استخر بیت حسدا جایی است که در انجیل یوحنا به عنوان مکان یکی از معجزات حضرت عیسی (ع) معرفی شده است. بقایای این استخر در قرن نوزدهم کشف شد و معلوم شد که شکل آن کاملا مطابق با روایت انجیلی است.
علاوه بر استخر بیتحسدا، در انجیل یوحنا روایت شده که عیسی مسیح (ع) مرد نابینایی را نیز در استخر سیلوان شفا داد. استخر سیلوان سال ۲۰۰۵ کشف شد و به سرعت به عنوان استخری که در انجیل یوحنا از آن یاد شده شناسایی شد. از سوی دیگر، استخر بیتحسدا در اواخر قرن نوزدهم حفاری شد، اما بیش از ۱۰۰ سال طول کشید تا باستانشناسان این مکان را به طور دقیق شناسایی و تفسیر کنند.
به گزارش فرادید، استخر سیلوان به عنوان میقوه (حمامی خاص در یهودیت برای غسل کردن) شناخته شده است. آیا ممکن است استخر بیتحسدا نیز یک میقوه بوده باشد، یعنی هر دو معجزه عیسی (ع) در حمامهای آیینی یهودیان انجام شده باشد؟
میگویند آن زمان که عیسی (ع) فلجی را شفا داد، آبگیر بیتحسدا دارای پنج ایوان بوده است؛ یک ویژگی گیجکننده برای یک آبگیر (یا حوض) پنج طرفه که قبلا اکثر محققان آن را به عنوان یک نوآوری ادبی غیرتاریخی رد میکردند.
مدلی از شکل اصلی استخر
با این حال، زمان حفاری این سایت، یک حوض مستطیل شکل با دو گودی که با دیواری از هم جدا شده بودند پیدا شد که نشان میداد روایت پنج ضلعی بودن آن صحت داشته است و هر طرف دارای یک ایوان است.
گذشته از این، داستان معجزه عیسی (ع) نشان میدهد چه تعداد از مردم به دنبال قدرت شفابخش این آبگیر بودند. ظاهراً نخستین کسی که پس از تکان خوردن آب وارد آبگیر میشد، شفا میگرفت. اما فردی که فلج بوده با حسرت به عیسی (ع) میگوید هیچوقت نمیتواند وارد آب شود. پس عیسی (ع) فوراً او را شفا میدهد و او قادر میشود از جایش برخاسته و راه برود.
نقاشی «استخر بیت حسدا»، رابرت بیتمن، قرن نوزدهم
این روایت درباره معجزه عیسی (ع) حاکی از سابقه طولانی شفا گرفتن در این مکان است. حمامهای طبی رومی که تنها یک یا دو قرن بعد در تالاب بیتحسدا ساخته شدند، نمایانگر تداوم این سنت هستند. زمانی که مسیحیان در دوره بیزانس و صلیبیون، کنترل اورشلیم را به دست گرفتند، دوست داشتند مکان معجزات عیسی (ع) و دیگر رویدادهای مهم زندگی او را علامتگذاری کنند، به همین دلیل در نزدیکی آن مکانها، چند کلیسا و یک عبادتگاه کوچک ساختند که اکنون مجموعه استخر بیتحسدا را پوشاندهاند.
حالا پرسش مهم این است که چرا این استخر دو حوضچه یا گودی دارد؟ شواهد باستانشناسی گویای این است که حوضچه جنوبی دارای پلههای عریض با پاگردانهایی بوده که نشان میدهد این ساختار در واقع میقوه بوده است. حوضچه شمالی یک مخزن دارد تا به طور مداوم میقوه را با آب شیرینی که از طریق سد بین آنها به سمت جنوب جریان مییافته، دوباره پر و تصفیه کند. زائران اورشلیم به استخر بیتحسدا و سیلوان سرازیر میشدند تا خود را در این میقوههای عمومی تطهیر کنند و گاهی نیز به دنبال شفا گرفتن بودند.