پنج کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با فرارو از وضعیت بورس تا پایان انتخابات ریاست جمهوری میگویند و توصیههایی برای سهامداران دارند
فرارو- دامنه نوسان بورس به مثبت و منفی دو درصد کاهش پیدا کرده تا هیجانات لحظهای تاثیر کمی روی اوضاع بورس بگذارد. تکلیف انتخابات ریاستجمهوری به احتمال زیاد روز هشت تیر و در صورت رفتن به دور دوم تا ۱۵ تیر مشخص خواهد شد. تا آن زمان چه اتفاقاتی در بورس محتمل خواهد بود؟
به گزارش فرارو؛ یک کارشناس اعتقاد دارد فعالان بورس و کسانی که به صورت روزمره فعالیت میکردند، دیگر به تابلوی معاملات نگاهی نمیاندازند و دست نگه داشتهاند. همین امر موجب شده تا ارزش معاملات بورسی کاهش یابد و نقدشوندگی خیلی پایینتر از قبل باشد. با این اوصاف اتفاق خاصی در دو-سه هفته آتی قبل از انتخاب ریاست جمهوری نمیافتد. از دیگر کارشناسان خواستهایم بگویند تا زمان تعیین تکلیف انتخابات ریاستجمهوری، باید بر اساس کدام استراتژی عمل کنند یا از کدام سهم یا صنعت بپرهیزند.
سازمان بورس قصد دارد تا تاریخ نهم تیرماه، دامنه نوسان بورس را در همین وضعیت فعلی محدود کند. البته قول دادهاند از شنبه دامنه نوسان بورس یک درصد بالا برود و به مثبت و منفی سه درصد تغییر یابد، اما، چون نقدشوندگی بازار را پایین آوردهاند، نه نوسانی در بازار اتفاق میافتد و نه امکان بالا رفتن ارزش معاملات وجود دارد، بنابراین کسی تمایل به فعالیت در بازار سرمایه را ندارد. اینها بخشی از اظهارات بهنام علیخانی، کارشناس بازار سرمایه درباره وضعیت بورس تا پایان انتخابات ریاست جمهوری است. او ادامه داد: فعالان بورس و کسانی که به صورت روزمره فعالیت میکردند، دیگر به تابلوی معاملات نگاهی نمیاندازند و دست نگه داشتهاند که همین امر موجب شده تا ارزش معاملات بورسی کاهش یابد و نقدشوندگی خیلی پایینتر از قبل باشد، با این اوصاف اتفاق خاصی در دو-سه هفته آتی قبل از انتخاب ریاست جمهوری نمیافتد.
سهامداران بورسی منتظرند ببینید چه شخصی و با چه عقیدهای بر سر کار میآید، اگر شخصی که میانهرو یا معتدلتر است، بهعنوان رئیس جمهوری انتخاب شود، قطعا بازار سرمایه استقبال میکند، اما اگر فردی که به اقتصاد بسته اعتقاد دارد، روی کار بیاید، مطمئنا اوضاع از این هم بدتر میشود.
دامنه نوسان بورس به اعتقاد بهنام علیخانی، کارشناس بازار سرمایه، مهمترین عاملی است که در کوتاهمدت باعث شده اوضاع بورس تا حدودی بغرنج شود.
تا پایان انتخابات ریاست جمهوری از کدام سهم یا صنعت باید دوری کرد، سوالی است که بهنام علیخانی، کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به آن گفت: این موضوع ربطی به تصمیمات خلقالساعه کوتاهمدت ندارد. پیشنهاد من به سهامدارانی که که چه کوتاهمدت و چه بلندمدت کار میکنند این است که از صنایعی که مشمول قیمتگذاری دستوری هستند، مثل صنعت خودرو یا یکسری از صنایعی که دولت میتواند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در بحث قیمتگذاری آنها دخالت کند، دوری کنند. چون هر روز ممکن است اوضاع این صنایع با یک مصوبه بدتر از روز قبل شود.
سهمهای بورسی که متاثر از نرخهای جهانی و رشد کامودیتی هستند؛ مثل صنایع مس، فلزات اساسی، فلزات رنگی یا فلزات گرانبها، چون پایه کامودیتی دارند و قیمتهای آنها جهانی تعیین میشود و به دلار و بعضا به طلا وابستهاند خیلی بهتر از صنایع دیگرند.
شاخص بورس چقدر عقبنشینی میکند؟ بهنام علیخانی در پاسخ گفت: به اعتقاد گروهی خیلی عقبنشینی میکند و پایین میآید، اما به نظر من قیمتها کشش اینکه پایینتر بیایند، ندارند و نهایت شاخص کل بورس پنج درصد کاهش یابد. من خوشبینم که اگر شخص معتدلتری روی کار آید، وضعیت بازار سرمایه بهتر میشود و بازار مجدد رشد خواهد کرد، اما برای این دوره کاهش چندانی را برای شاخص کل بورس انتظار ندارم.
بازار سرمایه از گذشته با چهار مشکل اساسی یعنی نرخ بهره بالا، نرخ ارز غیرواقعی، قیمتگذاری دستوری و ناپایداری قوانین و مقررات مواجه بود و حالا با ابهام روشن بودن تحولات آتی دست به گریبان است و در این شرایط به گفته همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه عملا بازار شانس زیادی برای تحولات مثبت ندارد. فقط باید صبر کرد و منتظر ماند و دید که در آینده چه اتفاقی میافتد.
نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری به گونهای به یکدیگر نزدیک هستند و بنابراین حدس نتیجه انتخابات سخت است، این کارشناس بازار سرمایه در همین باره افزود: در این شرایط توصیه من به سهامداران بازار سرمایه این است که صبوری کنند تا نتیجه انتخابات و به تبع آن شرایط آتی و بازیگران کلان کشور مشخص شوند تا بتوانیم تصویری از آینده داشته باشیم.
به سهامداران بورسی نمیتوان گفت که از بازار سرمایه یا سهمی دوری کنند، همایون دارابی در این باره توضیح داد: در حال حاضر، چون ریسک سیستماتیک وجود دارد، کل بازار تحت تاثیر قرار میگیرد یعنی هیچ فرقی نمیکند سهامدار چه سهم یا شرکتی داشته باشد، در همه بازار سرمایه ریسک سیستماتیک برقرار است و تا زمانی که این ریسک وجود داشته باشد، امکان اینکه بتوانید استراتژی داشته باشید تا ریسک را کاهش دهید وجود نخواهد داشت. این موضوع مثل بارانی میماند که روی همه شرکتها در حال بارش است.
پیشبینی شاخص کل بورس، چون تحولات کنونی مربوط به درون بازار سرمایه نیست، شدنی نیست، همایون دارابی در ادامه گفت: الان ریسک وجود دارد، معمولا سه-چهار ماه قبل از انتخابات ریاست جمهوری و دو تا سه ماه بعد از آن، بورس در بلاتکلیفی به سر میبرد، الان وضعیت اینگونه است و بنابراین نمیتوان هیچ حدسی درباره آینده زد.
دامنه نوسان بورس تا پایان انتخابات ریاست جمهوری همچنان برقرار است و بعد از برگزاری انتخابات به مثبت و منفی شش برمیگردد. امیرحسین جنانی، کارشناس بازار سرمایه در این باره توضیح داد: نکته مهم این است که هیچیک از افرادی که برای این دوره ریاست جمهوری کاندیدا شدهاند، برنامه مشخص و مدونی برای بازار سرمایه ندارند؛ بنابراین بورس با این ابهام مواجه است و سهامداران سردرگم هستند.
بازار سرمایه با اصلاحی که داشته، موجب شده تا خیلی از قیمتها به ارزندگی برسند، اما متاسفانه جذابیتی برای اهالی بازار و سهامداران ندارد.
سهامداران بورسی بهتر است فعلا از سهمهایی که ریزش داشتهاند دوری کنند و سمت سهمهایی بروند که گزارش بهتری از آنها منتشر شده و حاشیه سود بهتری نسبت به سهمهای همگروه خود دارند؛ این توصیه اکید این کارشناس بازار سرمایه به مردم است. او در ادامه گفت: نمیتوانم بگویم سهامداران دقیقا از چه سهمی یا صنایعی دوری کنند، چون موجب جهتگیری میشود و ممکن است جو خاصی ایجاد شود. فعلا اتفاق خاصی نمیافتد، به امید اینکه بعد از انتخابات سمت و سوی واقعی بازار سرمایه مشخص شود.
شاخص کل بورس چقدر عقبنشینی میکند؟ امیرحسین جنانی میگوید: فعلا در محدوده کنونی باقی میماند، با این دامنه نوسان و کاهش ارزش معاملات نمیتوان گفت بازار جای ریزش بیشتری دارد.
بورس متاثر از سیاستهای انقباضی بانک مرکزی و دستاندازی دولت در سود صنایع به این حال و روز دچار شده و انتخابات ریاست جمهوری روی آن تاثیری نگذاشته است، یا این اثرگذاری خیلی محدود بوده. این نظر برزو حقشناس، دیگر کارشناس بازار سرمایه است. به گفته او، شاید نامزد ریاست جمهوری قولهایی را مطرح کند مبنی بر اینکه برخی مشکلات را حل خواهد کرد، اما شاید بتوانیم بگوییم وضعیت بازار سرمایه در میانمدت بهتر خواهد شد.
بازار سرمایه به سمتی پیش رفته که حاشیه سود صنایع بورسی مورد اطمینان سرمایهگذاران در سالهای گذشته، پایین آمده و وضعیت سودآوری آنها دستخوش تحولات بدی شده است. بنابراین الان نمیتوان گفت مردم از کدام گروه بورسی دوری کنند، چون کلیت بازار به همین شکل است. من نمیخواهم اسم صنعت خاصی را ببرم، اما شاید شرایط تا یکی-دو ماه آینده به همین روال ادامه پیدا کند و در نتیجه مردم باید یک مدیریت نقدینگی برای پول خودشان داشته باشند، چون وضعیت بازار به صورت کلی خوب نیست.
شاخص کل بورس با وضعیت فعلی چقدر عقبتنشینی میکند؟ بروز حقشناس در پاسخ پیشبینی کرد که شاخص به اعداد پایین دو میلیون واحد برسد.
بورس متاثر از عوامل و متغیرهایی مثل قیمتگذاری دستوری، انتشار بیحدوحصر اوراق، نرخ بهره و نگاه و نوع حکمرانی دولت در عرصه اقتصاد قرار دارد. فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه در ادامه اظهار کرد: نگاه دولت ذینفعانه است و معمولا تصمیماتی اتخاذ میشود که بعضا برخلاف منافع سهامداران بهویژه سهامداران خرد است. این عوامل کماکان به جای خود باقی است و نمیتوان انتظار داشت که با جایگزینی دولت برای مثال دولت اصلاحطلب و وعدههایی که کاندیداها مطرح میکنند، فضای بورس تغییر کند. متاسفانه زیرساختهای لازم به لحاظ ابعاد حقوقی و به لحاظ مشارکت بخش خصوصی در اتخاذ چنین تصمیماتی وجود ندارد و مادامی که اصلاحات بنیادین انجام نشود، فضای بورس به همین شکل ادامه خواهد داشت.
بورس به اظهارات کاندیداهای ریاست جمهوری نه تنها واکنش مثبت نشان نمیدهد، بلکه این واکنش منفی است، این کارشناس بازار سرمایه در این باره توضیح داد: بورس حرکت خودش را خواهد کرد و در این بین اگر پایداری در امر سرمایهگذاری، انتخاب پرتفوی مناسب و متنوع و تخصیص بهینه سرمایهگذاری از محل پسانداز رعایت شود، این بازار قابلیت کسب بازدهی و سودآوری حتی بیشتر از بقیه بازارها را دارد، اما لزوما این اتفاق الان با اصلاح و تغییر بدنه دولت احتمال محقق شدن آن پایین است، اما به لحاظ تکنیکال حتما این اتفاق خواهد افتاد، هرچه میگذرد به زمان شکوفایی بورس نزدیکتر میشویم.
فردین آقابزرگی در پاسخ به این پرسش که مردم باید از کدام سهم یا صنعت دوری کنند، گفت: صنایع بورسی که دولت بیشتر متوجه آنهاست، اتفاقا صنایع امنتری هستند؛ مثل صنایع پتروشیمی، پالایشی، فولادی، کانی فلزی و غیرفلزی. بیش از ۶۰ درصد از سود کل شرکتهای بورس و فرابورس ما از این صنایع به دست میآید و بنابراین به جزء این صنایع که من اسم تکصنعت یا تکسهم را روی آنها میگذارم، سایر صنایع ممکن است در بلندمدت مورد گزند سیاستهای اقتصادی و تصمیمات دولت قرار بگیرند و ریسک بیشتری را به سرمایهگذار بازار سرمایه تحمیل کنند.
قابلیت پیشبینی بورس را باید در دو وجه دید؛ یکی ارزندگی شاخص که بین سه تا سه و نیم میلیون واحد ارزش دارد، آن هم از نگاه تطبیق بازدهی با سایر بازارها. شاخص کل باید بین سه تا ۳.۵ میلیون واحد باشد، چون اندازه بازار سرمایه در این حد میارزد؛ کمااینکه ارزش دلاری بازار از ۳۰۰ میلیارد دلار به کمتر از ۱۲۰ میلیارد دلار کاهش پیدا کرده و باید تطبیق پیدا کند.
دوم، بررسی احتمالی است که شاخص معاملات فیزیکی چقدر میشود؟ متاسفانه در این فضای اقتصادی و تغییرات روزانه، پیشبینی شاخص ممکن است با یک خطای بزرگی مواجه شود که حداقل ۴۰ درصد بازدهی حول و حوش تورم مورد انتظار است، یعنی انتظار میرود شاخص کل بورس حداقل به دو میلیون و ۸۰۰ واحد برسد.