عکسی از درختان قطع‌شدۀ کاخ سعدآباد مدتی پیش منتشر شد که با واکنش‌هایی حتی در صحن شورای شهر تهران و البته تکذیب مسئولان کاخ سعدآباد مواجه شد، اما واقعیت ماجرای این درختان قطع‌شده چیست؟
براساس مشاهده و بررسی‌های میدانی ایسنا، در بخش‌هایی از باغ سعدآباد، تعداد زیادی تنۀ قطع‌شده درخت مشاهده می‌شود که بسیاری از آنها کهنه و سیاه شده‌اند و به نظر می‌رسد در گذشته‌های دورتر قطع شده‌اند، که البته دلیل قطع آنها نیز مشخص نیست. با جست‌وجو‌های بیشتر، اما حدود ۱۶ تنۀ جدید قطع‌شده درخت در این مجموعه شناسایی شد. این درخت‌ها در نزدیکی «کاخ ملت» (سفید)، در مسیر «کاخ سبز» و در محدوده «موزه آب» قابل مشاهده است.
به گزارش ایسنا، روی برخی تنه‌های قطع‌شده در مسیر دسترسی موزه آب و کاخ سبز نیز با گِل پوشانده شده است که شناسایی آنها را دشوار می‌کرد. همچنین بُراده‌های چوب در اطراف بسیاری از تنه‌ها، از قطع به تازگی این درختان حکایت دارد.
روابط عمومی مجموعه سعدآباد پیش‌تر عکس منتشرشده از درختان قطع‌شده باغ سعدآباد را «به جمع‌آوری تنه‌های رهاشده ناشی از خشکه‌گیری سال گذشته» مربوط دانسته بود و اظهارات مطرح‌شده درباره این ماجرا را با این توضیح که «با توجه به سقوط یک درخت خشکیده سعدآباد روی یک شهروند و متعاقبا شکایت قضایی وی علیه سعدآباد، شرکت مجری اداره فضای سبز محوطه سعدآباد را مکلف به هرس تنه‌های «خشکیده»، «قارچی» و «آفت‌زده» کرد که به دلیل کج شدن روی سر عابرین، هر لحظه جان مردم را تهدید می‌کند» تکذیب کرده بود.
مدیران سعدآباد به دنبال پیگیری ایسنا نیز همچنان با این تاکید که اخیرا درخت سالمی قطع نشده و برخی از این درختان که تصاویر آنها در فضای مجازی منتشر شده است، به سال‌های گذشته و پیش از مدیریت جدید سعدآباد مربوط می‌شوند، برای اثبات اظهارات خود درباره آفت‌زدگی و خشکیده بودن تنه درختان جمع‌آوری‌شده، تصاویر دیگری را در اختیار این خبرگزاری گذاشتند که در ادامه مشاهده می‌کنید.
این تصاویر از سوی مجموعه سعدآباد در اختیار ایسنا قرار داده شده است
با این حال، هادی کیا دلیری ـ دکترای تخصصی جنگلداری و مدیر گروه جنگل، مرتع و آبخیزداری دانشگاه علوم و تحقیقات ــ پس از مشاهده و بررسی مستندات ایسنا از درختانی که قطع شده‌اند و همچنین عکس‌های جدید سعدآباد از درختان جمع‌آوری‌شده، در پاسخ مکتوبی که برای ایسنا فرستاد، اظهار کرد: «به جز یکی دو مورد که از داخل توخالی شده‌اند و «شانکر تنه» داشتند، بقیه درخت‌ها دست‌کم آنچنان که در تصاویر مشاهده می‌شود، به نظر نمی‌رسد مشکلی داشته باشند و درختان فرتوتی نیز به نظر نمی‌رسند.»
عکس‌های ایسنا از تعدادی از درختان قطع‌شده در باغ سعدآباد
این متخصص جنگل با توجه به این‌که وضعیت پیش از قطع این درخت‌ها مشخص نیست و تصویری از آنها از سوی مجموعه سعدآباد در اختیار قرار داده نشده است، گفت: «ممکن است برخی از این درختان در قسمت فوقانی دچار مشکل بوده باشند که البته با توجه به کُنده‌های سالم، این‌گونه به نظر نمی‌رسد.»
کیا دلیری همچنین گفت: «خاک اره‌ها به اره موتور برقی مربوط می‌شود و نه سوسک چوبخوار.»
نمونه‌ای از براده چوب‌های اطراف تنه‌های قطع‌شده
نظر سعدآباد بر این است که این آثارِ سوسک‌های چوبخوار است.
درحالی‌که نظر کارشناس بر این است که این براده‌ها ناشی از قطع درخت با اره موتوری است
برخی درختان قطع‌شده در مجموعه سعدآباد با گِل پوشانده شده‌اند
هرچند سعدآباد تاکید دارد درختان خشکیده و آفت‌زده را با نظر شرکت مجری اداره فضای سبز محوطه سعدآباد «هرس» کرده است، اما روابط عمومی شهرداری منطقه یک در اطلاعیه‌ای که ۲۷ آبان ماه ۱۴۰۲ منتشر کرد، در واکنش به قطع تعدادی از درختان سعدآباد، اعلام کرد: «در پی گزارش ارسال‌شده مبنی بر قطع درخت در مجموعه سعدآباد بازدیدی از این مجموعه انجام و مشاهده شد که تعدادی از درختان خشک و دچار آفت‌زدگی شده بودند و نیاز بود جمع‌آوری شوند، اما اقدام انجام‌شده بدون هماهنگی با شهرداری منطقه یک بوده است که طی تذکر لازم به مدیریت مجموعه کاخ سعدآباد قرار شد هرگونه حذف و اجرای طرح جایگزینی درختان با نهال جدید در این مجموعه با هماهنگی فضای سبز شهرداری منطقه یک انجام شود و درختان در سامانه نهال، ثبت شوند.»
ناصر امانی ـ عضو شورای شهر تهران ـ نیز ۲۸ آبان‌ماه در صحن این شورا و در تذکری که پیش از دستور خود داد، از وضعیت قطع درختان در کاخ سعدآباد گله کرد و گفت: «بر اساس قانون هر گونه جابه‌جایی، سربرداری و قطع درختان نیازمند اخذ مجوز از کمیسیون ماده ۷ است و در قانون به صراحت اعلام شده است که اگر مجموعه‌ای این مجوز را از کمیسیون ماده ۷ اخذ نکرده باشد شهرداری می‌تواند از این اقدام جلوگیری کرده و با آنها برخورد کند.»
او در همان جلسه اظهار کرد: «من از همان روز اول با شهردار منطقه یک در تماس بودم که نهایتا شهردار منطقه یک دیروز اعلام کرد که به آنها اجازه داده‌اند که وارد محدوده کاخ شوند. بعد از سه روز پیگیری کارشناسان وارد محدوده شدند. از طریق روزنامه همشهری خواندم که روابط عمومی کاخ سعدآباد عنوان کرده بود که تنها سه درخت خشک قطع شده است، اما باید بگویم که سه درخت را طوفان انداخته و هشت درخت دیگر را هم که آنها مدعی خشک بودنشان بودند قطع شده‌اند و جای سوال است که با چه مجوزی این اتفاق افتاده است؟ اگر قرار باشد خودشان تشخیص دهند که یک درخت خشک شده و خودشان هم قطع کنند دیگر سنگ روی سنگ بند نمی‌شود.»
از سویی مهدی چمران ـ ۲۸ آبان‌ماه پیش از آغاز یکصدونودوسومین جلسه علنی شورای اسلامی شهر تهران درباره قطع درختان سعدآباد و در چند نقطه دیگر شهر تهران به خبرنگاران گفته بود: «وقتی درختی دچار آفت می‌شود ممکن است سقوط کند و به جان و مال مردم آسیب برساند؛ لذا قبل از روی دادن چنین حادثه‌ای قطع می‌شود، اما متاسفانه در برخی رسانه‌ها از این موضوع به عنوان دستاویزی استفاده می‌شود و به دروغ اعلام می‌شود که درختان در حال قطع شدن هستند. این در حالی است که سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهر تهران با این حجم از تلاشی که برای حفظ درختان می‌کند چگونه می‌تواند درختان را قطع کند؟ آقای مختاری مدیرعامل سازمان پارک‌ها جانش به این درخت‌ها وصل است و برای حفظ این درختان شبانه‌روزی تلاش می‌کند. قطعا درختی که ممکن است سقوط کند و آسیب به بار بیاورد قطع خواهد شد. همچنین این درختان عمری دارند و آنها نیز از هوای آلوده استنشاق می‌کنند و عمرشان کم می‌شود.»
درحالی‌که این بخش از این نظر رئیس شورای شهر تهران در وب‌سایت مجموعه سعدآباد در ادامه توضیح درباره درختان قطع‌شده مورد استناد قرار گرفته است، اما مهدی چمران در صحن شورا پس از شنیدن گزارش اعضای شورای شهر تهران و شهرداری منطقه یک، چنین واکنشی هم نشان داده بود: «کار خلاف در مجموعه سعدآباد این بود که مجوز کمیسیون ماده ۷ را دریافت نکرده بودند. سازمان بوستان‌ها هم اگر می‌خواهد درخت قطع کند باید اجازه بگیرد، چه برسد به مجموعه‌های دیگر.»
با این همه، سیدحسین علوی ـ مدیر مجموعه فرهنگی‌تاریخی سعدآباد ـ در صفحه شخصی خود در اینستاگرام، با انتشار ویدئو زیر از درخت محافظت‌شده‌ای در باغ این مجموعه، درحالی‌که قطع درختان سعدآباد را «یک خبر دروغ» دانسته، نوشته است: «صد‌ها میلیون تومان برای درمان و احیاء درختان سعدآباد هزینه کرده‌ایم تا نگهبان طبیعت کم‌نظیر سعدآباد باشیم. آیا ممکن است کسانی که اینطور عاشقانه جان طبیعت را، چون جان خویشتن دانسته‌اند دشمن درختان همین‌جا باشند؟ من چیز‌هایی می‌دانم که شما حتما نمی‌دانید! من از ترس‌ها و نگرانی‌هایی باخبرم که شما از آنها بی‌خبرید! چون می‌هراسند از فاش حقیقیت این چنین دست و پا می‌زنند! به زودی سکوت این پنج ماه را خواهم شکست.»
