تصویر دوران قاجار معمولاً بهعنوان دورهای از عقبماندگی و بیکفایتی در ذهن ما نقش بسته است؛ این ذهنیت تا حد زیادی درست است، اما در گوشههای پنهان آلبومها و اسناد این دوره، گاهی ردِّپایی از ساختوساز و عمران هم به چشم میخورد.
در این گزارش ها هر بار با چند عکس باکیفیت که از آرشیوهای معتبر تهیه شدهاند، شما را به تماشای گوشههایی از زندگی مردم ایران در بیش از یک قرن قبل میبریم.
اولین عکس امروز تصویری از میدان نقشجهان اصفهان را نشان میدهد که ظاهرا گروهی از نظامیان در آن مشغول مشق نظامی یا در حال اجرای یک مراسم رسمی هستند. شهر اصفهان در زمان ناصرالدین شاه تحت حاکمیت ظلالسلطان (یکی از پسران شاه) بود که یگانی نظامی موسوم به «فوج جلالی» را در آنجا تأسیس کرده بود.
عکسهای دوم و سوم، تصاویری از پروژۀ ساخت یک چاپارخانه در مسیر قم را نشان میدهند؛ در عکس نخست گروه کارگران با بیلها و ظرفهای مخصوص حمل خاک و درست کردن ملاط دیده میشوند. دو سه نفر از مسئولان این گروه نیز در جلوی تصویر دیده میشوند که ظاهرا برگههایی در دست دارند و مشغول یادداشت کردن مطلبی هستند.
عکس بعدی نیز دورنمایی از خودِ چاپارخانۀ در حال ساخت و کارگران در حال کار را نشان میدهد.
عکس چهارم تصویری از پل منجیل را نشان میدهد. پل قدیمی منجیل مربوط به زمان صفویه بوده است که بعد از ویران شدن، همانطور که در عکس میتوان دید، آن را با تخته پوشانده بودند تا امکان عبور و مرور فراهم شود. اما بعدها به دستور ناصرالدین شاه پل جدیدی در کنار پل قدیمی برپا میشود که در تصویر مشخص است.