بررسی‌ها نشان می‌دهد در ماه‌های پایانی سال، بخشی از نقدینگی جامعه به سمت بازار‌های دلار و سکه حرکت می‌کند؛ رشد نرخ شاخص‌ها در دی ماه سبب شده برخی کارشناسان از حضور زود‌هنگام تقاضای آخر سال در بازار سخن به میان بیاورند.
بررسی بازدهی ۱۰ ماهه بازار‌ها گویای این است که دلار آزاد به رالی بازگشته است. درحالی‌که تا روز‌های پایانی آذرماه نرخ دلار نسبت به آخرین نرخ سال گذشته رشد چندانی نداشت، طی معاملات دی‌ماه دلار حدود ۷.۲ درصد رشد کرد تا بازدهی ۱۰ ماهه خود را به رقم ۱۲.۲ درصد برساند.
به گزارش دنیای اقتصاد، اما گفتنی است که رتبه نخست بازدهی ۱۰ ماهه، همچنان در اختیار نرخ سود سپرده بانکی است. بازدهی یک‌ماهه شاخص‌های دارایی نیز نکات قابل توجهی دارد. نیم‌سکه با رشد ۱۵.۷ درصد در یک ماه بیشترین بازدهی بازار‌ها را را در دی ماه۱۴۰۲ به نام خود ثبت کرد.
با رصد بازار‌ها موضوع دیگری که مورد توجه کارشناسان قرار گرفت، روند پرنوسان بازار دلار در دی‌ماه طی سال‌های اخیر بود. در بررسی ۷ سال گذشته مشاهده می‌شود که دلار ماه نخست زمستان را نوسانی پشت سر گذشته است. تحلیلگران معتقدند همزمان شدن تحولات سیاسی با ابتدای زمستان در سال‌های اخیر، در کنار تغییر انتظارات فعالان اقتصادی در انتهای سال می‌تواند توجیه‌کننده نوسان دلار در دی‌ماه باشد.
بررسی روند نرخ شاخص ارزی در معاملات دی ماه گویای آن است که قیمت این ارز از معاملات انتهای آذر تا روز گذشته حدود ۷.۲۱ درصد رشد کرده است. قیمت دلار آزاد که در بازار ۳۰ آذر ماه در رقم ۴۹ هزار و ۹۰۰ تومان معامله می‌شد در بازار عصر روز گذشته به رقم ۵۳ هزار و ۵۰۰ تومان رسید. البته گفتنی است که رکورد بازدهی ماهانه دی ماه در اختیار نیم سکه طلا با حدود ۱۵.۶۸ درصد رشد قیمت است. جایگاه دوم این رالی نیز در اختیار گرم طلای ۱۸ عیار با رشد قیمت ۹ درصدی است.
تحلیلگران با مشاهده روند بازار‌ها در دی ماه بر این باورند که حضور تقاضای آخر سال در کنار تشدید انتظارات تورمی در معاملات دی ماه سبب شده تا بخشی از جاماندگی شاخص‌ها جبران شود، چرا که بررسی‌های به‌عمل آمده از بازدهی ۱۰ ماهه سال جاری گویای آن است که نرخ رشد برخی از این شاخص‌ها (مانند نیم سکه طلا) همچنان منفی است.
از سوی دیگر با در نظر گرفتن نرخ تورم ۲۴ درصدی ۹ ماهه (از ابتدای سال جاری تا پایان آذر ماه) مشاهده می‌شود که تاثیر تورم بر قیمت بسیاری از شاخص‌ها هنوز اعمال نشده است و می‌توان انتظار داشت که در بازار ۲ ماه پایانی زمستان، شاخص‌های سرمایه‌گذاری خود را اندکی به نرخ تورم نزدیک کنند.
مشاهده نمودار بازدهی بازار‌ها در دی ماه ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که از بین ۷ شاخص برتر بازار شامل دلار، قطعات مختلف خانواده طلا، شاخص بورس و نرخ سود سپرده بانکی تنها یک شاخص یعنی بازدهی ماهانه بورس منفی است. در نتیجه می‌توان گفت که در بازار دی ماه رشد سطح تقاضا سبب شده تا شاخص‌های سرمایه‌گذاری شارژ شوند. نیم سکه طلا ۱۶.۶۸ درصد، گرم طلا ۱۸ عیار ۹ درصد، دلار آزاد ۷.۲۱ درصد، سکه طلا طرح جدید ۶.۸ درصد و ربع سکه طلا در طی معاملات دی ماه ۴.۳۶ درصد رشد داشتند.
کارشناسان دو عامل اصلی شارژ بازار‌ها در دی ماه را «رشد سطح انتظارات تورمی» و «حضور تقاضای آخر سال در بازار» می‌دانند. به‌طور کلی رشد سطح ریسک‌های سیاسی، چشم‌انداز بازار‌ها برای معامله‌گران را تورمی می‌کند. در نتیجه این افراد با هدف در امان نگاه داشتن دارایی‌های خود از موج تورمی اقدام به خرید دارایی کرده و کفه ترازوی تقاضا را سنگین می‌کنند.
در ماهی که گذشت تشدید مناقشات نظامی در منطقه خصوصا مساله درگیری‌های میان یمن و کشور‌های غربی در دریای سرخ و پاسخ موشکی سپاه پاسداران به حملات تروریستی داخل کشور، ریسک‌های سیاسی بازار را افزایش داد و موجب افزایش تعداد خریداران در بازار شد. اما از سوی دیگر بررسی‌ها نشان می‌دهد در ماه‌های پایانی سال بخشی از نقدینگی جامعه به سمت بازار‌های دلار و سکه حرکت می‌کند. رشد نرخ شاخص‌ها در دی ماه سبب شده برخی کارشناسان از حضور زود‌هنگام تقاضای آخر سال در بازار سخن به میان بیاورند.
به عقیده این افراد نرخ شاخص‌های دارایی از ابتدای سال، نوسان چندانی نداشته و سرمایه‌گذاران بازار‌های طلا و ارز سود قابل توجهی نکرده‌اند. در نتیجه افرادی که قصد تبدیل دارایی‌های ریالی خود به ارز و سکه را داشتند نیز از انجام این عمل دست نگه داشته بودند. اما نوسانی شدن بازار‌ها در دی ماه می‌تواند عاملی باشد که سرمایه این افراد مجددا به بازار‌های مذکور تزریق شود.
افرادی که از روز‌های ابتدایی سال دارایی‌های خود را در قالب سپرده‌های سرمایه‌گذاری در اختیار بانک‌ها قرار دادند با احتساب میانگین ماهی ۲ درصد، تاکنون حدود ۲۰ درصد سود کسب کرده‌اند. این در حالی است که رتبه دوم رالی ۱۰ ماهه با اختلافی چشمگیر در اختیار دلار آزاد با ۱۲.۱۵ درصد سود است. البته گفتنی است که بازار سرمایه نیز در معاملات سال جاری روند قابل قبولی از خود به جا گذاشته به‌طوری که شاخص کل بورس در ۱۰ ماه اخیر ۱۰.۵۳ درصد رشد کرده است.
بررسی بازدهی بازار‌ها از ابتدای سال در ماه‌های پیشین نیز گویای آن بود که سپرده‌گذاران بانکی در سال جاری بیشترین صدرنشینی را در میان سرمایه‌گذاران داشته‌اند. برخی از تحلیلگران با توجه به تورم نقطه‌به‌نقطه حدودا ۴۰ درصدی و همچنین تورم ۹ ماهه ۲۴ درصدی معتقدند که ۲ ماه انتهایی سال می‌تواند زمانی برای جبران عقب‌افتادگی شاخص‌های سرمایه‌گذاری باشد.
بررسی‌ها حاکی از آن است که عموما بازار دلار در نخستین ماه زمستان نوسانات چشمگیری را تجربه می‌کند. نمودار بازدهی شاخص ارزی در دی ماه ۷ سال اخیر نشان می‌دهد که به غیر از سال ۱۳۹۸، اسکناس آمریکایی زمستان‌های خود را با رشد یا افت قیمت‌های چشمگیر آغاز کرده است. رکورد افزایشی این مقایسه در اختیار دی ماه ۱۳۹۷ با حدود ۱۶ درصد رشد و رکورد کاهشی آن نیز در ماه نخست زمستان ۱۳۹۹ با افت قیمتی معادل ۱۳.۵۵ درصد است.
تحلیلگران معتقدند که رشد قیمت ارز در بازه زمانی ذکر شده می‌تواند به دلیل رشد سطح مخارج دولت و مساله کسری بودجه باشد. چرا که عموما کسری بودجه دولت از ماه‌های انتهایی پاییز نمایان شده و در ماه‌های پایانی سال جبران پولی کسری بودجه موجب رشد نرخ ارز می‌شود. البته شدت‌یافتن ریسک‌های سیاسی نیز عامل دیگررشد دلار است.
دیروز شنبه ۳۰ دی ماه روند نرخ شاخص‌های ارزی در معاملات غیر‌رسمی بازار ارز تهران کاهشی بود. هر برگ اسکناس دلار که در بازار روز‌های پایانی هفته گذشته در رقم ۵۴ هزار تومان معامله می‌شد، در بازار روز گذشته افت قیمتی ۵۰۰ تومانی را تجربه کرد و به رقم ۵۳ هزار و ۵۰۰ تومان رسید.
بررسی‌های به‌عمل آمده از هسته مرکزی بازار ارز تهران گویای آن است که عمده فعالان بازار دیروز را فروشندگان تشکیل داده و تعداد خریداران کم بود. علت این افت قیمت را در تخلیه هیجانات بازار می‌توان جست‌وجو کرد. سیگنال‌های منفی در روز‌های گذشته بازار را هیجانی کرده و عده‌ای از افراد با نظر به همین سیگنال‌ها اقدام به خرید ارز کردند که در بازار دیروز تخلیه این هیجانات موجب شد تعداد فروشندگان بیشتر شود. سکه طلا نیز در بازار روز گذشته کاهشی ثبت شد. هر قطعه سکه طلا طرح جدید در بازار عصر روز گذشته با حدود ۵۱۰ هزار تومان افت قیمت در رقم ۳۱ میلیون و ۲۴۰ هزار تومان معامله شد.
