در میانه نگرانی شهروندان قزاقستان از تکرار فاجعه اتمی چرنوبیل و در راستای کاهش وابستگی «آستانه» به نیروگاه‌های آلاینده زغال‌سنگ، همه‌پرسی برای احداث نخستین نیروگاه هسته‌ای این کشور آغاز شد.
دولت قاسم جومارت توقایف رئیس جمهوری قزاقستان برای کاهش وابستگی به نیروگاه‌های آلاینده زغال‌سنگ، طرح احداث نیروگاه هسته‌ای را مطرح کرد، اما با مخالفت‌هایی از سوی شهروندان این کشور به دلیل خطرات بالقوه این نیروگاه‌ها، یادآوری میراث تلخ آزمون‌های هسته‌ای شوروی و فاجعه چرنوبیل، روبه‌رو شد.
به گزارش ایرنا، درهمی راستا، دولت قزاقستان تصمیم گرفت طرح ساخت نخستین نیروگاه هسته‌ای خود را امروز به همه‌پرسی بگذارد.
درهمین پیوند، خبرگزاری رویترز به نقل از منتقدان از جمله یک وبلاگ‌نویس مشهور قزاقستانی به نام وادیم بوری‌کو نوشت: تصمیم برای ساخت نیروگاه هسته‌ای به کمک شرکت دولتی روس‌اتم پیتشر در دفتر رئیس‌جمهوری این کشور اتخاذ شده است و مردم قزاقستان تنها به‌عنوان «تاییدکنندگان» به پای صندوق‌های رای فراخوانده شده‌اند.
اما ارلان کارین مشاور دولتی قزاقستان در مصاحبه با خبرنگار کازینفروم تاکید داشت که این همه‌پرسی برای تصمیم‌گیری درباره آینده انرژی هسته‌ای این کشور برگزار می‌شود و به عنوان یک رویداد کلیدی در سیاست‌گذاری‌های انرژی و توسعه پایدار قزاقستان به شمار می‌آید.
درهمین راستا، توقایف هم متعقد است که قزاقستان نخستین و تنها کشوری در منطقه کشور‌های مستقل مشترک‌المنافع (CIS) و آسیای مرکزی است که چنین همه‌پرسی برگزار می‌کند و این امر به‌عنوان گامی در جهت گسترش گفتگو بین دولت و مردم و ارتقای سطح فرهنگی و سیاسی جامعه قلمداد می‌شود.
وی در روز‌های منتهی به همه‌پرسی گفته بود که «برای اینکه از قافله پیشرفت جهانی عقب نمانیم، باید از مزایای رقابتی خود استفاده کنیم.»
به گفته مقام‌های ارشد قزاقستان، همه پرسی ساخت نیروگاه هسته‌ای نقطه عطفی در جهت ایجاد فرهنگ سیاسی جدید برای این کشور محسوب می‌شود.
قزاقستان با وجود داشتن ذخایر بزرگ گاز طبیعی به شکل عمده از نیروگاه‌های زغال‌سنگی برای تامین برق خود استفاده می‌کند و همچنین به واردات برق از روسیه متکی است. اما زیرساخت‌های برقی قزاقستان به صورت عمده فرسوده هستند و بسیاری از نیروگاه‌های فعلی قادر به تامین نیاز‌های داخلی نیستند. با این حال، زغال‌سنگ به عنوان یکی از آلاینده‌ترین منابع انرژی شناخته می‌شود و دولت به دنبال راهی برای جایگزینی آن است.
همچنین دولت قزاقستان استدلال می‌کند که تامین برق پایدار و قابل اعتماد برای تکمیل منابع انرژی تجدیدپذیر مانند خورشید و باد ضروری است و با توجه به منابع غنی اورانیوم کشور، نیروگاه هسته‌ای یک گزینه منطقی است.
