طی سالهای گذشته عواملی همچون تغییرات آبوهوایی، بیتوجهی و رفتار نامناسب انسانها و جنگ بر بسیاری از آثار تاریخی در سراسر جهان تأثیر منفی گذاشته و سرنوشت آنها را به نابودی کامل کشانده است.
تاکنون بیش از هزار مکان تاریخی به عنوان میراث جهانی در یونسکو ثبت شده است، از این تعداد، حدود ۸۳۰ مورد مراکز فرهنگی هستند و از لحاظ تاریخی، فرهنگی یا علمی بسیار باارزش و معروف توصیف میشوند. تاکنون قراردادهای زیادی برای حفاظت از این آثار امضا شده است، اما حدود ۵۰ مورد از این آثار در معرض نابودی کامل قرار دارند و نیازمند توجه فوری است که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره میشود.
به گزارش ایمنا، چان چان شهری خشتی است که پایتخت چی مور بود. این شهر در دره رودخانه موچه احداث شده بود که اکنون در کنار تروخیو است. دلیل اهمیت چانچان این است که به عنوان بزرگترین شهر قبل از کشف قاره آمریکا شناخته میشود. چان چان در سال ۱۹۸۶ در یونسکو ثبت شد و در همان سال نیز جزو آثار تاریخی در معرض نابودی شناخته شد. دلایل این امر کشاورزی غیراصولی، مداخله برای مالکیت قانونی زمین و توسعه بیرویه شهری و زیرساختها است.
شهر سیرنه توسط یونانیهای ساکن جزیره تروا احداث شد و یکی از شهرهای مهم دوران هلنی بود. رومیها این شهر را تصرف کردند و تا زمان زلزله سالهای ۲۶۲ و ۳۶۵ به توسعه آن پرداختند. بر اساس گزارش روزنامه لیبی آبزرور، یونسکو در سال ۲۰۱۶ به دلیل ناآرامیهای داخلی کشور لیبی، این شهر و پنج مکان باستانشناسی دیگر را به فهرست آثار در معرض خطر اضافه کرد.
لیورپول شهر یکی از مراکز اصلی تجاری در قرن ۱۸ و ۱۹ بود و اسکلههای این شهر دروازههای مهم تجاری بودند. در سال ۲۰۱۲ طرحی برای توسعه عظیم اسکلههای این شهر تصویب شد و سپس یونسکو این شهر را به فهرست میراث جهانی در معرض خطر افزود.
بناهای قرون وسطایی شامل صومعه دچانی، صومعه ایلخانی، کلیسای حواریون و کلیسای باکره مقدس نشاندهنده اوج شکوفایی معماری بیزانسی-رومی هستند. با افزایش بیثباتی در منطقه و نبود مدیریت و محافظت درست این بناها، یونسکو در سال ۲۰۰۶ آنها را به فهرست میراث جهانی در معرض خطر اضافه کرد.
منطقه سبز که به کش یا کیش معروف است، در جنوب جاده ابریشم قرار دارد. این شهر با قدمتی دو هزار ساله به عنوان مرکز فرهنگی، سیاسی و تجاری قرن ۱۴ و ۱۵ شناخته میشود. با توسعه زیرساختهای گردشگری که موجب تخریب مکانهای تاریخی میشود، این شهر در سال ۲۰۱۶ جزو آثار در معرض خطر شناخته شد.
این شهر نقطه تقاطع مسیرهای مختلف تجاری در هزاره دوم پیش از میلاد بود و چندین امپراطوری و تمدن از جمله هتیها، آشوریها، اعراب، مغولها و عثمانیها در این شهر بودند. با افزایش درگیری در سوریه، حلب و شش شهر سوری دیگر جزو مناطق در معرض خطر شناخته شدند.
در نیمه اول قرن ۲۰، هزاران کارگر در کارخانههای منطقه صنعتی همبرستون و سانتا لورای شیلی مشغول به کار بودند، اما از سال ۱۹۰ این منطقه صنعتی متروکه شد. در سال ۲۰۰۵ زلزلهای موجب آسیب زیاد به این منطقه شد.
شهر وین در ابتدا رومی بود و در طول دوران قرون وسطا و باروک توسعه یافت و سپس به عنوان پایتخت امپراتوری اتریش-مجارستان انتخاب شد. از آن دوران وین به عنوان پایتخت موسیقی جهان شناخته میشود. به گفته یونسکو پروژه ساخت ساختمانهای بلند میتواند تأثیر منفی بر شهر داشته باشد و به همین علت در سال ۲۰۰۷ وین را شهر در معرض آسیب تشخیص داد.
سامرا در گذشته پایتخت امپراتوری عثمانی بود. این شهر در سال ۲۰۰۷ در یونسکو ثبت شد، اما در همان سال به دلیل بیتوجهی و مراقبت نامناسب مسئولان جزو مکانهای در معرض خطر نیز شناخته شد.
این مکان هرمیشکل ۱۷ متری در سال ۱۴۹۵ ساخته شد و مقبره آسکیا محمد اول، یکی از امپراتورهای سونگهای است. این منطقه به دلیل وجود درگیرهای مسلحانه در فهرست آثار در معرض خطر قرار گرفت.
شهر پوتوسی با ارتفاع چهار هزار متری از سطح دریا یکی از مرتفعترین شهرهای جهان است. در قرن ۱۶ این شهر به دلیل وجود معادن نقره بزرگترین مجتمع صنعتی دنیا شناخته میشد. در سال ۲۰۱۴ به دلیل عملیات استخراج معدن کوهی در این منطقه تخریب شد و یونسکو این شهر را در فهرست آثار در معرض خطر قرار داد.
ابومناع به دلیل وجود صومعهها و زیارتگاهها و مقبره منا اسکرانی اهمیت پیدا کرده است. در سال ۲۰۰۱ بعضی از فعالیتهای کشاورزی موجب افزایش سطح آب در خاک شده و به این منطقه آسیب رسانده است.
در قرن هفدهم امپراتوری اسپانیا برای کاهش خطر در طول سفرهای تجاری دریایی در آتلانتیک، مکانهای دیدهبانی و نگهبانی در این مکان احداث کرد. توسعه نامناسب شهری و عوامل زیستمحیطی از جمله دلایلی است که این منطقه در فهرست آثار در معرض خطر قرار گرفته است.
کوروی ونزوئلا در سال ۱۵۲۷ احداث شده و به دلیل سنتهای ویژه و معماری اسپانیایی و هلندی معروف است. کورو شهری بندری است و پس از بارندگی شدید در سال ۲۰۰۵ به فهرست شهرهای در معرض آسیب اضافه شد.