شرایط انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند

یکی از مسائل مهمی که بازنشستگان تامین اجتماعی و کشوری و خانواده‌های این اشخاص، به ویژه فرزندان آن‌ها با آن مواجه بوده، مساله نحوه انتقال حقوق بازنشستگی به فرزندانشان و شرایط این انتقال است.

سازمان تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی کشوری، مبالغی را به طور ماهیانه به بازنشستگان تحت پوشش خود پرداخت می‌کنند که این مبلغ، حقوق بازنشستگی نامیده می‌شود. البته با فوت فرد بازنشسته حقوق وی قطع نشده و به برخی از افراد خانواده وی، انتقال می‌یابد.

قبل از توضیح انتقال حقوق بازنشستگی در زمان حیات لازم است که یک توضیحی پیرامون سهم فرزند از حقوق بازنشستگی بدهیم. مطابق بند ۲ ماده ۸۳ قانون تامین اجتماعی، سهم هر فرزند از حقوق بازنشستگی پدر یا مادر خود، ۲۵ درصد مستمری والد وی است. در شرایطی که فرزند، هر دو پدر و مادر خود را از دست داده باشد، این سهم به دو برابر افزایش می‌یابد.

همچنین چنانچه یکی از بازماندگان بازنشسته فوت شده، خود فوت گردد یا شرایط دریافت مستمری را از دست دهد، سهم وی، میان سایر مستمری بگیران، تقسیم می‌شود.

سهم فرزند از حقوق بازنشستگی در قانون استخدام کشوری

قانون استخدام کشوری، در مواد ۸۲ و ۸۳ خود، چنین مقرر کرده است. در صورت فوت کارمند دولت، نصف حقوق بازنشستگی او به وراث قانونی وی پرداخت می‌شود. مگر این‌که علت فوت، انجام وظیفه باشد که دراین‌صورت تمام متوسط حقوق کارمندبه عنوان حقوق وظیفه به ورثه وی پرداخت خواهد شد.

به موجب ماده ۸۷ همان قانون، بر خلاف قانون تامین اجتماعی، حقوق بازنشستگی کارمندان دولت به‌طور مساوی، میان وراث آن‌ها تقسیم می‌شود. بنابراین سهم فرزند از حقوق بازنشستگی پدر یا مادر خود، به میزان سهم بقیه ورثه خواهد بود.

تفاوت دیگری که در رابطه با نحوه انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند، این مساله بوده که در مورد کارمندان دولت، اگر مستمری و سهم یکی از ورثه، به دلیلی قطع شود این سهم به بقیه ورثه داده نمی‌شود. به نفع‌ صندوق بازنشستگی ضبط می‌گردد.

میزان حقوق بازنشستگی منتقل شده به فرزند، در مورد کارگران مشمول سازمان تامین اجتماعی و کارمندان مشمول صندوق بازنشستگی کشوری، دارای تفاوت‌ است. البته، از سال ۱۳۹۱ و با تصویب قانون حمایت خانوده، شرایط انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند تغییر یافته است.

مطابق ماده ۴۸ قانون حمایت خانواده جدید «فرزنـدان اناث، در صـورت نداشتن شغل یا شوهر و فرزندان ذکور، تا سن بیست سالگی از این حقوق برخوردار می‌شوند. بعد از آن، منحصرا درصورتی‌که معلول از کار افتاده نیازمند باشند یا اشتغال به تحصیلات دانشگاهی داشته باشند، از کمک هزینه اولاد، بیمه و مستمری بازماندگان برخوردار می‌گردند.»

با توجه به این ماده، شرایط انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند، به شرح زیر است:

انتقال حقوق بازنشستگی، به فرزند دختر دارای محدودیت سنی نیست. فرزند دختر مادامی که ازدواج نکرده و دارای شغل نیست، می‌تواند از حقوق بازنشستگی استفاده نماید.

سن برخورداری فرزند از حقوق بازنشستگی پدر یا مادر خود، برای فرزند پسر حداکثر تا ۲۰ سالگی وی است. فرزند پسر بعد از این سن صرفا در صورت معلولیت و از کارافتادگی یا اشتغال به تحصیلات دانشگاهی، حق استفاده از حقوق بازنشستگی والدین خود را خواهد داشت.

یکی از دغدغه‌های پدران و مادران برای فرزندان خود، مساله وضعیت اقتصادی و درآمد پایین آن‌ها در مقایسه با سطح تورم کشور است. لذا، برخی از والدینی که به سن بازنشستگی تامین اجتماعی یا بازنشستگی خدمات کشوری رسیده و حقوق بازنشستگی دریافت کرده اما دارای منابع درآمدی دیگر، مانند شغل آزاد و اجاره املاک هستند، این سوال را مطرح می‌کنند که آیا انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند در زمان حیات، امکان پذیر است؟ در صورت امکان، شرایط انتقال حقوق بازنشستگی در زمان حیات چیست؟

برای پاسخ به این سوال که که آیا انتقال حقوق بازنشستگی در زمان حیات امکان‌پذیر است؟ باید به قانون تامین اجتماعی و قانون استخدام کشوری مراجعه نمود. با بررسی مواد این دو قانون، این نکته فهمیده می‌شود که هر جا سخن از انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند و سایر وراث بوده، قانون‌گذار از الفاظ فوت، متوفی، وراث و بازماندگان استفاده نموده و لذا، با توجه به این مواد قانونی، باید به سوال فوق، پاسخ منفی داد و انتقال حقوق بازنشستگی در زمان حیات امکان ندارد.

منبع: دلتا