بسیاری از پژوهشگران اقتصادی می‌گویند اگر مبنا را اقتصاد قرار دهیم شاخص‌های مختلف اقتصادی از جمله وضعیت داخلی پاکستان و همچنین روابط تجاری دوجانبه بین دو کشور این اجازه را به پاکستان نمی‌دهد بحران اخیر را بیش از این ادامه دهد.
بسیاری از تحلیلگران می‌گویند اعداد و ارقام رسمی تجارت دوجانبه ایران و پاکستان چندان زیاد نیست، اما وقتی در کنار اعداد و ارقام غیررسمی هم قرار می‌گیرد، حائز اهمیت می‌شود.
به گزارش فرهیختگان، درخصوص آمار‌های غیررسمی در ادامه بحث خواهد شد، اما داده‌های گمرک ایران نشان می‌دهد حجم تجارت ایران و پاکستان از حدود زیر یک میلیارد دلار در سال‌های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۲ به حدود ۱.۵ میلیارد دلار تا سال ۱۴۰۰ رسیده بود.
در روز‌های اخیر تنش امنیتی بین ایران و پاکستان در صدر اخبار رسانه‌های منطقه و رسانه‌های بین‌المللی قرار گرفت. البته این اولین بار نیست که کشورمان نسبت به فعالیت گروه‌های تروریستی وارد عمل شده است، به‌طوری‌که پس از پیروزی انقلاب اسلامی یکی از مهم‌ترین مسائل بین ایران و پاکستان فعالیت گروه‌های تروریستی و افراطی در مرز‌های دو کشور بوده است.
با توجه به گسست‌های ایدئولوژیک موجود در منطقه و نیز گستردگی مرز دو کشور، تهدیدات امنیتی از سوی این گروه‌ها علیه منافع ملی ایران در چند سال اخیر گسترش یافته و درنتیجه هزینه‌های مادی و معنوی جمهوری اسلامی ایران درخصوص کنترل و مهار این تهدیدات افزایش یافته است. پژوهشگران می‌گویند گرچه پاکستان به حفظ و نگهداری روابط دوستانه با ایران به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مولفه‌ها برای امنیت خود و منطقه می‌نگرد، اما عملکرد این کشور در قبال مسائل منطقه‌ای و فعالیت گروه‌های تروریستی همچون جیش‌الظلم در خاک این کشور، بار‌ها منافع و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را به چالش کشیده یا حتی به مخاطره انداخته است.
اما در این بین سوالی که مطرح می‌شود این است تنش فعلی تا چه حد می‌تواند ادامه یابد. بسیاری از پژوهشگران اقتصادی می‌گویند اگر مبنا را اقتصاد قرار دهیم شاخص‌های مختلف اقتصادی از جمله وضعیت داخلی پاکستان و همچنین روابط تجاری دوجانبه بین دو کشور این اجازه را به پاکستان نمی‌دهد بحران اخیر را بیش از این ادامه دهد. همچنین روابط پاکستان و ایران به‌عنوان دو وزنه در منطقه برای دو کشور چین و آمریکا هم حائز اهمیت بوده و توازن قوا اجازه نمی‌دهد هیچ کدام از دو کشور تمایلی به برهم زدن نظم ژئوپلیتیک فعلی منطقه نشان بدهند.
بسیاری از تحلیلگران می‌گویند اعداد و ارقام رسمی تجارت دو جانبه ایران و پاکستان چندان زیاد نیست، اما وقتی در کنار اعداد و ارقام غیررسمی هم قرار می‌گیرد، حائز اهمیت می‌شود. درخصوص آمار‌های غیررسمی در ادامه بحث خواهد شد، اما داده‌های گمرک ایران نشان می‌دهد حجم تجارت ایران و پاکستان از حدود زیر یک میلیارد دلار در سال‌های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۲ به حدود ۱.۵ میلیارد دلار تا سال ۱۴۰۰ رسیده بود. این مقدار در سال ۱۴۰۱ رکورد خود را شکست و به ۲.۵ میلیارد دلار رسید. در ۹ ماهه امسال حجم تجارت دوجانبه یک میلیارد و ۹۴۰ میلیون دلار بوده که حدود ۱۰۰ میلیون دلار بیشتر از مدت مشابه سال گذشته است.
البته در سال‌جاری عمده افزایش حجم تجارت مربوط به سهم ایران از صادرات به پاکستان بوده است، به‌طوری‌که در ۹ ماهه امسال از کل تجارت یک میلیارد و ۹۴۰ میلیون دلاری، حدود ۱.۵ میلیارد دلار مربوط به صادرات ایران و ۴۵۵ میلیون دلار نیز مربوط به واردات کشورمان از پاکستان است.
در ۹ ماهه سال گذشته این مقدار به ترتیب ۱.۱ میلیارد دلار و ۸۲۴ میلیون دلار بوده است. آن‌طور که رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و پاکستان می‌گوید، ظرفیت تجارت پنج میلیارد دلاری برای ایران و پاکستان وجود دارد که در حال‌حاضر حدود ۵۰ درصد آن خالی و بلااستفاده مانده است.
