شما فیلم‌ها را در سینما تماشا می‌کنید یا در شبکه نمایش خانگی؟ برخی گزارش‌ها می‌گویند که امسال اکران آنلاین فیلم‌ها بیش از ۴۰میلیارد تومان درآمد داشته است؛ رکوردی که تا همین چند سال پیش آرزوی اکران رسمی بود. حالا خبر رسیده که فیلم «فسیل»، پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران، در ۲۴ ساعت نخست اکران آنلاین خود توانسته نزدیک به ۷میلیارد تومان بفروشد، رکوردی که اکران آنلاین هرگز به آن نزدیک هم نشده بود. این اتفاق یعنی شبکه خانگی افزون بر تلویزیون در حال رقابت با سینما نیز هست و نگرانی‌های چند سال پیش کمپانی‌های فیلم‌سازی از VODها حالا آرام آرام دارد گریبانگیر سینمای ایران نیز می‌شود.
معادلات بازار سینما نشان می‌دهد که سال آینده و به بیان بهتر سال‌های آینده، چالش‌های سینماداری بیش از همیشه خواهد بود و بازار اکران آنلاین، درآمد‌های سینماداری را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد. نکته این است که سهم تهیه‌کنندگان فیلم‌ها از فروش اکران آنلاین حدود ۹۰درصد است در‌حالی‌که سهم آنان از فروش بلیت سینما‌ها عمدتا کمتر از ۵۰درصد است. اما اکران آنلاین هم چالش‌های جدی خودش را دارد که مهم‌ترینش افزایش احتمال قاچاق فیلم است.
به گزارش دنیای اقتصاد، «فسیل» که پرفروش‌ترین فیلم سینمای ایران لقب گرفته بود، در روز نخست اکران آنلاین در پلتفرم فیلیمو با فروش ۸۴هزار و ۷۹۲ قطعه بلیت و درآمد ۶میلیارد و ۷۸۴میلیون تومان توانست رکوردشکنی اکران در سینما را در نمایش خانگی هم تکرار کند. پیش از این، «فسیل» در اکران سینما‌ها نیز با جذب بیش از ۷میلیون و ۴۴۴هزار مخاطب، پربیننده‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران در سال اول اکران لقب گرفته بود. این کمدی ساخته کریم امینی است و ابراهیم عامریان آن را تهیه کرده است. امسال رکورد‌های فروش آنلاین بسیار قابل توجه بوده است. از ابتدای سال نمایش چند فیلم سینمایی در شبکه خانگی با ثبت فروش‌های بالای یک میلیارد تومان در روز نخست، ظرفیت‌های این نوع از اکران را بیش از پیش در کانون توجه فعالان بازار سینما قرار داده است.
اردیبهشت‌ماه امسال فیلم «غریب» به کارگردانی محمدحسین لطیفی توانست در ۲۴ ساعت نخست پخش، نزدیک به یک‌میلیارد و سیصد‌میلیون تومان فروش داشته باشد. این رکورد تا پیش از این در اختیار فیلم «شنای پروانه» بود که در ۲۴ساعت نخست اکران آنلاین، حدود یک و نیم میلیارد تومان فروش داشت. رتبه‌های سوم و چهارم فروش نیز به ترتیب برای فیلم‌های «تی‌تی» و «علفزار» با فروش یک میلیارد و صد میلیون تومان بوده است. در ادامه نیز آبان‌ماه امسال فیلم سینمایی «ملاقات خصوصی» به کارگردانی امید شمس در روز نخست اکران از فروش یک‌میلیارد تومانی عبور کند و در طول سه روز اکران آنلاین در شبکه نمایش خانگی، بیش از ۳میلیارد تومان فروش داشته باشد.
در تابستان نیز فیلم سینمایی «سه کام حبس» در روز نخست اکران آنلاین خود توانست به مرز یک‌میلیارد تومان فروش نزدیک شود. «سه کام حبس» به نویسندگی و کارگردانی سامان سالور که پرفروش‌ترین فیلم اجتماعی اکران سال ۱۴۰۲ بود در ۴ روز نخست اکران خود به فروش ۲میلیارد تومانی رسید. همچنین فیلم سینمایی «بی‌مادر» ساخته سیدمرتضی فاطمی که از شامگاه جمعه ۱۷ آذر اکران آنلاین شد در ۴۸ ساعت به فروش ۷۰۰میلیون تومانی رسید.
طرح سینمای آنلاین از ۲۴ فروردین‌ماه ۹۹ و با نمایش فیلم «خروج» آغاز به کار کرد و در ادامه راهش فیلم‌هایی مانند «طلا»، «زیرنظر»، «مهمان‌خانه ماه نو»، «خوب، بد، جلف۲» و «تیغ و ترمه» را نیز عرضه کرد. تا امروز اطلاعات و آمار دقیقی از فیلم‌های اکران‌شده در فضای آنلاین و فروش دقیق آنها منتشر نشده است. مهم‌ترین چالش اکران آنلاین نگرانی‌های بسیار از بالا رفتن احتمال قاچاق فیلم‌هاست. یکی از دلایل پرچالش بودن اکران آنلاین در کشور ما، بدون شک نداشتن قانون برای جلوگیری از کپی غیرمجاز است. موضوعی که بارها و بارها، دلسوزان عرصه سینما و نمایش خانگی درباره آن هشدار داده‌اند.
برای همین است که حداکثر سه ساعت بعد از آغاز نمایش آنلاین یک فیلم، کپی آن در سایت‌ها، کانال‌های تلگرامی و البته شبکه‌های ماهواره‌ای دست به دست می‌شود و تهیه‌کننده باید به یغما رفتن سرمایه‌اش را با چشمان خود شاهد باشد. این موضوع و ضرری که به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی وارد می‌کند، باعث شده بسیاری از فیلم‌های مستقل سینمای ایران هیچ علاقه‌ای برای ورود به عرصه نمایش آنلاین نداشته باشند.
حالا نکته‌ای که این روز‌ها با آن درگیر هستیم، کمی فراتر از لو رفتن فیلم‌ها بعد از اکران آنلاین است. نکته اساسی ماجرا در مورد بسیاری از فیلم‌ها این است که در ابتدا فیلم‌ها قاچاق می‌شوند، لو می‌روند و ساعاتی پس از آن، شورای صنفی نمایش در یک جلسه تصمیم می‌گیرد برای نجات فیلم‌ها آنها را به صورت آنلاین اکران کند تا مهر نهایی را بر راه نیافتن فیلم‌های سینمایی به پرده سینما بزند.
