یک نشریه آمریکایی در گزارشی درباره الحاق هواپیما‌های آموزشی روسی یاک ۱۳۰ به نیروی هوایی ارتش، مدعی شد که دریافت این هواپیماها نشان می‌دهد که مسکو در مقطعی در آینده جنگنده‌های سوخو ۳۵ را به تهران تحویل خواهد داد.
نشریه «فوربس» با اشاره به اینکه ایران روز شنبه تعدادی هواپیمای آموزشی یاک ۱۳۰ از روسیه دریافت کرده است، نوشت: بنابر اعلام رسانه‌های ایران، جت‌های سفارش تهران از مسکو وارد این کشور شده‌اند. این هواپیماها، همان جنگنده‌های سوخو ۳۵ نیستند که ایران به دنبال دریافتشان است، اما می‌توانند به عنوان هواپیمای جنگی سبک نیز مورد استفاده قرار گیرند.
به گزارش ایسنا، این نشریه ادامه داد: اگرچه هواپیما‌های یاک ۱۳۰ به اندازه سوخو-۳۵ توانایی ندارند، اما تحویل آن‌ها نشان می‌دهد که روسیه آن جنگنده را نیز در تاریخ بعدی تحویل ایران خواهد داد.
ارتش جمهوری اسلامی ایران روز شنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد: تعدادی هواپیمای آموزشی یاک ۱۳۰ در راستای ارتقای توان آموزشی و رزمی نیروی هوایی ارتش وارد کشور و به پایگاه هوایی شهید بابایی اصفهان ملحق شد.
در این بیانیه آمده است که این هواپیماها برای آموزش خلبانانی که قرار است با جنگنده‌های نسل جدید نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران پرواز کنند، استفاده خواهد شد.
«فرزین ندیمی» تحلیلگر دفاعی و امنیتی در موسسه «واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک» پس از انتشار این خبر به فوربس گفت: این می‌تواند گامی منطقی قبل از دستیابی به جنگنده‌های نسل چهارم باشد. همچنین نشان می‌دهد که قرارداد فروش سوخو ۳۵ در نهایت در مقطعی در آینده رو به جلو پیش خواهد رفت.
به نوشته فوربس، مدت‌هاست که گمانه‌زنی‌هایی گسترده مبنی بر این وجود دارد که ایران دست‌کم ۲۴ فروند جنگنده سوخو ۳۵ را که روسیه پیشتر برای مصر ساخته بود، دریافت خواهد کرد. اکنون، تحویل یاک ۱۳۰ تأیید می‌کند که روسیه سرانجام چیزی را که ایران خواستار آن است به این کشور تحویل خواهد داد. گفته می‌شود تهران در سال ۲۰۲۱ پول سوخو ۳۵ها را پرداخت کرده و انتظار می‌رفت که در سال جاری (میلادی) شروع به دریافت آن‌ها کند.
آژانس اطلاعات دفاعی وزارت دفاع ایالات متحده در سال ۲۰۱۹ پیش‌بینی کرده بود که ایران پس از پایان تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه این کشور در اکتبر ۲۰۲۰ به دنبال دریافت یاک ۱۳۰ از روسیه به همراه سامانه‌های دفاعی هوایی اس-۴۰۰، سامانه‌های دفاع ساحلی باستیون، تانک‌های تی-۹۰ و جت‌های سوخو خواهد بود. تهران سپس به جای سوخو ۳۰، جنگنده پیشرفته‌تر سوخو ۳۵ را انتخاب کرده است.
فوربس با اشاره به ساخت هواپیمای آموزشی بومی «هسا یاسین» در ایران، آن را مشابه یاک ۱۳۰ توصیف کرد و نوشت: یاسین می‌تواند خلبانان را بر اساس اصول جنگنده‌های پیشرفته‌تر نسل چهارم آموزش دهد و به عنوان یک هواپیمای جنگی سبک مورد استفاده قرار گیرد.
با این وجود، یاسین و سایر هواپیما‌های مشابه ایرانی ممکن است مهارت‌های خاصی را که خلبانان ایرانی برای کار با سوخو ۳۵ به آن نیاز دارند، ارائه ندهند.
در نتیجه، تحویل یاک ۱۳۰، این هواپیما‌های آموزشی مافوق صوت می‌تواند نشان دهد که ایران در نهایت سوخو-۳۵های مورد علاقه خود را، هرچند با تاخیر دریافت خواهد کرد.
یاک ۱۳۰ قابلیت شبیه‌سازی مشخصات آموزشی جنگنده‌های مختلف از جمله نسل ۴++ و نسل پنجم را دارد.
الحاق هواپیما‌های یاک ۱۳۰ به نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، در راستای قرارداد‌های تسلیحاتی کشورمان با فدراسیون روسیه است.
