۸۱ میلیون تومان دارد؛ قیمتی که بسیار کمتر از قیمت خودرو‌هایی نظیر پراید با سال تولید مشابه است و نشان از فزونی تقاضا در بازار داخلی دارد که علی‌رغم نیاز به خودرو، با عدم پاسخگویی آن سبب‌ساز افزایش حباب‌گونه قیمت خودروهای کارکرده و کم‌کیفیت داخلی گردیده است. اما بعد از رنو سیمبل می‌توان از سدان فورد فیگو تولید سال ۲۰۱۹ نام برد که با قیمت ۱۸ هزار و ۵۰۰ درهم معادل ۲۵۹ میلیون تومان در رتبه دوم خودروهای کارکرده اقتصادی قرار دارد.
همچنین پس از این دو خودرو می‌توان از کیا ریو و تویوتا یاریس مدل ۲۰۱۸ با ۱۹ هزار درهم معادل ۲۶۶ میلیون تومان، نیسان ورسا مدل ۲۰۱۸ با ۱۹ هزار و ۵۰۰ درهم معادل ۲۷۳ میلیون و میتسوبیشی میراژ مدل ۲۰۲۰ با قیمت ۲۶ هزار درهم و معادل ۳۶۴ میلیون تومان نام برد. همچنین برای خودروهای کارکرده اقتصادی می‌توان از نیسان ماکسیما مدل ۲۰۱۷ با قیمتی حدود ۷۴۱ میلیون تومان، کیا اسپورتیج و آلتیما اس آر با ۷۲۸ میلیون تومان و جک S ۳ و هیوندای ولوستر با ۶۰۲ میلیون تومان نام برد. قیمت‌هایی که همانند سایر خودروهای کارکرده در کشور‌های مختلف حاکی از آن است که قیمت مدل‌های قدیمی‌تر آنان در بازار داخل گاه تا چند برابر با قیمت خودروهای به‌روزتر و جدیدتر خارجی تفاوت دارد.
نگاهی به خودروهای کارکرده اقتصادی موجود در آلمان از طیف وسیع مدل‌ها با قیمت‌های مناسب حکایت دارد و نکته قابل تاسف آن است که این قیمت‌ها علی‌رغم استفاده از نرخ‌های ۵۸ هزار تومان برای یورو و ۱۴ هزار تومان برای درهم به دست آمده است و چه بسا بنا به شرایط اقتصادی سال گذشته و حتی ماه‌های گذشته که نرخ ارز‌های ذکرشده رشد بالایی نداشت، متعاقبا قیمت این خودرو‌ها نیز کمتر بوده و باز هم می‌توانست اقتصادی‌تر باشد. در بررسی انجام گرفته در آلمان مشاهده می‌شود خودروی دایهاتسو تریوس ساخت سال ۲۰۲۰ با قیمت ۷ هزار و ۸۰۰ یورو که معادل ۴۵۲ میلیون تومان بوده ارزان‌ترین خودروی بررسی‌شده است. بعد از این خودرو نیز میتسوبیشی اسپیس استار مدل ۲۰۲۱ با قیمت ۷ هزار و ۸۴۲ یورو معادل ۴۵۵ میلیون تومان در رتبه دوم قرار دارد. همچنین فیات پاندا مدل ۲۰۱۸ با ۴۶۷ میلیون، نیسان میکرا مدل ۲۰۱۹ و سیتروئن C ۱ مدل ۲۰۱۸ با ۴۶۹ میلیون، در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
بررسی خودروهای با نرخ بالا نیز نشان می‌دهد تویوتا آیگو ایکس مدل ۲۰۱۹ با ۵۶۷ میلیون بالاترین قیمت در میان خودروهای کارکرده مورد بررسی را داشته و به‌دنبال آن سیتروئن C ۱ مدل ۲۰۲۰ با ۵۶۵ میلیون و رنو توئینگو مدل ۲۰۱۹ با ۵۴۵ میلیون در رتبه‌های بعدی قرار دارند. ارقامی که برای مدل‌های قدیمی‌تر این خودرو‌ها در بازار داخل بسیار بیشتر از این مدل‌های به‌نسبت جدیدتر است و از شکاف قیمتی بازار داخل و خارج کشور به سبب ممنوعیت واردات خودرو حکایت دارد.
اما قیمت خودروهای کارکرده در عربستان سعودی نشان می‌دهد در این کشور نیز خودروهای بررسی‌شده در طیف مختلفی هستند و متعاقبا دارای قیمت‌های اقتصادی هستند. برای مثال قیمت هیوندای اکسنت مدل ۲۰۱۷ و هیوندای الانترا مدل ۲۰۲۰ در عربستان ۲۸ هزار ریال عربستان بوده که با فرض قیمت ۱۴ هزار و ۱۰۰ تومان برای هر ریال عربستان به حدود ۳۹۵ میلیون تومان می‌رسد. بعد از این دو خودرو نیز تویوتا هایلوکس ۲۰۱۸ با ۲۹ هزار درهم و هیوندای اکسنت ۲۰۲۱ با ۳۰ هزار درهم به ترتیب دارای قیمت ۴۰۹ و ۴۲۳ میلیون تومان هستند. نیسان سانی و تویاتا یاریس مدل ۲۰۱۹ نیز هر دو با قیمت ۳۴ هزار ریال عربستان که معادل ۴۷۹ میلیون تومان است در رتبه‌های بعدی خودروهای کارکرده در عربستان با قیمت زیر ۵۰۰ میلیون تومان قرار دارند.
نکته‌ای که همان‌گونه در بخش‌های دیگر نیز بدان اشاره شد و لازم به یادآوری است، قیمت‌های ذکرشده براساس نرخ ارز روز بوده و این قیمت‌ها علی‌رغم آنکه اکنون اقتصادی است در سال گذشته که جهش‌های ارزی رخ نمایان نساخته بود به‌مراتب کمتر بوده و صرفه اقتصادی بیشتری داشته است.
