از استوک مندویل تا پاریس؛ داستان پیدایش بازی‌های پارالمپیک

در این مطلب، نگاهی به روند شکل‌گیری مسابقات پارالمپیک خواهیم داشت.

به گزارش طرفداری، در انتهای هفته گذشته، دو پارالمپین بریتانیایی در دهکده آرام استوک مندویل در آیلزبری، باکینگهام‌شر، مشعل بازی‌های پارالمپیک را روشن کردند. این مشعل سپس به مدت چهار روز در مسیری به سمت پاریس و از زیر کانال مانش، به مراسم افتتاحیه بازی‌های پارالمپیک سفر کرد.

در همین دهکده کوچک استوک مندویل، واقع در شمال غربی لندن، حدود هفتاد و پنج سال پیش پایه‌های بازی‌های پارالمپیک مدرن گذاشته شد. دکتر لودویگ گاتمن، نورولوژیست آلمانی که از آلمان نازی فرار کرده بود، توسط دولت بریتانیا و نیروی هوایی سلطنتی مأمور شد تا یک واحد تخصصی به نام مرکز ملی آسیب‌های نخاعی را در بیمارستان استوک مندویل برای درمان هواپیمایانی که در جنگ جهانی دوم دچار آسیب‌های نخاعی شده بودند، راه‌اندازی کند.

دکتر لودویگ گاتمن و مسابقات استوک مندویل

در آن زمان، به بیماران مبتلا به آسیب‌های نخاعی توصیه می‌کردند که بی‌حرکت دراز بکشند. مراقبت‌ها بیشتر تسکینی بود و نهایتاً این بیماران به زخم بستر مبتلا شده و تقریباً رها می‌شدند تا بمیرند. اما گاتمن به این روش اعتراض کرد. او معتقد بود که حرکت، کلید بهبودی است و ورزش و فیزیوتراپی را در فرایند توانبخشی بیماران پاراپلژی وارد کرد. بیماران گاتمن که او را «پاپا» صدا می‌زدند، او را دوست داشتند و گاتمن هم آن‌ها را تشویق می‌کرد تا حرکت کنند، وزنه بزنند، قدرت خود را افزایش دهند و علیه وضعیت خود مبارزه کنند. گاتمن با این روش، توانبخشی بیماران پاراپلژی را در بریتانیا دگرگون کرد.

ورزش از وسیله‌ای برای توانبخشی، به ابزاری برای رقابت تبدیل شد. در همان روزی که بازی‌های المپیک در لندن در ۲۸ ژوئیه ۱۹۴۸ افتتاح شد، گاتمن یک رویداد ورزشی برای بیماران پاراپلژی خود ترتیب داد. شانزده نفر از بیماران ویلچری از استوک مندویل، و استار هوم - گارتر، در یک مسابقه تیراندازی با کمان به مصاف یکدیگر رفتند. استار هوم - گارتر برنده شد و از آن‌ها با یک جام تقدیر به عمل آمد و سپس گاتمن بازی‌های استوک مندویل را به یک رویداد سالانه تبدیل کرد.

مجسمه یادبود «سر لودویگ گاتمن» واقع در بیمارستان استوک مندویل

او این بازی‌ها را به گونه‌ای گسترش داد که شامل سربازان جنگی و ورزشکاران معلول بیشتری شد و برای اولین بار در سال ۱۹۵۲ شرکت‌کنندگانی از هلند به بازی‌ها دعوت شدند تا این رقابت، وجهه بین المللی پیدا کند. در سال ۱۹۵۶، ۱۸ کشور در این بازی‌ها شرکت کردند. همچنین در همان سال، بازی‌های استوک مندویل توسط کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) به علت نقش بی‌نظیرشان در ترویج ایده‌های المپیک، مورد تقدیر قرار گرفت. گاتمن بعد‌ها گفت: «اگر در طول حرفه پزشکی خود یک کار خوب انجام داده باشم، آن وارد کردن ورزش به توانبخشی افراد معلول بود.»

سال ۱۹۶۰ در رم، مسابقاتی برای کسانی که فقط دچار آسیب‌های نخاعی بودند برگزار شد که به عنوان اولین بازی‌های پارالمپیک شناخته می‌شود. گاتمن به شدت درگیر این مسابقات بود و هشت ورزشی که در بازی‌های بین‌المللی استوک مندویل سال قبل برگزار شده بودند – شمشیربازی با ویلچر، اسنوکر، بسکتبال با ویلچر، تیراندازی با کمان، دو و میدانی، تنیس روی میز، شنا و دارتچری (ترکیبی از دارت و تیراندازی با کمان) – طی شش روز برگزار شدند.

مارگارت موگان، که اولین مدال بریتانیا را در بازی‌های ۱۹۶۰ رم با کسب طلای تیراندازی با کمان به دست آورد، سفر به رم را این‌گونه به یاد می‌آورد: «ابتدا ما را با یک اتوبوس به فرودگاه بردند؛ همه ما را باید بلند می‌کردند و ویلچرهایمان را جمع کرده و بار می‌زدند. سپس در فرودگاه هیترو همین کار به شکل معکوس انجام شد. ساعت‌ها طول کشید! سپس برای بردن ما به هواپیما باید از یک لیفتراک استفاده می‌کردند که چهار نفر از ما را در ویلچرهایمان روی یک پلتفرم بلند کرده و به هواپیما می‌بردند. بعد ما را به صندلی‌هایمان می‌بردند و ویلچرهایمان را جمع کرده و به عنوان بار بسته‌بندی می‌کردند. در طرف دیگر، همه چیز باز هم ساعت‌ها طول می‌کشید؛ اگر آخرین نفر از هواپیما بودید، باید دو ساعت منتظر می‌ماندید. اما آن زمان این بخشی از زندگی شما بود و شما باید آن را می‌پذیرفتید.»

تصویری از نخستین دوره مسابقات پارالمپیک؛ سال ۱۹۶۰، رم ایتالیا

اصطلاح «بازی‌های پارالمپیک» تنها در سال ۱۹۸۴ توسط IOC به رسمیت شناخته شد و سپس مسابقات سال ۱۹۶۰ رم، به عنوان اولین دوره بازی‌های پارالمپیک تابستانی تأیید شد. گاتمن در سال ۱۹۸۰ و در ۸۰ سالگی درگذشت.

در سال ۱۹۸۴، بازی‌ها به استوک مندویل بازگشتند، هرچند نه به اختیار. لس‌آنجلس میزبان بازی‌های المپیک تابستانی آن سال بود و قرار بود دانشگاه ایلینوی مسابقات ویلچری را میزبانی کند، در حالی که یک رویداد جداگانه برای معلولیت‌های دیگر در نیویورک برگزار شود. اما چهار ماه قبل از بازی‌ها، دانشگاه ایلینوی انصراف داد. در نبود محل دیگری برای برگزاری، استوک مندویل به عنوان میزبان لحظه آخری بازی‌ها قدم پیش گذاشت. از بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۸۸ سئول و بازی‌های زمستانی ۱۹۹۲ آلبرتویل به بعد، بازی‌های پارالمپیک به طور مداوم در همان شهر میزبان المپیک برگزار شده‌اند و در پیشنهاد‌ها برای میزبانی المپیک در نظر گرفته می‌شوند.

بازی‌های پارالمپیک از ۴۰۰ ورزشکار در سال ۱۹۶۰ به میزبانی رم، به بیش از ۴۰۰۰ ورزشکار در پاریس امسال رشد کرده است. این بازی‌ها به تغییر نگرش‌ها، مشارکت همگانی و تغییر زندگی‌ها کمک کرده است؛ و همه این‌ها از پزشکی آغاز شد که حاضر نبود از بیمارانش دست بکشد.

برگردان یادداشت منتشر شده در Hindustan Times با عنوان اصلی «How a doctor treating war veterans ended up creating the Paralympics»