در حالی که ایران بار‌ها اعلام کرده هیچ انتقال موشک و پهپادی از زمان شروع جنگ روسیه و اوکراین به سمت روسیه نداشته و اصولاً با پروازهای مسافری چنین انتقال تجهیزات نظامی صورت نمی‌گیرد، کشورهای اروپایی در اقدامی خصمانه و خلاف قواعد بین‌المللی، ورود هواپیما‌های سه شرکت ایران‌ایر، ماهان‌ایر و سا‌ها به فضای اروپا را ممنوع کردند.
اقدامی که به نظر می‌رسد بیش از آن که به موضوع اوکراین ارتباط داشته باشد، باید در چارچوب باج‌هایی که اروپایی‌ها به رژیم صهیونیستی می‌دهند و با هدف انزوای ایران ارزیابی کرد. این در شرایطی است که در همین چند روز اخیر رئیس جمهور، رئیس مجلس و وزیرخارجه ایران بیشتر وقت خود را به دیدار‌های دیپلماتیک چند جانبه و دوجانبه در خارج از کشور گذرانده اند و سید عباس عراقچی در یکی دو هفته گذشته و همین امروز بیشتر کشورهای منطقه از جمله اردن و مصر را بازدید کرده است. با این حساب می‌توان گفت اگرچه اروپا و در پشت پرده آمریکا، در یک هماهنگی کاری با اسرائیل به دنبال انزوای بیشتر ایران بوده اند، اما به نظر می‌رسد اقدام اخیرشان بیشتر کاریکاتوری از منزوی کردن ایران را به نمایش گذاشته و تنها باعث آزار و اذیت مردم عادی کشورمان که با توجه به ارزانی و سهولت، نیاز به پروازهای ایرانی به سمت اروپا دارند شده است.
به گزارش خراسان، رفتار اخیر کشورهای اروپایی در تحریم پروازهای ایرانی به سمت قاره سبز از یک ماه قبل کلید زده شد. آن زمان سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان به بهانه گزارش‌ها و ادعا‌ها در خصوص ارسال موشک‌های بالستیک ایران به روسیه تحریم‌های تازه علیه شرکت هواپیمایی ایران ایر را برنامه ریزی کردند، اما اجرایی نشد حتی وزارت خارجه انگلیس درباره تحریم ایران‌ایر گفت: «براساس رویه‌های بین المللی، برای خاتمه دادن به ترتیبات مربوط به خدمات هوایی باید زمانی برای کاهش خدمات تعیین شود که یک دوره ۱۲ ماهه امری معمول است ضمن این که با لغو توافق نامه خدمات هوایی با ایران‌ایر، هیچ شرکت هواپیمایی ایرانی دیگری به بریتانیا پرواز نمی‌کند و هیچ شرکت هواپیمایی بریتانیایی هم به ایران پرواز ندارد.»
آن زمان حتی جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در واکنش به انتشار گزارش‌هایی در مورد ارسال موشک‌های بالستیک از سوی ایران به روسیه گفت که این اتحادیه در حال بررسی تشدید تحریم‌های موجود علیه ایران است.
اما روز سه شنبه گذشته ناگهان اعلام شد در تازه‌ترین اجلاس وزرای خارجه کشورهای اتحادیه اروپا اعمال تحریم‌های بیشتر علیه جمهوری اسلامی تصویب شده و طی آن شرکت‌های هواپیمایی ایران‌ایر و ماهان ایر و سا‌ها ایرلاینز جزو تحریم‌شدگان هستند. وزرای خارجه اتحادیه اروپا روز دوشنبه ۱۴ اکتبر در لوکزامبورگ اعمال تحریم‌های بیشتر علیه برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران را تصویب کردند. خبرگزاری آلمان به نقل از دیپلمات‌ها در لوکزامبورگ نوشته است این تحریم‌ها شامل افراد و نهاد‌هایی می‌شوند که در تولید و ارسال موشک‌های بالستیک به روسیه نقش دارند.
هرچند ادعای اروپا درباره ارسال موشک از سوی ایران به سمت روسیه باعث تحریم‌های جدید عنوان شد، اما وزیر امور اتحادیه اروپای آلمان، پرده از واقعیت داستان برداشت و به صراحت گفت که تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه ایران شامل ارسال اسلحه به گروه‌هایی مثل حماس و حزب‌الله نیز می‌شود. با این اظهار نظر مشخص شد که اروپا اوکراین را بهانه کرده و در واقع هدف اصلی حمایت از رژیم صهیونیستی است.
در پی این اقدام اتحادیه اروپا برخی پروازهای ایران ایر و ماهان به مقاصد اروپایی لغو شد. این درحالی است که وضعیت شبه جنگی منطقه در روز‌های اخیر باعث شده بود شرکت‌های خارجی هواپیمایی همچون ترکیش‌ایرلاینز، پگاسوز، امارات، قطری و لوفتهانزا نیز پروازهای خودر ا لغو کنند و مسافران به مقصد ایران به سمت شرکت‌های ایرانی بروند.
شرکت ایران‌ایر تا پیش ار تحریم اخیر به برخی شهر‌های اروپا از جمله فرانکفورت و هامبورگ در آلمان، پاریس در فرانسه و لندن در بریتانیا پروازهای مستقیم داشت و با وجود این که دولت «دونالد ترامپ» در آبان۱۳۹۷، براساس فرمان اجرایی ۱۳۵۹۹ رئیس‌جمهور آمریکا، ایران‌ایر را تحریم کرده بود این پروازها انجام می‌شد، اما حالا باید دید این وضعیت که مشکلات بزرگی برای مسافران ایرانی سرگردان در اروپا ایجاد کرده، به کجا می‌انجامد.
در همین زمینه روز گذشته فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت نیز در واکنش به تحریم پروازهای ایران‌ایر توضیحاتی داد و گفت: سازمان هواپیمایی مجبور شد که به دلیل تحریم‌ها پروازهای خود را محدود کند چرا که راه دیگری نداریم، اگر پرواز بلند هم شود یا هواپیما توقیف می‌شود یا اجازه نشستن به آن نمی‌دهند و مردم باید از این مسئله مطلع باشند لذا دولت تصمیم گرفت که سفر‌ها را کنسل کند.
همچنین وزارت امور خارجه کشورمان در اعتراض به اقدام اتحادیه اروپا، سفیر کشور مجارستان را که کشورش ریاست دوره‌ای این اتحادیه را بر عهده دارد، به وزارت خارجه فراخواند. اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امورخارجه نیز ضمن رد ادعا‌های مربوط به فروش موشک بالستیک از سوی ایران به روسیه اظهار کرد: موضع جمهوری اسلامی ایران درباره منازعه اوکراین صریح و اصولی است کما این که ایران از همان ابتدای درگیری ضمن مخالفت با جنگ و تاکید بر احترام همه کشور‌ها به تمامیت سرزمینی و حاکمیت ملی یکدیگر، خواستار راه حل دیپلماتیک برای حل و فصل اختلافات روسیه و اوکراین بوده است. با وجود این، متاسفانه برخی کشورهای اروپایی و انگلیس بدون ارائه سند و مدرکی مدعی مداخله نظامی ایران در این منازعه شده اند که کاملا مردود است.
بقایی اقدام اتحادیه اروپا در تحریم شرکت‌های ایرانی را عملی متناقض و ناسازگار با ادعا‌های کشورهای اروپایی در خصوص حقوق بشر و تعامل توصیف و تاکید کرد که تحریم شرکت‌های هواپیمایی مسافربری نقض صریح موازین و مقررات حقوق بین الملل، به ویژه حقوق بشر و آزادی‌های بنیادین بشری بوده و محکوم است.
از سوی دیگر دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی کشور از توقف پرواز ایرلاین‌های داخلی به کشورهای اروپایی به دلیل تحریم‌ها خبر داد و گفت: با وجود این که گفته‌اند تحریم‌ها به گونه‌ای خواهد بود که تاثیری بر زندگی مردم نداشته باشد، اما دقیقا این تحریم‌ها اثر مستقیمی بر زندگی مردم دارد، زیرا مسافران باید برای سفر به کشورهای اروپایی کانکشن ترکیه یا امارات را انتخاب کنند که طبیعتا هزینه آنها را بالاتر خواهد برد. مقصود اسعدی سامانی در گفتگو با ایسنا، با بیان این که با تحریم‌های روز گذشته اروپا دیگر پرواز مستقیم به کشورهای اروپایی نخواهیم داشت، گفت: تمامی پروازهای ایران ایر به مقاصد کشورهای اروپایی کنسل شده و اطلاع رسانی‌های لازم نیز صورت گرفته است.
اما جالب‌ترین واکنش به تحریم شرکت‌های هوایی ایرانی را حسین شریعتمداری مدیرمسئول کیهان داشت. شریعتمداری نوشت: همه شواهد به‌وضوح حکایت از آن دارند که اتهام حمل موشک و پهپاد به روسیه! فقط یک بهانه است و این اقدام اتحادیه با هدف حمایت از رژیم وحشی و جنایتکار صهیونیستی صورت می‌گیرد و بازتاب خشم دولت‌های اروپایی از ایران اسلامی، به علت دفاع جانانه از مظلومان لبنان و فلسطین است. شایسته نیست و به اصطلاح خیلی افت دارد که سران بی‌هویت کشورهای اروپایی و همپیمان اسرائیل وحشی و جنایتکار دست به تحریم هوایی کشورمان بزنند و از این سو با هیچ واکنش پشیمان‌کننده‌ای روبه‌رو نشوند. تنگه هرمز، دومین تنگه پرترافیک دنیاست که روزانه نزدیک به ۱۸ میلیون بشکه نفت که معادل ۴۲ درصد نفت خام حمل‌شده جهان توسط نفتکش‌هاست، از آن عبور می‌کند. جمهوری اسلامی ایران با استناد به کنوانسیون‌های ۱۹۵۸ ژنو و ۱۹۸۲ جامائیکا که موضوع آن «نظام حقوقی آبراه‌های بین‌المللی و حق عبور کشتی‌هاست»، حق دارد و می‌تواند در صورتی که منافع ملی خود را در مخاطره ببیند، تنگه هرمز را به روی کشتی‌های نفتکش و حتی کشتی‌های حامل کالای تجاری و تسلیحاتی کشورهای متخاصم (در این جا کشورهای عضو اتحادیه اروپا) ببندد و دلیلی ندارد که این کشور‌ها از تنگه‌ای که در آب‌های سرزمینی کشورمان قرار دارد اجازه عبور داشته باشند. مواد ۱۴ تا ۲۳ از کنوانسیون ژنو و مواد ۱۷ تا ۲۷ کنوانسیون جامائیکا، بر این حق مسلم برای کشورهای ساحلی آبراه تاکید و تصریح دارد و در ماده ۱۶ کنوانسیون آمده است که «تشخیص بی‌ضرر بودن یا خسارتبار بودن عبور کشتی‌ها» بر عهده کشور ساحلی آبراه‌هاست.
